Staatssecretaris Wiebes stuurt 1e voortgang DBA naar de Kamer
Het kabinet wil dat echte ondernemers zonder belemmering en onzekerheid kunnen ondernemen. Sinds het ingaan van de wet DBA afgelopen mei is er halverwege het implementatiejaar met 10 algemene en 50 model- en sectorale overeenkomsten een grotendeels dekkend stelsel ontstaan dat zekerheid biedt aan opdrachtgevers en opdrachtnemers. In verreweg de meeste gevallen kan gewoon buiten dienstverband worden gewerkt. Om nog resterende onzekerheid in sommige sectoren op te lossen, komt staatssecretaris Wiebes daarom met aanvullende acties, zoals extra capaciteit bij de Belastingdienst voor het beoordelen van overeenkomsten, een meldpunt en meer toegespitste communicatie.
Met de wet DBA is alleen de VAR - de automatische vrijwaring voor de opdrachtgevers - verdwenen. De regels of je ondernemer bent of niet zijn nog precies hetzelfde. Het gebruik van een modelovereenkomst is niet verplicht en vaak onnodig. Een groot deel van de opdrachtnemers functioneert overduidelijk buiten dienstverband, bijvoorbeeld zzp’ers die voor particulieren werken of voor zelfstandige adviseurs met concrete opdrachten voor wisselende opdrachtgevers. Voor deze groep is een modelovereenkomst of zekerheid vooraf natuurlijk niet nodig. Een tweede grote groep betreft zzp’ers en opdrachtgevers die zekerheid vooraf willen of ze hun arbeidsrelatie goed hebben georganiseerd. Zij zijn of kunnen aan de slag met de modelovereenkomsten op de site van de Belastingdienst.
Geen boetes voor goedwillende ondernemers
Ook na 1 mei 2017 worden goedwillende ondernemers niet beboet. Wiebes: “Ik kan het niet helderder zeggen dan zo: dit gaat niet gebeuren.”
In gesprekken met bedrijven klagen ondernemers soms over kwaadwillende branchegenoten die de regels uit de arbeidswetgeving expres niet nakomen; hen kwam de vrijwaring van de VAR goed uit. Deze oneerlijke concurrentie wordt nu aangepakt. Kwaadwillende ondernemers, die bijvoorbeeld kostenvoordeel halen ten opzichte van concurrenten, kunnen per mei wel rekenen op een harde hand.
Extra acties
Halverwege dit implementatiejaar (tot mei 2017) zien we bij sommige groepen nog onzekerheid, wat ingrijpend is omdat het gaat om het werk van mensen en daarmee om hun bestaanszekerheid. Om deze onzekerheid versneld te verhelpen, kondigt Wiebes een aantal acties aan voor de tweede helft implementatiejaar tot mei 2017, onder andere:
- extra capaciteit ter beoordeling van ingediende (bijna alleen nog maar bedrijfsspecifieke) overeenkomsten
- een meldpunt bij de Belastingdienst om eventuele knelpunten beter te kunnen verhelpen
- meer toegespitste en betere communicatie, samen met branche- en koepelorganisaties
Schijnzelfstandigheid
De grootste weerstand ontmoet de Belastingdienst niet waar onzekerheid bestaat maar waar inmiddels juist zekerheid is dat de oude manier van werken nooit binnen de wet heeft gepast. Vaak gaat het om werkrelaties die beoordeeld naar al lang bestaande wettelijke criteria neerkomen op een dienstbetrekking, bijvoorbeeld een reguliere leraar in het onderwijs die onder gezag van een rector werkt met een door de school bepaalde lesstof, de vaste verpleegster in het ziekenhuis of een ICT’er die jarenlang op vaste werkdagen en met vaste werktijden werkt onder gezag van een projectleider van de opdrachtgever, soms zelfs met functioneringsgesprekken.
Het gaat om beperkte aantallen, veelal in sectoren waar concurrenten dominant met werknemers werken. Eerste onderzoeken van marktpartijen bevestigen dat, evenals het punt dat verreweg de meeste opdrachtgevers en ondernemers geen knelpunten ervaren of verwachten door de wet DBA.
Zie hier de vandaag naar de Tweede Kamer gestuurde 1e Voortgangsrapportage DBA.