Toespraak bij Medal Parade Herinneringsmedaille voor Humanitaire Hulpverlening bij Rampen en Herinneringsmedaille Internationale Missies met VPD-gesp

Toespraak | 28-11-2016

Let op: Alleen het gesproken woord geldt!

 

Gouverneur, Commandeur, Dames en heren,

Eind augustus 2015 raast de tropische storm Erica over het eiland Dominica. De storm gaat gepaard met zware windstoten en hevige regenval. Bomen en elektriciteitsmasten vallen om. Delen van dit prachtige eiland overstromen. Huizen, wegen en bruggen worden van de kaart geveegd.  Verschillende gebieden raken afgesloten van de buitenwereld. De premier van Dominica vraagt Nederland - als goede buur in de Carib - om hulp.

Die levert Nederland. Zijner Majesteits Pelikaan en diverse geëmbarkeerde eenheden worden beschikbaar gesteld.

De Pelikaan, een multifunctioneel schip. Met een grote laadruimte én kraan. Ideaal voor een missie als deze. Het schip kan gemakkelijk aan- en afmeren, schoon drinkwater maken en dat ook overpompen naar het vaste land. En na een lange dag hard werken, blijkt het schip ook een ideale plek om weer even bij te komen

Aangetreden militairen,

Deze missie bracht het beste in u naar boven. Eén team Carib, één Defensie. De teamspirit was eindeloos. Iedereen droeg zijn steentje bij.

En weet u, een missie als deze laat wederom zien waar we - als Defensie - goed in zijn. Er zijn genoeg organisaties die hulp aanbieden, maar de grootste uitdaging is om de juiste hulp op de juiste plek te verlenen. Om in de eerste fase van een grote ramp orde in de chaos te brengen. Om snel het schadebeeld helder te krijgen. Om afgesloten gebieden te ontsluiten.

En dat deed u! Op een manier waarin iedereen van meerwaarde was.

De mariniers, die - vanaf het water - de afgesloten gebieden van noodhulp voorzagen én - vanaf het land - een ‘tokkelsysteem’ aanlegden om goederen en mensen te transporteren.

De helikopterbemanning, die 87 sorties vloog om ruim 12.000 kilogram aan bonen, rijst en meel naar het achterland te brengen en niet onbelangrijk: om personen te evacueren.

De genie, die als eerste een overzichtelijk schadebeeld wist te produceren, wegen herstelde en drie bailybruggen bouwde.

De Arubaanse Militie, die van grote waarde was bij het leggen van contacten met de bevolking.

De aalmoezenier, die mensen wist over te halen om het gebied rondom Petite Savanne te verlaten. Tot op heden nog altijd een no-go area.   

De heer Sambo, die - heel bijzonder - als lokale monteur mee ging op missie en zorg droeg voor de nodige technische ondersteuning op de Pelikaan.

En uiteraard de bemanning van de Pelikaan zelf. Naast de operationele taken op het schip… wisten ze ook nog tijd te vinden om een school moddervrij te maken.

U heeft dit alles onder pittige omstandigheden gedaan. Hitte. Muggen. Regen. Maar je hoorde niemand klagen. Volgens de toenmalig commandant van de Pelikaan, Luitenant-ter-zee Dekker, heeft hij in die tijd niemand ‘ja, maar…’ horen zeggen.

Dat is tekenend voor uw inzet en motivatie. En dat is tekenend voor de inzet en motivatie van onze mensen, wereldwijd.

De afgelopen vier jaar is mij - als minister van Defensie - in ieder geval één ding duidelijk geworden.
Als het erom spant… en de nood hoog is, dan bent u in staat om in korte tijd, enorm veel werk te verzetten en daarmee een bijdrage van cruciaal belang tot stand te brengen.

Defensie in optima forma. Ik ben hier trots op en heb daar groots respect voor.

En vandaag mag ik u hiervoor onderscheiden met de Herinneringsmedaille voor Humanitaire Hulpverlening bij rampen. Deze onderscheiding komt u echt van harte toe.

Weet u, u bent graag gezien. In eigen land. En ver daarbuiten. Dat hoor ik telkens weer.  En terecht. Uw inzet doet er toe. En uw inzet is ook hard nodig.

En ja, dan heb ik het ook over de beveiliging van onze koopvaardijschepen.  En dus de inzet van onze Vessel Protection Detachments. Ook daar mag ik u vandaag voor onderscheiden.

Het belang hiervan is nog altijd onverminderd groot. Sommige schepen wacht nu eenmaal een route met grote risico’s. En even bellen met 112, is echt geen optie op volle zee. Zij en hun bemanning zijn kwetsbaar.

En laat ik duidelijk zijn:  Nederlandse zeevarenden verdienen een toereikend niveau van bescherming. En niet onbelangrijk: de impact van piraterij op onze economie is groots.

We staan er niet altijd bij stil maar vele, vele goederen worden vervoerd over zee. Schepen om laten varen, of het risico lopen dat handel en schip in verkeerde handen vallen, zouden de kosten van die goederen fors op laten lopen. En het is de consument die dit direct in z’n portemonnee voelt.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat de roep om beveiliging groot was. Zeker in 2011, de hoogtijdagen van de piraterij. Vijf jaar later is de inzet van onze Vessel Protection Detachments welhaast daily business geworden. Maar het is zeer zeker géén business as usual. Want iedere keer weer zijn er andere omstandigheden, andere bemanningen en andere schepen.

En onze mensen zijn altijd professioneel. Altijd waakzaam. Altijd alert. Op volle zee zorgde u ervoor dat bemanning én schip veilig waren en daarmee droeg u bij aan de beveiliging van die o zo belangrijke doorvaarroutes.

Dames en heren,

Eén anekdote bezorgde me een glimlach. Mariniers maken er - overal en altijd - het beste van. Dat is bekend. En daarmee geven ze een prachtig visitekaartje af van het Korps, van Defensie, van Nederland. Zelfs in de kombuis voelen ze zich klaarblijkelijk thuis. Naar verluidt is een VPD-team druk in de weer geweest om boerenkool, andijvie en hutspot te bereiden voor de bemanning. En naar ik begreep, viel dit vooral bij de Russische bemanning in de smaak. Het bracht me op een idee - en wie weet vraag ik u op een dag om uw kookkunsten ook in te zetten ten behoeve van onze diplomatieke betrekkingen met Rusland.

 

Aangetreden militairen,

Voor uw niet aflatende inzet ga ik zo dadelijk over tot het uitreiken van de Herinneringsmedaille voor Internationale Missies mét de VPD-gesp. Een teken van erkenning voor het belangrijke werk dat u heeft verricht.

Uw aanwezigheid schrok de piraten af. En zo voorkwam u leed en geweld. We zijn er echter nog niet.

Zeker, anno 2016 lijkt het kapen van schepen uit de gratie te zijn, maar u en ik weten dat de achterliggende oorzaken van die piraterij nog altijd springlevend zijn… armoede, chaos en conflicten.

Nu achterover leunen, zou er voor zorgen dat het binnen no-time weer zeer lucratief wordt om als piraat aan de slag te gaan. Met andere woorden: de dreiging is nog altijd aanwezig. En de inzet van de beveiligingsteams op zee blijft dan ook van belang.

En uiteraard maakt die inzet deel uit van een veel breder internationaal pakket aan maatregelen, een veel breder pakket aan activiteiten in de strijd tegen piraterij. Want met alleen het aangrijpen van de symptomen zal het succes niet beklijven. Ook de oorzaken van piraterij moeten worden aangepakt.

Aangetreden militairen,

Heel graag spreek ik nogmaals mijn waardering én respect uit voor uw bijdrage. En ja, ik realiseer me goed dat steun van uw thuisfront - bij dit alles - onontbeerlijk is.  Dus ook mijn dank aan uw partners, kinderen, familie en vrienden. Ook zij verdienen alle lof.

Dames en heren,

Graag wil ik dan nu overgaan tot het uitreiken van de Herinneringsmedailles.

Paradecommandant, wilt u het geheel in de houding zetten zodat mijn adjudant de beschikking kan voorlezen?