Toespraak van staatssecretaris Dijksma bij presentatie ‘Ambitie Nutriënten 2018’

Toespraak | 05-10-2016

Dames en heren,

Ruim anderhalve eeuw geleden werd in Californië het 1e goudklompje gevonden. U weet ongetwijfeld wat er toen gebeurde: de goudkoorts brak uit. En iedereen haastte zich met een schep, een pikhouweel en een zeef naar het wilde westen. Op zoek naar goud en geluk.

Maar gek genoeg hebben wij anno 2016 het nieuwe goud in handen: fosfaat!

Wat we niet willen, zijn allerlei wild west toestanden in Nederland. Wat we wel willen, is slim gebruik maken van de kansen van deze grondstof. Dus hebben wij op zijn Hollands in gezamenlijkheid met de hele keten een actieplan gemaakt.

Met het actieplan gaan we het succes van het Ketenakkoord Fosfaatkringloop uitbouwen.

Ik noem een paar mooie mijlpalen:

• In de afvalwaterketen is de productie van struviet op gang gekomen;
• We winnen fosfaat uit slib en mest die kan worden ingezet als meststof en als grondstof voor de industrie. Dat hoeven we dus minder  te importeren uit landen waar het fosfaat moet worden gedolven;
• We hebben de Meststoffenregeling aangepast om de herwonnen nutriënten als meststof in Nederland mogelijk te maken;
• Ons ministerie verhuist binnenkort naar een nieuwe locatie in Den Haag. Dat pand krijgt ‘slimme wc’s’, die fosfaten uit rioolwater kunnen terugwinnen.

Nederland is koploper in fosfaten terugwinnen.

Niet door met een pikhouweel in de grond te hakken, maar door slimme recycling technologieën te gebruiken. Hierdoor zijn we uitgegroeid tot een fosfaatexportland. Zo leveren een bijdrage aan onze ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn. En het verhaal van fosfaat bewijst nog iets. Het is niet alleen goed voor onze aarde, maar ook voor onze portemonnee.

De fosfaataanpak schept namelijk ook nieuwe banen en nieuwe economische kansen. Teruggewonnen fosfaten zijn het Nederlandse goud.

Tijd om onze successen uit te bouwen. Want nieuwe stappen zetten, dat is echt nodig. We willen af van wegwerpmaatschappij. Stap voor stap werken we toe naar een samenleving zonder afval.

Kringlopen van nutriënten leveren een belangrijke bijdrage hieraan. Die kringlopen kunnen alleen goed worden gesloten als er een Europese markt voor herwonnen nutriënten ontstaat.

We willen een 100% circulaire economie. Dat betekent dat deze terugwintechnieken op grote schaal moeten toepassen.

Het pakket circulaire economie van de Europese Commissie biedt kansen om dit goed op de Europese agenda te houden. En in de toekomst herwonnen meststoffen als vrij verhandelbaar product (met CE-merk) op de Europese markt te brengen.

Het Nutriëntplatform heeft een grote rol gespeeld bij het oprichten van ESPP, het Europees fosfaatplatform. Nederland levert momenteel de voorzitter van dit platform.

Het kabinet zet zich in om deze internationale samenwerking verder te stimuleren. En waar dat mogelijk is faciliteren we dat.

Komende vrijdag is in Parijs de kick-off van de struviet case van de North Sea Resources Roundabout. Dat is een green deal die Nederland en Frankrijk hebben gesloten. Mijn ministerie en het ministerie van Economische Zaken zijn als leden van het Nutriënten Platform hierbij betrokken.

Doel is het bevorderen van de export van Nederlands struviet naar Frankrijk. Dat is een mooie stap op weg naar een Europese markt voor herwonnen fosfaten.

In Nederland gaan we de processen om tot een volledig circulaire economie te komen, in een stroomversnelling brengen.

Dat doen we met het rijksbrede Programma Circulaire Economie. U heeft daar ongetwijfeld van gehoord. Ik heb dit pas geleden aan de Tweede Kamer aangeboden. Het akkoord van het Nutriënten Platform over de 'Ambitie Nutriënten 2018' past naadloos in mijn ambities met nieuwe acties onze circulaire economie dichterbij te brengen.   

Samenwerking van de ketenpartijen is daarbij cruciaal om verder te komen. En het Nutriënt Platform heeft bewezen een effectief podium te zijn voor zo’n samenwerking.

Met dit akkoord blijft Nederland voorop lopen bij het sluiten van nutriëntenkringlopen. En we benutten alle mogelijkheden om de economie met gesloten nutriëntenketens verder te verduurzamen.

Stelt u zich eens voor:

• Uit afvalwater en zwart rioolslib winnen we nieuwe grondstoffen.
• Met deze technologieën groeit Nederland uit tot het Silicon Valley van de groene economie.
• We hebben echt goud in handen!

Dank u wel.