Rapport gedragsbeïnvloeding bij bedrijven

Overheidsbeleid beoogt veelal om gedrag te beïnvloeden. Sinds een aantal jaar is er in beleidskringen daarom veel aandacht voor het toepassen van inzichten uit de gedragswetenschappen zoals de gedragseconomie en de sociale psychologie in beleid. Deze gedragsinzichten gaan echter vooral over het gedrag en de keuzes van individuen en in veel mindere mate over het gedrag en de keuzes van organisaties zoals bedrijven. Het EZ-beleid heeft veelal juist bedrijven als doelgroep.

Daarom heeft EZ opdracht gegeven aan een consortium van EY in samenwerking met prof.dr. Jan Potters (Universiteit van Tilburg), prof.dr. Robert Dur (Erasmus Universiteit Rotterdam) en prof.dr. Stephanie Rosenkranz (Universiteit Utrecht) om te onderzoeken in hoeverre de inzichten uit de gedragswetenschappen ook van toepassing zijn op het gedrag van bedrijven.

In het rapport komen drie onderzoeksrichtingen samen: een uitgebreid academisch literatuuronderzoek; praktijkkennis van EY; en ervaringen uit concrete casussen. De resultaten uit deze richtingen komen samen in een praktisch toepasbaar analysekader. Uit de analyse blijkt dat het belangrijk is om de beslissers bij bedrijven in kaart te brengen. Dominante coalities en ‘change agents’ spelen vaak een belangrijke rol bij besluitvorming binnen een bedrijf. Het rapport concludeert dat het gedrag en de keuzes van bedrijven – net als die van individuen – op sommige punten voorspelbaar afwijken van de voorspellingen van het rationele model. Omdat beleid veelal gebaseerd is op dat rationele model, kan het beleid effectiever worden door hier rekening mee te houden. De afwijking van het rationele model zijn voor bedrijven wel kleiner dan voor individuen.