Toespraak minister-president Rutte bij huldiging Olympische sporters

Toespraak | 24-08-2016

Dames en heren, sporters, coaches, familie en vrienden,

Welkom terug in Nederland, en welkom hier in Den Haag. Wat goed om jullie vandaag allemaal hier voor me te zien. Gelukkig heb ik velen van jullie al over de telefoon gesproken, want dat betekent dat jullie goud hebben gewonnen.

Deze Spelen waren voor Nederland om meerdere reden historisch. Het waren natuurlijk de Spelen van de vrouwen. Nederland nam voor het eerst meer vrouwelijke dan mannelijke sporters mee én de vrouwen brachten de meeste medailles mee naar huis. Mannen van Nederland, voor jullie heb ik 1 boodschap: probeer in 2020 nou eens door dat glazen plafond te breken!  

We wonnen met 8 gouden medailles het meeste goud sinds Sydney en met een totaal van 19 medailles staan we op een 11de plek in de medaillespiegel. Een prachtige prestatie voor een klein land als Nederland. Bovendien wonnen we niet alleen in de sporten waar Nederland traditioneel in uitblinkt, maar ook in disciplines als keirin, turnen en boksen. Het toont het succes van het beleid van het NOC*NSF en chef de mission Maurits Hendriks, die nadrukkelijk hebben ingezet op winkansen in zoveel mogelijk disciplines. En we hebben ook gezien dat het voor de begeleiding niet altijd makkelijk is als 17 miljoen Nederlanders meekijken. Maar als leiding moet je beslissingen nemen en dat hebben jullie gedaan. Maurits, een groot compliment voor jou en je collega's!

Het waren de Spelen van de onverwachte winnaars en zij die nèt niet wonnen. Nederland haalde dit jaar 10 keer een 4e plek. En we hebben gezien: je kunt ook op Olympische wijze verliezen. We vergeten nooit meer het beeld van de gevallen Epke Zonderland, die weer opstond, en zijn oefening alsnog op superieure wijze uitvoerde. Of neem Churandy Martina: op 0,01 seconde de bronzen medaille missen, maar met een brede glimlach iedereen bedanken die 's nachts de wekker heeft gezet. Martina is de vrolijkste man van Nederland en wij zijn trots op hem.

Maar vandaag eren we natuurlijk de medaillewinnaars van Rio. De roeiers bijvoorbeeld! Jullie zorgden voor een ware zegereeks met eremetaal in alle kleuren. Er was brons voor de Holland 8, die daarover eerst wat teleurgesteld, maar uiteindelijk vooral blij waren. 4 dames, Chantal Achterberg, Nicole Beukers, Inge Janssen en Carline Bouw, wonnen zilver na een onwaarschijnlijke eindsprint. En dan was er nog een gouden duo: Ilse Paulis en Maaike Head. 'I can't, but we can' is jullie motto en dat hebben jullie bewezen.

Er werd meer gewonnen in en op het water. Dorian van Rijsselberghe: op je blog noemde je jouw gouden medaille een beloning voor jarenlang genieten. Je bent waarschijnlijk ook een van de weinige Olympische sporters die zichzelf lui noemt. Maar ondertussen doe je het wel: al voor de 2e keer een gouden medaille die eigenlijk al binnen is vòòr de medal race.

Marit Bouwmeester, jij maakte het in zo'n zelfde medal race nog even spannend. Maar dat het goud voor jou zou worden was eigenlijk onvermijdelijk. Aan een zilveren medaille wilde je niet eens dénken, die had je al. Wat een grondige voorbereiding en wat een ijzeren discipline.

We wonnen 2 keer goud op de 10 kilometer open water! Sharon van Rouwendaal, jij kunt echt afzien als de beste, wat een bikkel ben jij. En Ferry Weertman, goed aantikken lijkt een trivialiteit, maar in de sport kan dat hét verschil betekenen tussen zilver of goud.

Bij de Nederlandse judoploeg was er dit jaar strijd, teleurstelling, én er was een bronzen lichtpunt. Anicka van Emden, jij kon niet stoppen met huilen van geluk om dat prachtige brons. Je hebt een traditie in het winnen van bronzen medailles, maar deze Olympische is wel de allermooiste!
We behaalden in Rio ook een aantal historische medailles. Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen wonnen brons en bezorgden ons de eerste beachvolleybal medaille ooit. Nouchka Fontijn, jij bokste ons naar het eerste Nederlandse eremetaal voor vrouwen in de boksring: een zilveren medaille om heel erg trots op te zijn.

En Dafne Schippers, bij jou overheerste de teleurstelling, na de 5e plek op de 100 en zilver op de 200 meter. Maar wat jij in Rio hebt gedaan is en blijft een unieke prestatie: de eerste Nederlandse Olympische atletiekmedaille in 24 jaar. En de eerste sprintmedaille in 64 jaar! Als dat niet voldoende troost biedt heb ik 2 woorden voor je: Tokyo 2020.

De hockeyvrouwen maakten het ongelofelijk spannend in de finale tegen het Verenigd Koninkrijk. Jullie waren je tegenstanders technisch zeker de baas, maar bij sport hoort ook dat de beste niet altijd wint. De teleurstelling deelden jullie als een echt team, en gelukkig vierden jullie uiteindelijk ook het zilver als team.

Nederland is en blijft een fietsland. Niet voor niets verkenden de Koning en ik het Olympisch Dorp op de fiets. Natuurlijk  - wil ik bijna zeggen - waren er dus ook wielermedailles. Maar dat niets natuurlijk is in de sport, lieten juist ook de fietsers in Rio zien.

Want we bleken opeens uit te blinken in een discipline waar ik in elk geval nog nooit van had gehoord: keirin. Elis Ligtlee, jouw weg naar keirin-goud was er een van pieken en dalen. Maar in Rio stond je er vol zelfvertrouwen en overtuiging en als allerallerbeste. En je bent niet de enige Keirin-kanjer - als het over de Spelen gaat mag ik in Erica Terpstra terminologieën spreken - want ook Matthijs Büchli won zilver in een bizar spannende wedstrijd.

Jelle van Gorkom, jouw weg naar zilver op de BMX ging van ziekenhuis naar ziekenhuis. Maar je zei zelf: 'tegenslag maakt sterker' en wat wás je sterk in de finale.

Tom Dumoulin  hield Nederland al aan de buis gekluisterd sinds de Tour de France. Na je val volgde een stressvolle periode, voor ons allemaal, maar voor jou natuurlijk het meest. Zou je er staan in Rio? Onder de pijnstillers heb je het klaargespeeld om zilver te halen. Een ongelofelijke prestatie.

De wegwedstrijd bij de vrouwen vergeten we niet snel meer. Annemiek van Vleuten fietste de wedstrijd van haar leven, maar kwam toen verschrikkelijk ten val. Annemiek, als je voor de tv zit, de kater van het gemiste goud zal waarschijnlijk nog wel even blijven. Maar een columnist zei het heel mooi: je bent de rest van je leven niet de vrouw van die val, je bent de vrouw die weer opstond. En toen we dachten dat het er niet meer inzat was daar Anna van der Breggen. Anna, met 2 medailles ben jij dit jaar de koningin van de Spelen. Nadat je als eerste finishte bij de wegwedstrijd waren je gedachten eerst en alleen bij Annemiek, en ook daarin toonde je je een koningin. En toen moest je het brons voor de tijdrit nog winnen.

Het houdt niet op met die gouden vrouwen, want last but not least hebben we natuurlijk nog onze vlaggendraagster Sanne Wevers. Je had al een element op je naam: de Wevers-pirouette. Sinds Rio kom je ook in de Nederlandse geschiedenisboeken: als 1e vrouwelijke turnster die goud wint op een individueel nummer.

Dames en heren, sporters en coaches, ik ben lang aan het woord en dat is geheel en al te danken aan die mooie reeks medaillewinnaars die TeamNL dit jaar heeft voortgebracht. Dat is een teamprestatie, en daarbij is een onmisbare rol weggelegd voor de coaches. Ook jullie stelden je leven vier jaar in het teken van dat ene moment. Het zelfde geldt natuurlijk voor familie en vrienden, zij hebben jullie al die tijd gesteund én vaak moeten missen.

Jullie hebben ons allemaal een prachtige tijd bezorgd. We hebben meegedeeld in jullie vreugde en verdriet, jullie teleurstelling en blijdschap. Namens heel Nederland wil ik zeggen: hartelijk dank en geniet van al het moois wat de komende tijd op jullie afkomt.