Toespraak minister Schultz van Haegen bij Werkconferentie Maritieme Strategie

Toespraak | 01-02-2017

Dames en heren, welkom! Welkom op deze maritieme werkconferentie. En welkom in deze prachtige Effectenzaal van Berlage. Voordat we hier zo dadelijk aan de lunch gaan, wil ik graag een paar woorden tot u richten.

Het is alweer twee jaar geleden dat we iets unieks deden, iets nieuws. U en ik, alle maritieme partners en maar liefst 8 ministeries, staken de koppen bij elkaar voor Nederlands eerste Maritieme Strategie. Niet – zoals tot die tijd gebruikelijk – een rijksvisie op de sector. Nee, een visie van kabinet en sector gezamenlijk.

Met acties om Nederland bovenaan alle internationale maritieme lijstjes te houden. Acties vanuit de overheid, vanuit het bedrijfsleven, vanuit kennisinstellingen. Omdat we weliswaar al bovenin al die lijstjes stáán, maar dat allerminst vanzelfsprekend is.

We zijn goed op weg. Twee jaar Maritieme Strategie heeft vaart gezet achter verbeteringen in het scheepsregister. De regelgeving voor de commerciële exploitatie van superjachten is bijna in werking. De Rijksrederij en de Marine bieden experimenteerruimte voor innovatieve scheepstypen. We hebben werkprogramma’s voor deelsectoren: voor de maritieme maakindustrie en voor de zeehavens.

Ook spelen we flexibeler in op actuele kwesties. We zijn bezig met een oplossing voor het in- en uitstempelen van zeevarenden en knelpunten in de bemanningswetgeving.

U, en dan kijk ik naar de marktpartijen, deed twee jaar geleden iets bijzonders. U ging om tafel met uw grootste concurrent. Daarin zit wat mij betreft de kracht van de Maritieme Strategie, in de samenwerking.

Laat ik helder zijn: ik ben niet vies van concurrentie. Zonder concurrentie tussen de Amerikanen en de Russen had Neil Armstrong in 1969 niet op de maan gestaan. Maar op de juiste momenten moet je samenwerken. Dan is het niet u tegenover uw disgenoot van vanmiddag, maar wij tegen de rest van de wereld!

Wat dat betreft zitten we hier in de Beurs van Berlage op de juiste plek. Berlage was de Nederlandse meester van het ‘Gesamtkunstwerk’. In deze Beurs combineerde hij alle kunsten. Jan Toorop maakte de tegeltableaus; Mendes da Costa het houtsnijwerk en het meubilair; Roland Holst de muurschilderingen. Onder leiding van Berlage werd het één geheel. Een ‘Gesamtkunstwerk’, zoals dat heet. Een ideaal samenspel van alle kunsten.

Dat is hoe ik het ook bij de Maritieme Strategie voor me zie.

Dames en heren,
Dit is waarschijnlijk het laatste moment dat ik u in deze functie spreek. Over anderhalve maand zijn er verkiezingen en moet u maar afwachten met wie u te maken krijgt.

We zijn hier vandaag bij elkaar om de Maritieme Strategie een vervolg te geven. Een werkprogramma 2.0 met acties voor de komende twee tot drie jaar. Ik kan niet over mijn graf heen regeren. Maar ik wil er wel alles aan doen om deze portefeuille naadloos over te dragen. En u ook in de volgende kabinetsperiode de wind in de zeilen te geven.

Er is alle reden toe. Want het blijven roerige tijden. Naast mooie cijfers zoals een stijgende export en toegevoegde waarde, zien we overcapaciteit in het scheepsaanbod, dalende werkgelegenheid en een lage olieprijs.

Er staat wat op het spel. De maritieme cluster is goed voor zo’n 265.000 banen, 3% van de Nederlandse werkgelegenheid. En dan tel ik het haven industrieel complex er nog niet eens bij. We hebben de beste haveninfrastructuur van de wereld. Onze logistiek en transportinfrastructuur staan op plek 4. Maar daarmee nemen we geen genoegen!

We willen voorop lopen in de energietransitie. Niet alleen omdat dat goed is voor het milieu, óók omdat het rendeert en concurrentievoordeel oplevert. We willen voorop lopen in de digitalisering. Van technische systemen die beter met elkaar ‘praten’ tot een goede data-uitwisseling. En als we koploper willen zijn met elektrisch en zelfrijdend vervoer, waarom dan niet met autonoom varen?

 

Maar andere landen zitten ook niet stil. We moeten dus slim zijn. Net iets slimmer dan de rest. Met het werkprogramma dat we nu gaan maken, doen we er een schepje bovenop.
•    Hoe kunnen opleidingen beter aansluiten op het toekomstige maritieme beroep?
•    Welke regelgeving staat innovatie in de weg?
•    Hoe kunnen we het vestigingsklimaat verder versterken?
•    Wat kunnen we doen om de sector verder te vergroenen en internationale kansen te grijpen?

Voor mij staat vast dat overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen het samen moeten doen. Een ‘Gesamtkunstwerk’, net als deze Beurs van Berlage.

Tussen het idee voor een nieuwe Koopmansbeurs en de uiteindelijke oplevering door Berlage in 1903 zat meer dan 25 jaar. Wij zijn met de Maritieme Strategie net twee jaar onderweg. En we boeken nu al resultaten.

Ik wens u veel succes. Dank u wel.