Toespraak van minister Schippers tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van medisch specialisten

Toespraak | 05-10-2016

Beste mensen,

We doen hier wel heel feestelijk, maar als je de tv, kranten, Facebook en twitter mag geloven, is het bar en boos gesteld met de Nederlandse gezondheidszorg. U luistert niet naar uw patiënten, las ik gisteren in de krant. En onze zorg? Die bungelt ergens op plek 29 in een internationale ranglijst.

Voor goeie zorg moeten we in Sri Lanka zijn – zij staan op plek 9.

Wat denkt u? Feiten? Of fictie?

U bent net begonnen met een campagne Samen beslissen. Ik heb gisteren zelf de aftrap gedaan. Dokters luisteren steeds beter naar hun patiënten. Er gebeurt juist enorm veel om de positie van patiënten te versterken. Toch is het beeld anders.

En wat die internationale ranglijst betreft – de Numbeo-lijst. Die heb ik eens onder de loep genomen. En dan blijkt dat die notering op plek 29 is te danken aan 120 mensen die deze lijst hebben ingevuld. De meeste van hen komen trouwens uit dit postcodegebied; hier rondom de Rode Hoed.

Ik heb een paar kennissen gevraagd om die lijst ook eens in te vullen, voor de grap eigenlijk. En nu staan we ineens op 1! Tot zover de alom gerespecteerde Numbeo-lijst.

Beste mensen, feiten en fictie lopen nogal door elkaar in de discussie over de gezondheidszorg, en dit zijn maar een paar voorbeelden.

Moeten we dat nou erg vinden?

Ja, ik denk dat we dat erg moeten vinden. Ik vind het in elk geval erg.

Niet omdat ik dit soort dingen persoonlijk opvat. Het is niet mijn gezondheidszorg; het is ónze gezondheidszorg. Het gaat hier niet om mijn zorgstelsel; het zorgstelsel is van ons allemáál.

Ik vind het erg omdat wij in Nederland iets hebben om trots op te zijn. Iets dat de moeite van het verdedigen waard is.

Meer dan een miljoen mensen in de zorg – en u hoort daarbij – werken keihard om de kwaliteit van de zorg jaar in jaar uit verder te verbeteren. Om mensen steeds meer kwaliteit van leven te bieden. Om mensen die kanker hebben, een steeds beter perspectief te geven. Om mensen die chronisch ziek zijn, mee te kunnen laten doen. En dat lukt! U bent heel succesvol.

Terwijl de kosten na jaren ploeteren onder controle zijn. Daar mogen we trots op zijn.

Tegelijkertijd wordt de gezondheidszorg bestookt met mythes, met hele en halve onwaarheden. Wordt mensen wijsgemaakt dat onze zorg niet goed is. En bovendien: dat de zorg eigenlijk ook best gratis kan.

Een risicovol debat, dat veel op het spel zet. Waar niemand beter van wordt.

Een standaard krantenlezer en tv-kijker wordt dagelijks opgeschrikt door de misstanden in de zorg. Calamiteiten die niet worden gemeld, financiële banden tussen artsen en de industrie, medische missers, geldverspilling…

Eindeloos kan ik doorgaan. Iedere actualiteitenrubriek of consumentenprogramma heeft wel capaciteit vrijgemaakt om te speuren naar de misstanden in de zorg. Het is ook ontzettend belangrijk dat de media dat doen. En die misstanden zijn er – zorg is ook mensenwerk. En die moeten we aanpakken. Doen we ook.

U heeft daar ook een heel belangrijke rol in gespeeld. Als poortwachter. U beslist in de spreekkamer wat zinnige en zuinige zorg is. Ongelooflijk belangrijk. We moeten samen het geld voor de zorg opbrengen. Het gaat niet om mij, het gaat ook niet om u.

Het gaat om het belang van alle premiebetalers, alle belastingbetalers en uiteindelijk alle patiënten. Want als we de zorg niet meer kunnen betalen, houdt het op. Onbereikbare topzorg hebben we niks aan.

Lage inkomens betalen nu dankzij de zorgtoeslag minder aan premie en eigen risico dan tijdens het ziekenfonds.

Het verzekerde pakket is alleen maar gegroeid. U weet het uit de praktijk. Nieuwe innovatieve geneesmiddelen maken echt een groot verschil. Geven hoop, betere kwaliteit van leven, soms zelfs genezing.

Het beeld staat in schril contrast met wat er echt gebeurt in de zorg. Ik zie het op werkbezoeken. Gedreven professionals die steeds bezig zijn met hoe het nog beter kan. Dat zien we ook in de resultaten terug.

Afgelopen maandag was ik op de EU-raad in Bratislava. Ik werd door iedereen aangesproken. Bijvoorbeeld door Macedonië. Nederland staat nu al jaren op nummer 1 van de European Health Consumer Index. Macedonië wil graag ambtenaren langs sturen om te leren van ons stelsel.

Een nieuwe collega uit Groot-Brittannië begint de kennismaking met een compliment aan onze zorg en ons systeem. Een reeks landen is de afgelopen jaren langs geweest.

Beste mensen, natuurlijk is er nog veel te doen.

Administratieve lasten moeten we aanpakken. We hebben meer inzicht nodig in wat een behandeling nu oplevert, maar niet met meer regeldruk

De farmacie. Nieuwe middelen zijn zo duur dat de betaalbaarheid en toegankelijkheid onder druk staan. Dat zijn internationale zorgen. En we moeten de krachten bundelen, nationaal en internationaal, omdat probleem aan te pakken. Nieuwe businessmodellen zijn nodig, daarover ben ik in gesprek met de industrie.

Maar het is ook van belang om fictie en feiten te scheiden en samen op te komen voor onze zorg.

Laten we nog een mythe onder de loep nemen: de Zorgverzekeringswet heeft in 10 jaar tijd alleen maar ellende gebracht. Tijd voor een zorgfonds!

Maar denkt u nu echt dat één almachtige verzekeraar een oplossing is voor uw knelpunten? Dat die verzekeraar minder dwingend zal zijn in z’n contractering. Dat die niet zou duwen op meer zorg voor minder geld?

De uitdagingen zijn daarvoor te groot. Het zorggebruik blijft stijgen door de vergrijzing, terwijl er door de ontgroening minder mensen zijn die het kunnen leveren. Dat is een hard feit.

Gelukkig zijn daarvoor ook oplossingen. Procesinnovatie. Simmer werken. Preventie. Gepast gebruik.

Maar zorg wordt niet goedkoper. Laat staan gratis. Dat is een mythe.

Vraagt u maar eens aan een collega die voor de National Health Service werkt, wat daar de issues zijn. Vraag eens naar de werklast.

Waarom is daar eigenlijk een privaat circuit ontstaan? Toch niet omdat het publieke deel zo goed functioneert? Mensen zonder geld gaan naar publieke zorginstellingen; wie het kan betalen, gaat naar privé-klinieken

Beste mensen, laten we samen werken om de reëele problemen om te lossen. De zorg verder verbeteren. De werkomstandigheden verbeteren. En het onderlinge vertrouwen.

Laten we staan voor onze zorg in Nederland.

Als we nu kijken naar de feiten, zien we dat de Zorgverzekeringswet ons veel heeft opgeleverd. Allereerst: de tweedeling tussen hoge en lage inkomens uit de ziekenfondstijd is verdwenen. Maar ook betaalbaarheid: de kostenstijging van gemiddeld 6,7% per jaar vóór de invoering van de Zorgverzekeringswet is omgebogen naar 1% nu. Dat hebben we samen gedaan.

Laten we daar gewoon trots op zijn!