Fors meer geld voor Veiligheid en Justitie
Ook volgend jaar zet het kabinet zich in om Nederland veiliger te maken en de rechtsstaat te versterken. Daarom komt er vanaf 2017 structureel 450 miljoen euro bij. Minister Van der Steur en staatssecretaris Dijkhoff presenteren een solide begroting met extra geld voor onder meer de politie, het Openbaar Ministerie (OM) en de rechtspraak. Zo wordt de begroting van de politie in 2017 versterkt met 221 miljoen euro, die van het OM met 13 miljoen euro en die van de rechtspraak met 35 miljoen euro.
Naast de directe investeringen in de prestaties en de kwaliteit van de politie, het OM en de rechtspraak zullen de middelen worden besteed aan de aanpak van terrorisme en cybercriminaliteit en aan de versterking van cybersecurity. Verder trekt het kabinet meer geld uit voor bestrijding van ondermijnende criminaliteit, mensenhandel en voor het afpakken van crimineel vermogen en opleidingen voor het personeel van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI). Het toezicht op de grenzen en de in Nederland aanwezige vreemdelingen wordt versterkt.
Politie
Een groot deel van het extra geld gaat naar de Nationale Politie. Deze beschikt komend jaar over 221 miljoen euro extra om de organisatie en ICT op orde te brengen en de prestaties te verbeteren. Vanaf 2021 wordt dit jaarlijks 180 miljoen euro structureel. Met deze extra middelen kan de politie haar belangrijke rol in de maatschappij beter vervullen.
Daarbovenop trekt het kabinet vanaf 2017 structureel 10 miljoen euro uit om de positie van de wijkagent te versterken door een betere uitrusting en slimme ICT-faciliteiten. Bestaande vacatures voor wijkagenten worden met voorrang ingevuld, wijkagenten zijn méér in de wijken en het ziekteverzuim wordt aangepakt. Ook komt er meer aandacht in de opsporing voor ontwikkelingen als internationalisering, big data en digitalisering. De politie wil daarom al in 2017 meer hoogopgeleide specialisten aantrekken. De integrale aanpak van High Impact Crimes heeft geleid tot een flinke daling van de misdaadcijfers. Zo vonden er vorig jaar 24 procent minder overvallen, 32 procent minder straatroven en 26 procent minder woninginbraken plaats dan in het peiljaar 2013. Daarom wordt deze werkwijze met kracht voortgezet. Ook wordt ze toegepast in uitgaansgebieden en in het openbaar vervoer om ervoor te zorgen dat mensen veilig op stap kunnen gaan. Er komen extra zaakscoördinatoren bij het OM voor de ondersteuning van slachtoffers.
Openbaar Ministerie en rechtspraak
Het kabinet investeert in 2017 13 miljoen euro in het OM, oplopend tot 19 miljoen euro in 2019 en volgende jaren om de criminaliteit effectief te kunnen bestrijden, met name als het gaat om ondermijning, cybercrime en de behandeling van slachtoffers van high impact crimes. Er komt structureel 35 miljoen euro bij voor de rechtspraak om de kwaliteit te verbeteren. In 2017 wordt begonnen met digitaal procederen.
Bestrijding terrorisme en cybercriminaliteit
In 2017 is 10 miljoen euro beschikbaar, oplopend naar 22 miljoen euro in 2019 en verder om terrorisme te bestrijden. Het kabinet investeert in betere samenwerking en informatie-uitwisseling en in de versterking van de Dienst Speciale Interventies (DSI). Het programma Integrale Aanpak Jihadisme wordt in 2017 afgerond. De aanpak van jihadisme wordt voortgezet aan de hand van de Nationale Contraterrorisme-strategie 2016-2020.
Omdat misdaad steeds meer verschuift van offline naar online is volgend jaar 5 miljoen euro en vanaf 2018 structureel 14 miljoen euro beschikbaar voor cybersecurity en de aanpak van cybercriminaliteit. Zo wordt de capaciteit van het Nationaal Detectie Netwerk uitgebreid en wordt er geïnvesteerd in het Team High Tech Crime van de politie. Het aantal onderzoeken naar cybercrime neemt toe tot 360 in 2018 (nu 156), waaronder 50 complexe. Ook treedt de wet Computercriminaliteit III, die voorziet in ruimere opsporingsbevoegdheden, mogelijk al in 2017 in werking.
Ondermijnende criminaliteit en afpakken
De afgelopen jaren is ondermijnende criminaliteit aangepakt, in het bijzonder in Zuid-Nederland. Om intimidaties, afpersingen en gebruik van geweld door motorbendes en drugscriminelen verder terug te dringen gaat de overheid door op de ingeslagen weg. Ook wordt de capaciteit van het OM en de FIOD versterkt om crimineel vermogen af te pakken. Het NFI en collega-instituten krijgen meer armslag voor sporenonderzoek. Daarnaast intensiveert Veiligheid en Justitie de aanpak van mensenhandel. In totaal gaat het om een bedrag van 7 miljoen euro in 2017, oplopend tot structureel 10 miljoen euro in 2018 en verder. Het aandeel van het OM hierin komt bovenop de eerder genoemde extra 13 mln. voor het OM in 2017.
Verwarde personen
Veiligheid en Justitie gaat komend jaar een belangrijke bijdrage leveren aan de uitvoering van het Plan van aanpak verwarde personen, dat de minister van VWS aan de Tweede Kamer heeft aangeboden om de – soms ernstige – problemen die deze mensen in de maatschappij veroorzaken effectiever aan te kunnen pakken.
De Dienst Justitiёle Inrichtingen (DJI) krijgt in 2017 en 2018 10 miljoen euro extra, om te investeren in het vakmanschap van het personeel. De medewerkers volgen gerichte opleidingen, die hen in staat stellen goed om te gaan met de snel veranderende detentiepopulatie (o.a. méér licht verstandelijke gehandicapten, verwarde personen en mensen met een psychiatrische stoornis).
Asiel en migratie
Ook wil het kabinet het grens- en vreemdelingentoezicht versterken. Hiervoor is volgend jaar 20 miljoen extra beschikbaar. In 2017 gaat Veiligheid en Justitie uit van een instroom van 42.000 asielzoekers (eerste aanvragen, tweede en opvolgende aanvragen en nareizigers). Verder treedt de wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring naar verwachting in het eerste kwartaal van 2017 in werking. Deze wet verankert het karakter van vreemdelingenbewaring als uiterste middel, evenals de alternatieven voor bewaring.
Wetgeving
Komend jaar zal vooral in het teken staan van de parlementaire behandeling en afronding van wetsvoorstellen die in de afgelopen periode tot stand zijn gekomen. Zo krijgen slachtoffers van delicten bij hun eerste contact met politie en Openbaar Ministerie direct alle informatie over hun rechten, bijvoorbeeld over de mogelijkheden voor bescherming en juridisch advies. Maar ook hoe de aangifte verloopt. De nieuwe regeling zet de Europese richtlijn 'minimumnormen voor slachtoffers' om in Nederlands recht. Het streven is de wet nog voor 1 januari 2017 in werking te laten treden.
Daarnaast komt er een algehele modernisering van de zedenwetgeving, die naar verwachting dit najaar klaar is voor consultatie. Doel is meer bescherming te bieden tegen nieuwe digitale vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Verder wordt gewerkt aan een modern Wetboek van Strafvordering waarvan de consultatie van de boeken 1 (algemene bepalingen) en 2 (voorbereidend onderzoek) in januari 2017 van start gaat. Met het wetgevingsprogramma Herijking faillissementsrecht is goede voortgang geboekt. Het civielrechtelijk bestuursverbod en herziening strafbaarstelling faillissementsfraude zijn inmiddels in werking getreden.
In een rechtsstaat is de toegang tot de rechter van belang. Daarom werkt Veiligheid en Justitie verder aan een stelsel van gefinancierde rechtsbijstand dat ook in de komende jaren toegankelijk en betaalbaar blijft. Ook blijft er aandacht voor de positie van de verdachte. Nog dit jaar treden wetsvoorstellen in werking over het recht van een verdachte op bijstand van een raadsman voorafgaand en tijdens het politieverhoor. Tot slot wordt in december 2016 het rapport verwacht van de Staatscommissie Herijking ouderschap.