Maritieme Monitor 2016: roerige tijden

Met een stijging van de toegevoegde waarde en export, maar een slechtere ontwikkeling van de arbeidsmarkt ten opzichte van Nederland presteerden de maritieme bedrijven in 2015 stabiel in deze roerige tijden. De toegevoegde waarde van de maritieme cluster steeg 3,9%, de totale werkgelegenheid daalde met 0,5%. Dat staat in de Maritieme Monitor 2016. De Havenmonitor 2015 geeft een beeld van de ontwikkelingen in de Nederlandse zeehavens. Rutger Pol, plv directeur Maritieme Zaken van het ministerie heeft vandaag namens minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu de monitoren aan Wim v Sluis, vzr NML & Ronald Paul, vzr BOZ overhandigd.

Toegevoegde waarde en werkgelegenheid

De directe toegevoegde waarde van alle maritieme sectoren samen bedroeg in 2015 ruim 18,7 miljard euro. Via aanpalende sectoren kwam daar indirect nog 5 miljard euro bij. De cluster genereert daarmee 3,5% van het Nederlandse Bruto Binnenlands Product. De niet-maritieme bedrijven binnen de havengebieden, gerelateerd vervoer, chemie in de haven en het wegvervoer van en naar de havens genereren daar bovenop een directe toegevoegde waarde van 15,5 miljard euro en 10.2 miljard euro indirect. De directe en indirecte productiewaarde van de maritieme sectoren bedroegen bijna 55 miljard euro. Gezamenlijk boden de maritieme sectoren in 2015 werk aan 265.000 personen. Dat is 3,0% van de Nederlandse werkgelegenheid.

Export

De totale export bedroeg circa 24,4 miljard euro. Dat is ruim 4,4% van de totale Nederlandse export aan goederen en diensten.

Innovatie

In 2015 investeerde de maritieme sector 3,9% van de toegevoegde waarde terug in innovatie. De nationale ambitie is 2,5%. Het gemiddelde in Nederland is 1,5%.

Lage olieprijs

De lage olieprijs in 2015 heeft uiteenlopende effecten binnen de verschillende sectoren van de maritieme cluster. Zo kampt de offshore sector met dalende opdrachten door het wegvallen van investeringen door offshore olie- en gasbedrijven. Ook de scheepsbouw en de maritieme toeleveranciers worden hierdoor (negatief) beïnvloed. Voor de zeevaart, binnenvaart en visserij leiden de dalende olieprijzen juist tot lagere brandstofkosten en daarmee tot een stijging van de toegevoegde waarde. Dit zegt echter niets over de winstgevendheid. Door overcapaciteit in de zeescheepvaart en binnenvaart, gecombineerd met een amper groeiende wereldhandel en zwakke Europese groei, is er als sinds de start van de crisis in 2008 sprake van zeer lage en voor veel ondernemingen verlieslatende vrachttarieven. Tot nu toe blijft herstel van de tarieven uit.

Monitor

De Maritieme Monitor wordt in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu uitgevoerd door Ecorys en geeft een beeld van de economische ontwikkeling, arbeidsmarkt en innovatie van de maritieme cluster en de 11 maritieme sectoren. De monitor komt tot stand in nauwe samenwerking met Nederland Maritiem Land. Daarnaast voert de Erasmus Universiteit Rotterdam – RHV BV voor het ministerie de Havenmonitor uit, die tevens de economische ontwikkeling van het niet-maritieme bedrijfsleven in de zeehavens in beeld brengt. Sinds 2013 sluiten de gegevens op elkaar aan, zodat dat een compleet beeld resulteert van de maritieme cluster en de havens.