Persconferentie na ministerraad 20 januari 2017

Mediatekst | 20-01-2017

Inleidend statement minister-president Rutte:

Ja, we hebben vandaag onder andere in de ministerraad teruggeblikt op de gesprekken de afgelopen dagen die een aantal collega’s en ikzelf hadden in Davos, bij het World Economic Forum. Een kans om met collega’s te spreken uit de politiek, maar vooral ook met de bazen van een aantal grote ondernemingen en banken. En dat is nuttig, omdat dat eigenlijk altijd gaat om gesprekken van instellingen die overwegen naar Nederland te komen of al in Nederland zitten, en dat leidt dus tot banen hier. Dus in die zin is het altijd nuttig en heb je in een korte tijd heel veel mensen te pakken die anders allemaal apart moeten invliegen, of die je apart moet bezoeken. Ik moet zeggen, ik doe het nu voor de zesde keer, ik heb niet eerder zo’n positief beeld ontvangen, zo ook positieve feedback gekregen over de Nederlandse economie en het Nederlandse investeringsklimaat. En het aantal bedrijven dat hier zit uit het buitenland dat de komende tijd forse extra investeringen gaat doen en het aantal bedrijven dat naar Nederland gaat komen is buitengewoon hoopgevend. Dan is vandaag, u kon het ook buiten dit zaaltje al zien, waar een bordkartonnen versie van stond, is natuurlijk de inauguratie van de nieuwe Amerikaanse president. Er is wel iets aan de hand in de wereld, als je zo kijkt naar de veranderingen in Amerika, maar ook in andere delen van de wereld. De toespraak van de Chinese president in Davos deze week. Het is ook het jaar van de verkiezingen in Nederland, in Frankrijk, in Duitsland. Wellicht zelfs in Italië. Dus in ieder geval drie, misschien vier van de landen die de Europese Unie hebben opgericht. Maar goed, vandaag later dus in Washington de inauguratie van de nieuwe president. Ik heb hem kort na zijn verkiezing telefonisch mogen feliciteren. Er zal natuurlijk het nodige veranderen. We zullen zijn beleid nader moeten afwachten de komende weken, maanden en jaren. In ieder geval geldt voor Nederland en de VS dat wij goede vrienden zijn, en dat we bondgenoten zijn. Dat Nederland grote waarde hecht aan de trans-Atlantische betrekkingen, zowel vanuit geopolitiek oogpunt als ook vanwege de economische belangen. En ik zie er dan ook naar uit om de uitstekende samenwerking tussen onze twee landen, om ook die de komende jaren te kunnen voortzetten. Tenslotte waren er ook weer nieuwe cijfers over de Nederlandse economie. Die draait nu echt heel goed. Het consumentenvertrouwen is hoog. Mensen durven hun geld weer uit te geven. We zagen dat die extra bestedingen er onder meer voor zorgen dat we in 2016 de sterkste daling hadden van de werkloosheid in Nederland van de afgelopen tien jaar. En die daalt ook over de hele linie. Ook dat is goed nieuws. Jong en oud, man, vrouw. Dus over een breed front. Tegelijkertijd, nog steeds geldt dat niet iedereen ervaart dat het beter gaat met Nederland. Dat er nog steeds mensen zijn die zich zorgen maken over hun persoonlijke situatie, financieel-economisch, qua baan, pensioen, dan wel van hun kinderen of kleinkinderen. En we zijn pas tevreden als iedereen merkt dat Nederland sterker uit de crisis aan het komen is.

Donald Trump

FRESEN (NOS)
Meneer Rutte, over Trump: u zegt ‘er is wel wat aan de hand in de wereld’, er gaan ook ongetwijfeld dingen veranderen. Denkt u dat de wereld, en wat er allemaal tot nu toe redelijk gebruikelijk was qua verhoudingen, dat dat helemaal op zijn kop komt te staan? Is die mogelijkheid aanwezig?

RUTTE
Ik denk het niet. Uiteindelijk zijn er een aantal vaste waarden in de betrekkingen tussen de VS en Europa. De belangen in de ankering, in de relatie met elkaar. De toenemende verbetering van de relatie tussen Amerika en belangrijke delen van Azië, die we onder Obama in gang gezet zagen worden. Dat zijn natuurlijk een aantal vaste waarden die ook de komende jaren ongetwijfeld zullen beheersen, maar er is wel een nieuwe president die zijn eigen accenten zal zetten. En dat zal natuurlijk toch, dat zien we altijd bij de wisseling van een Amerikaanse president, zal natuurlijk ook zijn eigen betekenis hebben.

FRESEN
Ja, maar hij is bijvoorbeeld veel positiever over Poetin dan u als leider in Europa altijd bent geweest. Hij is kritisch over de NAVO, of dat nog wel van deze tijd is. Hij verwacht allerlei ontwikkelingen in Europa die u misschien liever niet ziet. Kortom: wat gaat het brengen?

RUTTE
Eén ding is zeker: dat dit een president is die zich tamelijk expliciet en expressief uit via Twitter. En ik denk dat het verstandig is om daar niet iedere keer op te reageren, maar vooral te kijken naar de beleidsdaden van de nieuwe Amerikaanse regering. Te kijken naar wat er daadwerkelijk gaat gebeuren. En als je ziet, bijvoorbeeld, de signalen die de verschillende kandidaten voor de meer seniore posities in de nieuwe administratie, de signalen die zij hebben gegeven bij hun hearings in het Congres, en op belangrijke punten ook weer nuancerend ten opzichte van uitspraken die gedaan zijn door de inkomend president, is het echt nog even de vraag hoe het zich precies gaat ontwikkelen. Wat nou van belang is, is denk ik A: dat we niet reageren op iedere persuiting in Amerika. Dat we echt kijken: hoe gaat het beleid zich bestendig ontwikkelen in de komende weken en maanden. Ten tweede: dat wij laten zien dat we klaar staan om het gesprek aan te gaan, om de uitstekende band, persoonlijk, zakelijk, verder te verdiepen. En vanuit die twee, lijkt mij verstandige beleidsuitgangspunten stap voor stap die relatie verder te bouwen.

FRESEN
Denkt u dat het verstandig is als hij even stopt met twitteren dan?

RUTTE
Nee, hij moet vooral doen wat hij wil. Alleen: het lijkt mij verstandig om niet te reageren op iedere tweet en vooral te kijken hoe het beleid zich bestendig ontwikkelt in de komende maanden.

FRESEN
Heeft u al aanwijzingen over welke kant dat dan ongeveer op gaat?

RUTTE
Nou, wat ik net zei: de signalen zijn vrij divers. Vanuit de inkomend president, vanuit ministers die nu hun hearings hebben gehad, een aantal seniore figuren in de nieuwe regering. Daar zitten nog best wel wat nuanceverschillen tussen. Dus laten we nou eens kijken hoe zich dat ontwikkelt. Waar het betreft de EU, u kent de opvatting van de Nederlandse regering: het is in het Nederlands belang, vanwege veiligheid, inbedding in een sterke Europese samenwerking, maar ook vanuit economisch oogpunt, dat we daar lid van zijn. De NAVO heeft ons al zeventien jaar vrede en veiligheid gebracht, ankert ook Europa in een trans-Atlantische relatie die we van buitengewoon groot belang vinden. Past ook in de naoorlogse ordening van de wereld. Dus dat zijn instituties waar Nederland in zal blijven investeren, en ik heb eigenlijk geen enkele twijfel: ook Amerika.

FRESEN
Zitten er ook dingen bij, want u zegt: het is vrij divers, waarvan u zegt: dat zie ik eigenlijk liever niet zo?

RUTTE
Ik denk dat we echt nu eens even moeten kijken - hij moet nog beginnen - hoe het zich ontwikkelt de komende tijd.

FRESEN
Even dan naar Europa, want morgen komen Wilders en een aantal andere partijen die eigenlijk voor een soortgelijke verandering in Europa staan als Trump in Amerika, zou ik even kort door de bocht willen zeggen, die komen morgen bij elkaar en die zullen ongetwijfeld de boodschap hebben: na Amerika is dit jaar Europa aan de beurt voor de nieuwe patriottische wind, zoals zij dat dan noemen. Of patriottische lente. Hoe kijkt u daar tegenaan, eigenlijk, tegen Trump in Amerika, dit jaar verkiezingen in Frankrijk, Nederland, Duitsland, rechts-populistische partijen die het goed lijken te gaan doen?

RUTTE
Ik weet niet of ik uw analyse helemaal deel, sterker nog: ik deel hem, denk ik, helemaal niet – dat er een dermate grote overeenkomst zou zijn tussen wat deze partijen willen en de nieuwe Amerikaanse regering. Laten we dat maar eens in de praktijk gaan bezien eerst. Ik denk dat er echt meer continuïteit dan verschil zal zijn over wat langere tijd, termijn.

FRESEN
Zij zullen morgen willen uitstralen: nu in Amerika, straks wij in Europa.

RUTTE
Ja, maar goed, weet u: dat zijn andere politieke partijen, deels ook in Nederland, die proberen goed uit de verkiezingen te komen. Ik wil vooral praten over wat ik met Nederland wil in die verkiezingscampagne, en niet reageren op wat al die andere partijen willen. En laat ik er één algemene opmerking over maken: Verstandig beleid, we zien nu dat Nederland door het nemen van moeilijke maatregelen, behoort tot de snelst groeiende economieën van het Westen. We zijn na Roemenië en Spanje de snelst groeiende economie van Europa. En nogmaals, ik zei het: ook in de afgelopen dagen in Davos merkte ik dat mensen daar met bewondering naar kijken, hier graag willen investeren. Dat kan alleen als je op basis van een zorgvuldige analyse van de problemen stap voor stap de verstandige besluiten neemt. Dat is moeilijk. Dat vraagt om grondige analyses. Dat vraagt ook om de politieke wil om die moeilijke beslissingen te nemen. Dat zal de komende jaren niet anders zijn. Een land kan alleen bestuurd worden op basis van mensen die bereid zijn de handen ineen te slaan en met elkaar op basis van die grondige analyses, in samenspraak met de hele bevolking, de volgende stappen als land te zetten. En dat zal voor iedere politieke partij gelden die in Nederland verantwoordelijkheid wil dragen.

GEERAEDTS (RTL)
Heeft u al een idee wanneer u voor het eerst naar het Witte Huis gaat en Donald Trump gaat ontmoeten?

RUTTE
Nee.

Verkiezingen Tweede Kamer 15 maart

GEERAEDTS
Ok, andere vraag: u had een boeiend weekend vorige week, toch?

RUTTE
Ik heb de zondag een uurtje in Buitenhof gezeten.

GEERAEDTS
Ja, en wat u daar zei, ik vond het wel opvallend, want u heeft hier jarenlang, en afgelopen vrijdag nog bij een collega, Jaïr, gezegd: nee, we sluiten geen enkele partij uit, maar de PVV, Wilders, moet wel even het minder-minder-standpunt terugnemen. En dan opeens komen er verkiezingen aan en dan zegt u toch: we sluiten de PVV uit. Dus ik vroeg me af: wat is er gebeurd afgelopen weekend?

RUTTE
Nou, niets. Wij vinden al enige maanden dat de VVD niet gaat regeren, we meenden dat ook duidelijk te hebben gemaakt aan iedereen…Als je toch merkt…(wordt onderbroken, red.)

GEERAEDTS
U maakte steeds een voorbehoud.

RUTTE
Nee, we hebben gezegd: we sluiten niet de kiezers van de PVV uit, daar blijven we mee in gesprek. Kijk, een partij uitsluiten betekent dat je in de Kamer er geen zaken mee doet, dat je een partij melaats verklaart. Wat de VVD zegt, is: wij gaan niet met deze partij regeren, noch in een gedoogconstructie, noch in een normaal kabinet. Dat gaan we niet doen. Dat vinden we al enige tijd, en wat je merkte is dat daar – mevrouw Van der Heyde zei het zo mooi, van de NOS, dat dat als een soort bromvlieg boven de campagne bleef hangen, van ‘gaan ze dat dan echt niet doen?’ Feit is, ik zeg het hier nog een keer, dat de VVD voor maart, 15 maart, en ook ná 15 maart, en het zal dus vooral na 15 maart zijn, want dan moet er een kabinet worden gevormd, niet gaat samenwerken met de PVV.

GEERAEDTS
Ja, maar zo heeft u dat toch nooit gezegd? Ik bedoel, ik heb het u ook een paar keer gevraagd het afgelopen jaar, hier op deze persconferentie, en soms reageerde u ietwat geïrriteerd ‘u kent ons standpunt, hij moet het minder-minder terugnemen want anders gaan we niet regeren met de PVV’, maar dat is nu van tafel. Waarom die draai? Wat is het strategische belang om dat nu te zeggen?

RUTTE
Ik heb al die argumenten in Buitenhof gegeven, en dat vinden we al enige maanden. Dat weet u ook. U heeft de heer Zijlstra er ook al verschillende keren over gehoord. Die heeft gezegd: we gaan niet met hen samenwerken.

GEERAEDTS
Het was toch puur campagnestrategie, dit?

RUTTE
Dit is wat wij vinden. Dat vinden wij als partij, en verder sta ik hier als minister-president en niet als VVD-voorman, dus ik moet een beetje voorzichtig zijn nog meer op die vragen in te gaan.

GEERAEDTS
Ja, maar deze vraag heeft u al zo vaak gehad…

RUTTE
Maar dit vinden wij al enige maanden, als partij, en dat zullen we ook blijven vinden. En dan moet de kiezer bepalen wat ze daarvan vindt. En dat is onze opvatting om de reden die ik in Buitenhof heb genoemd: het weglopen als het erop aankomt, het feit dat de partij een aantal basale vrijheden van onze samenleving met…ja, minacht, zoals de onafhankelijkheid, bijvoorbeeld, van onze rechters in Nederland. Daar hoort natuurlijk ook de minder-minder-Marrokkanen-uitspraak bij. En feitelijk dat tachtig, negentig procent van de discussies in Den Haag gaan uiteindelijk ook over het maken van keuzes in schaarste. Dus die gaan in essentie over ‘waar geef je geld aan uit?’ Bij al die discussies, in bijna alle gevallen, komt de PVV uit links van de SP. De VVD is een centrumrechtse partij, dus daar ga je ook inhoudelijk niet uitkomen. Dus dan vind ik het ook belangrijk, en dat vinden we al enige maanden, kijk eens naar de uitspraken van Zijlstra en van mijzelf, om duidelijk te maken dat we dat niet willen. Het bleek alleen dat daar nog steeds, op de manier waarop we dat zeiden, verwarring was. Dus toen hebben we ervoor gekozen… (wordt onderbroken, red.)

GEERAEDTS
Heeft ook met uw verleden te maken, hè: dat u wel vaker iets heeft gezegd, en daarop terugkwam. Toch? U dacht: laat ik nu maar eens een keer echt duidelijk zijn.

RUTTE
We hebben in ieder geval ervoor gekozen om dit weekend, omdat nog niet honderd procent duidelijk was, blijkbaar, wat we wilden, en ik zeg het nog een keer hier: de VVD gaat na 15 maart niet samenwerken met de PVV. Noch in de regering, noch in een gedoogconstructie.

GEERAEDTS
U zei ook: we sluiten de PVV wel uit, maar de kiezers niet. Dat is toch bijna hetzelfde als dat je tegen een vrouw zegt van ‘luister, ik houd niet van je, maar ik wil wel met je naar bed’?

RUTTE
Het uitsluiten van kiezers is in feite zeggen: wij hebben geen respect voor uw opvattingen, wij minachten uw keuze. En dat doen wij niet. Kijk, ik wil er zijn in de politiek voor mensen die vanuit een zeker optimisme, maar wel met een hele reële blik op de problemen van alledag, zich sterk willen maken voor dit land. Maar ik realiseer me tegelijkertijd dat er ook mensen zijn die het gevoel hebben dat zij de rekening van de crisis hebben betaald in de afgelopen jaren. Die het gevoel hebben gekregen ‘of de politiek er nog wel voor hen is?’ En mijn boodschap aan die kiezers is: ja, die politiek, in ieder geval ikzelf en ook veel anderen, zijn er voor u. En we willen er alles aan doen om dat vertrouwen terug te winnen en ervoor te zorgen dat wij allemaal gaan ervaren dat we sterker uit die crisis komen. Veel van deze mensen die dat gevoel hebben, zijn misschien wel of niet aangetrokken tot het gedachtegoed van de PVV. Zou je die kiezers uitsluiten en zeggen ‘u maakt een verkeerde keuze, ik wil met u niet meer in gesprek’, dan zeg je eigenlijk: ik neem uw problemen niet serieus. Dat zou ik buitengewoon onrespectvol vinden. Dus ik wil dat gesprek aangaan met deze kiezers, en zeggen: er is een keuze dadelijk om een verstandig beleid te blijven voeren en ervoor te zorgen dat we bouwend op het enorm spectaculaire economisch herstel wat er nu is, een land te creëren waarin ook daadwerkelijk iedereen gaat voelen dat dit land er veel beter voorstaat.

GEERAEDTS
Nog één vraag: straks haalt de PVV extreem veel zetels, vijftig of zestig…(wordt onderbroken, red.)

SCHROVER
Dit is wel de persconferentie van de minister-president, dus… (praten door elkaar heen, onverstaanbaar, red.)

GEERAEDTS
Dat snap ik, maar (praten door elkaar heen, onverstaanbaar, red.) wat dan? Nieuwe verkiezingen uitschrijven als er op geen enkele huidige manier…

RUTTE
Het risico door dit te zeggen is dat ik ook vragen krijg ‘welke coalitie wil je dan wel’, et cetera. Ik beantwoord nu deze vraag omdat die al enige maanden zo pregnant is en de manier waarop wij zeiden dat we het niet zouden gaan doen blijkbaar tot verwarring leidde, dat we het nu zo… Duidelijker kunnen we het niet maken. Dus dat geldt bij elke uitslag. En ik ga er natuurlijk alles aan doen om ervoor te zorgen dat er een verstandige uitslag komt, waarvan ook in Nederland het mogelijk zou zijn om een goed kabinet te vormen.

GEERAEDTS
‘Verstandig’, dus niet op de PVV stemmen? Of een PVV-stem is ‘onverstandig’?

RUTTE
Wat dan verstandig is, zullen verschillende mensen opvattingen over hebben.

FRESEN
U heeft nog wel eens tegen Wilders in het verleden gezegd: ik ga je partij helemaal decimeren, of ik weet niet meer precies wat voor woorden daar zijn gebruikt…

RUTTE
Het ellendige is, dat als je dan die binnenskamersgesprekken hebt, dat er wel eens wat naar buiten komt.
 
FRESEN
Wat is daar nu nog van over, van die ambitie?

RUTTE
Mijn ambitie is om ervoor te zorgen dat… Kijk, ik zit niet voor mezelf in de politiek. Ik zit in de politiek – natuurlijk geeft het vak me energie en vind ik het ongelofelijk eervol om dit te mogen doen, maar ik zit in de politiek om ervoor te zorgen dat we verstandige dingen kunnen doen in dit land. Daarvoor zijn verkiezingen cruciaal, omdat dat het mogelijk maakt om met andere partijen die verantwoordelijkheid willen nemen verstandig beleid te kunnen voeren. Dus ik ga er vreselijk hard voor werken de komende weken door met zoveel mogelijk kiezers in gesprek te gaan en te kijken of we kunnen komen tot een uitslag waarin het mogelijk is een beleid te kunnen vormgeven de komende jaren waarin de essentie, of waar ik in geloof, tot uiting zal komen.

FRESEN
Maar dat is nog geen antwoord op mijn vraag.

RUTTE
Ja, maar goed, weet u: het lastige is altijd, als ik binnenskamers dus een keer iets heb aangekondigd…

FRESEN
Ik stel een hele concrete vraag over iets wat naar buiten is gekomen, en daar wil ik dan graag wel in ieder geval…

RUTTE
Ja, maar weet u: al die uitspraken worden dan meteen letterlijk, en er moet wel een context bij. Er was geen camera bij.

FRESEN
Is het dan niet letterlijk bedoeld?

RUTTE
Ik laat het even.

KRANENBURG (NRC HANDELSBLAD)
Nog even over hetzelfde…

SCHROVER
Nee, daar gaan we mee ophouden, want… (praten door elkaar heen, onverstaanbaar, red.)

RUTTE
Even serieus. Ik doe het nog twee keer, deze persconferentie, dan stopt hij sowieso vanwege de campagne. Ik merk dat dat ook echt verstandig is, want het gaat toch alleen maar over de campagne dan. Ik sta hier echt als minister-president.

KRANENBURG
Ja, maar dan had u vanaf het begin af aan als minister-president dit moeten doen. Ik geef u dus nu aanleiding om vooruit te (onverstaanbaar, red.). Dan had u het begin moeten afkappen.

RUTTE
Dat kan altijd, maar ik probeer u zo goed mogelijk te bedienen, maar u kent ook de spelregels.

KRANENBURG
Ok, nou nog één keer dan. U zegt een paar keer: we vinden dit al enige maanden. De argumenten die u hanteert gelden al enige jaren, dus waarom nu pas?

RUTTE
Omdat natuurlijk een partij als de VVD zich ook moet verhouden tot het feit dat de dagen na 15 maart de formatie moet plaatsvinden. Dan moet je jezelf ook de fundamentele vraag stellen: hoe zie je zaken? En u hoort al enige maanden uit mijn partij dit bericht. Andere vragen.

DE VRIES (DE VOLKSKRANT)
Meneer Rutte, de komst van Trump betekent ook het vertrek van Obama. Is het ook een beetje een melancholische dag voor u misschien, wat dat betreft? U heeft hem ontvangen hier in Den Haag.

RUTTE
Kijk, ik zit nu ruim zes jaar in deze baan, dus ik heb inmiddels vijf Italiaanse premiers meegemaakt en heel veel andere collega’s zien gaan en komen. En nu een nieuwe Amerikaanse president. Dat hoort bij mijn vak. Ik kan natuurlijk niet iedere keer dan sniffend in een hoek gaan zitten. Ik ben ingehuurd om een relatie op te bouwen met de nieuwe president, en dat zal ik gaan doen. En ik heb goede herinneringen aan de samenwerking met Barack Obama. Dat vond ik buitengewoon plezierig.

DE VRIES
U wordt daar niet melancholisch van, dat hij vertrekt.

RUTTE
Nee. Nou, melancholisch niet, maar er is dus wisseling en we gaan kijken hoe het zich gaat ontwikkelen. Maar ja, als ik de hele dag bij alles wat er gebeurt ga kijken wat voor emotie dat bij mij persoonlijk oproept, dan kom ik aan de uitoefening van mijn functie niet meer toe. En dan zou ik mijn geld niet verdienen voor de Nederlandse inwoners.

DE VRIES
Nog een ander onderwerp: het associatieverdrag met Oekraïne, komt dat nog voor de verkiezingen in de Kamer?

RUTTE
In de Kamer wel, maar hoe snel dat behandeld wordt, gaat de Kamer over. Maar het komt voor de verkiezingen in de Kamer, ja. Ruim voor de verkiezingen.

DE VRIES
Ik meen dat het kabinet, want ik geloof dat er een advies is van de Raad van State, en nu is het toch aan het kabinet om dat weer voor te leggen?

RUTTE
Ja, dus wij gaan zo snel mogelijk reageren op dat advies, en dan gaat het met het nader rapport naar de Tweede Kamer. En dat zal ruim voor de verkiezingen zijn.

CATS (HET FINANCIEELE DAGBLAD)
U vertelde net dat u met allemaal bedrijven had gesproken en dat die gaan investeren in Nederland, dat ze hier willen komen terwijl ze hier blijkbaar nog niet zijn. Kunt u iets vertellen over die bedrijven: wanneer komen ze, hoeveel geld gaan ze investeren, namen?

RUTTE
Nee, het zijn allemaal heel veel bedrijven die hier al zijn. Ook heel veel bedrijven die geïnteresseerd zijn in Nederland. Opvallend veel financiële instellingen, die vaak nu nog in Londen zitten maar kijken hoe zij ook een brug gaan slaan naar het Europa, Europese Unie zoals die zich nu vormt. Dus zonder het Verenigd Koninkrijk. En dan zie je twee dingen: dan zie je natuurlijk die trend, zeker bij de financiële instellingen, die daar geïnteresseerd naar kijken, u weet dat. Maar ten tweede ook: een grote interesse in Nederland.

CATS
Maar u kunt geen namen noemen?

RUTTE
Nee, dat gaat nooit. Dat zijn allemaal vertrouwelijke…

CATS
En het gaat met name over financiële instellingen?

RUTTE
Nee, veel breder. Veel breder.

CATS
Ok. En heeft u ook toezeggingen? Want zo’n Davosgebeuren is natuurlijk een borreltje hier, informeel daar, dan zeggen mensen natuurlijk altijd ‘ik vind het zo gezellig in Nederland, en mooi land, en dit en dat’.

RUTTE
Nee, maar zo werkt het niet hoor, je hebt van tevoren… (wordt onderbroken, red.)

CATS
Heeft u ook echt concrete toezeggingen?

RUTTE
Wacht even. Allebei is dat niet waar. Om te beginnen: dat borrelen klopt niet. Ik heb daar van ’s morgens tien voor acht tot ’s avonds zeven in een congrescentrum zonder ramen gezeten, in hele kleine hokjes. Er was geen borrel bij. Ik heb daar geen alcohol aangeraakt, niemand volgens mij. En het was er niet eens, dacht ik. En daar heb je allemaal van tevoren gemaakte afspraken. Dus je hebt allemaal van die tijdslots van tien, vijftien, twintig minuten. Bedrijven, wijzelf geven aan met wie zij willen praten of wij met bedrijven willen praten. Buitenlandse collega’s ook. Gesproken met de president van Colombia, de premier van Vietnam. Ook vaak weer over de investeringsrelaties. De Zuid-Afrikaanse vicepresident. Dat wordt goed voorbereid van beide kanten, dus we weten van elkaar wat we uit zo’n gesprek willen halen van een kwartier, twintig minuten. Wat er al gebeurt, welke mogelijkheden er liggen, welke kansen er zijn. Maar het is natuurlijk nooit aan mij om daar mededelingen over te doen. U heeft één ding in Het Financieele Dagblad gezien, dat was daar al bekendgemaakt; de verdere versterking van de verhouding tussen Cisco en Nederland. Interessant. Maar goed, daar kan ik over praten omdat zij dat zelf naar buiten hebben gebracht. Maar het is niet aan mij, natuurlijk, om namens die bedrijven te communiceren.

CATS
Ja, maar de vraag was: zijn er ook echt concrete toezeggingen gedaan?

RUTTE
Maar het gaat niet om toezeggingen, het gaat erom dat wij horen in welke richting besluitvorming in die bedrijven opgaat. Welke hulp de Nederlandse regering kan bieden, waar nog zorgen zijn, waar wellicht ook nog in de relatie met lokale overheden waar het betreft huisvesting, waar het betreft kantoren, et cetera. Als het gaat om financiële instellingen het belang dat zij natuurlijk snel ook praten met onze nationale toezichthouders. Dat ze daar de gesprekken mee hebben. Daar kunnen wij in faciliteren. Maar het is niet zo dat men daar binnenkomt en zegt: ik doe een toezegging. Dat zijn ze volgens mij helemaal niet verplicht. Mijn taak is het om ervoor te zorgen dat zij zien dat de Nederlandse regering zeer geïnteresseerd is in dit type investeringen, de komst van dit type bedrijven naar Nederland - waar vaak heel veel werkgelegenheid mee samenhangt - omdat wij een land zijn met inmiddels ongeveer 8,5 miljoen mensen aan het werk en 10 miljoen banen, waarvan 2,1 miljoen direct samenhangt met het feit dat wij na Singapore volgens sommige onderzoeken de meest internationaal geconnecteerde economie van de wereld zijn. En daar hoort dus bij dat je die buitenlandse bedrijven blijft interesseren, en het aardige is nou dat je echt ziet in die zes jaar tijd, dat daar een hele positieve trend in zit. Maar ik kan hier nooit namens die bedrijven mededelingen doen, en het werkt niet zo dat daar gezegd wordt: ok, als jij dat doet, dan doen wij precies dit. Dat is ook in die bedrijven natuurlijk besluitvorming die vervolgens weer via hun directie loopt, en raden van commissarissen.

JONKER (DE TELEGRAAF)
U zegt over de heer Trump dat u hem wilt beoordelen op zijn beleidsdaden, zegt u telkens. Gelooft u niet dat hij gaat doen wat hij zegt?

RUTTE
Hij zegt heel veel, en ook zijn ministers zeggen heel veel, dus wij gaan nou eens even heel goed kijken hoe zich dat uitsorteert in de praktijk.

JONKER
U heeft wat wantrouwen tegenover beloftes van politici inmiddels.

RUTTE
Wat hier speelt, is dat er, omdat het natuurlijk een man is die nogal vocaal is, ook op de social media, er nogal wat berichten naar buiten komen over opvattingen, en de vraag is hoe dat allemaal precies uiteindelijk neerslaat in beleid. En bovendien, als je kijkt naar een aantal inkomende ministers, ook uit hun hoek natuurlijk berichten komen, en het bovendien zo is dat wij natuurlijk als Nederland, als Westerse wereld, ook met Trump, met zijn nieuwe regering in gesprek willen om te kijken hoe we tot gemeenschappelijke oriëntaties kunnen komen.

JONKER
Op welke punten hoopt u dan dat hij wat water bij de wijn zal doen?

RUTTE
Wat ik hoop… waar ik vanuit ga is dat de Amerikaanse regering in een traditie die al zeventig jaar bestaat zal blijven investeren in de trans-Atlantische relatie, en het belang zal erkennen van een sterke band tussen Amerika en Europa. Tussen Amerika en Canada. Maar dat er natuurlijk belangrijke beleidsaccenten gezet zullen worden. Het is een democratie. Een nieuwe president. Hij heeft een eigen programma. Dat hebben wij te respecteren.

STANS (BNR)
Meneer Rutte, u staat hier wekelijks als premier. In het afgelopen weekeinde meldden zich nog een aantal kandidaten voor uw plek.

RUTTE
Ja.

STANS
Waarom zou u dan de beste premier zijn? Niet bijvoorbeeld Jesse Klaver?

RUTTE
Ja, maar dit is wel echt een… Ik heb me nu al laten verleiden tot irritatie weer van anderen om te beginnen over de campagne…

STANS
U zegt u staat daar als premier, dus dan is een premiersvraag misschien…

RUTTE
U weet zelf ook wel dat die vraag nogal een stevig campagne… Nee, ik vind het mooi om te zien dat zoveel mensen geïnteresseerd zijn in mijn ambt. Het is ook, kan ik tegen al die mensen zeggen, het is ook een ongelofelijke eer om dit te mogen doen. Er is op dit moment geen vacature. De kiezer beslist na 15 maart, of op 15 maart hoe dat verder in de toekomst gaat, en ik ga respectvol naar de kiezer toe om te vragen door te mogen gaan, omdat ik veel energie heb en veel plannen heb en we nog lang niet klaar zijn.

STANS
Zou u het dan de komende jaren, net als Sybrand Buma, niet alleen voor uzelf maar ook juist voor Nederland willen doen? Of denkt u daarvan (praten door elkaar heen, onverstaanbaar, red.) geloofwaardig.

RUTTE
Ik kan u één ding verzekeren: ik vind het ongelofelijk eervol om dit te mogen doen, maar ik sta hier niet voor mezelf. Echt niet. Ik sta hier echt omdat ik een ongelofelijke liefde heb voor dit land, wat ik inderdaad een supergaaf land vind, echt denk wel het mooiste land van de wereld, en het is een ongelofelijke eer om daar als minister-president leiding aan te mogen geven, met uiteraard heel veel anderen. Maar dat doe ik niet voor mezelf, dat doe ik echt voor Nederland.

Nieuwe directeur-generaal Belastingdienst

BREEDVELD (NOS)
Het kabinet doet altijd veel benoemingen, maar deze is wel interessant: de nieuwe directeur-generaal van de Belastingdienst. Wat maakt meneer Uijlenbroek de geschikte man om de uit de hand gelopen reorganisatie bij de Belastingdienst in goede banen te leiden?

RUTTE
Kijk eens wat hij nu doet bij het Rijksvastgoedbedrijf. Een voortreffelijke… maar ik ken hem persoonlijk erg goed, en ik heb groot vertrouwen in hem. En ik denk dat hij inderdaad heel goed geschikt is om die ingewikkelde rol die daar ligt, het nu verder ook… De Belastingdienst is een hele trotse organisatie en speelt een hele grote rol in Nederland. Wij mogen blij zijn dat ze er zijn. Er werken, ik zeg uit mijn hoofd, tegen de 30.000 mensen, waarvan het over- overgrote deel dat met grote inzet en met grote deskundigheid doet. En die organisatie verdient het om ook dadelijk weer een DG te krijgen, vanaf maandag volgens mij begint hij, waarvan de kwaliteiten van de directeur-generaal zoals hij nu is voor het Rijksvastgoedbedrijf.

BREEDVELD
Want hoe belangrijk was het dat er ook snel een opvolger zou komen voor Hans Leijtens?

RUTTE
We proberen altijd vacatures snel in te vullen, en zeker bij de grote organisaties die ook grote uitvoerende taken hebben. Dus het is goed dat dat weer gelukt is, en ja, ik denk dat de man heel geschikt is.

BREEDVELD
Want dit valt misschien onder de categorie ‘puin ruimen’.

RUTTE
De Belastingdienst heeft ook zijn thema’s aan te pakken, en daar wordt ook vreselijk hard aan gewerkt door de staatssecretaris en de ambtelijke top. Maar nogmaals: het over- overgrote deel van de mensen dat daar werkt is gemotiveerd, is buitengewoon deskundig en doet voor heel Nederland belangrijk werk. Ik zeg wel eens vaker in het kabinet: met negentien mensen geven we het geld uit, en er is er maar eentje van de twintig die het binnenhaalt, en daar zitten tienduizenden mensen achter die dat doen. Dat is niet populair, niemand vindt het leuk om belasting te betalen, maar goed, in een fatsoenlijke democratie hoort erbij dat we ook bijdragen aan het collectief en dat daarvoor het geld beschikbaar is, en dan is er een topkwaliteitorganisatie nodig, en die is er in zeer grote mate bij de huidige Belastingdienst.  

BREEDVELD
Nee, maar daarom is het zo’n teken aan de wand dat we al jaren met grote problemen bij de Belastingdienst te maken hebben, en dus tot grote verbijstering van iedereen nu na binnen een jaar alweer een topman gewisseld wordt.

RUTTE
Nou goed, u heeft vorige week de aankondiging gezien van het vertrek van de vorige. Ik wens hem alle succes. Hij gaat belangrijk nieuw werk doen. En ik wens deze nieuwe directeur-generaal ook heel veel succes. Maar uw vraag was: wat maakt hem zo geschikt? Kijk naar de ingewikkelde klussen die hij had te doen bij het Rijksvastgoedbedrijf, een belangrijke poot onder de minister voor Wonen en Rijksdienst, en dat heeft hij echt voortreffelijk gedaan.