Werken in agrarische sector vaak onveilig en niet eerlijk
In de agrarische sector wordt nog steeds onveilig en niet eerlijk gewerkt. Bijna de helft van de door de Inspectie SZW gecontroleerde bedrijven begaat overtredingen als het gaat om veilig werken. Een kwart van de bedrijven betaalt zijn werknemers niet voldoende of laat ze te lang werken. Opmerkelijk is dat in deze sector tweederde van de werknemers niet de Nederlandse nationaliteit heeft. Dit blijkt uit controles van de Inspectie SZW bij 512 bedrijven in de agrarische sector.
In de glastuinbouw overtreden relatief veel bedrijven de wet. Door de forse, internationale, concurrentie zijn de bedrijven voortdurend op zoek naar kostenreductie. Dit bevordert de zorg voor goede arbeidsomstandigheden niet, zowel op het vlak van veilig en gezond werken als op het terrein van loon en arbeidstijden.
Het afgelopen jaar heeft de Inspectie SZW 512 bedrijven gecontroleerd, bij 430 bedrijven gericht op de Arbowet- en regelgeving en bij 82 bedrijven op het terrein van arbeidsmarktfraude (AMF). De Arbo-inspecties zijn vooral uitgevoerd in de glastuinbouw bij groente- en sierteeltbedrijven. De AMF-inspecties vonden voor een belangrijk deel plaats in de aspergeteelt.
De Inspectie SZW blijft regelmatig in deze sector inspecteren. De ervaring leert dat inspectiedruk nodig is om de aandacht van de werkgevers niet te laten verslappen als het om veilig en eerlijk werken gaat.
Arbeidsomstandigheden
Blootstelling aan gevaarlijke stoffen, onzorgvuldig werken op hoogte en onveilige machines zijn de belangrijkste overtredingen op het gebied van arbeidsomstandigheden. Vooral de machineveiligheid en het voorkomen van valgevaar blijft zeer problematisch in deze sector. Maar liefst 68% van de overtredingen betreft deze arbeidsrisico's. Bij de meeste overtredingen is het nu nog gebleven bij een waarschuwing of een eis tot naleving. Bij 11% van de overtredingen is het werk stilgelegd en/of een boeterapport opgemaakt. In de agrarische sector vinden in verhouding met andere sectoren veel arbeidsongevallen plaats.
Arbeidsmarktfraude
In de agrarische sector zijn er veel seizoensgebonden teelten. In korte tijd is dan veel personeel nodig. De internationale concurrentie leidt ertoe dat besparing op de loonkosten voor de werkgever van belang is. Bedrijven zijn daarom op zoek naar goedkope arbeidskrachten die flexibel beschikbaar zijn.
Ruim de helft van de overtredingen betrof de arbeidstijdenwet. Bedrijven hielden geen goede registratie van de arbeids- en rusttijden bij waardoor naleving van de arbeids- en rusttijden niet te controleren is. Daarnaast was er sprake van feitelijke overtreding van de maximaal toegestane arbeidstijden. Ruim 30% van de overtredingen betrof het onder het minimumloon betalen van de werknemers.
Het aantal overtredingen van de Wet arbeid vreemdelingen is de afgelopen jaren duidelijk verminderd. Bij 11% van de gecontroleerde bedrijven werd de Wet arbeid vreemdelingen overtreden door illegale tewerkstelling van mensen van buiten Europa.
Bij de inspecties bleek dat 68% van het personeel niet de Nederlandse nationaliteit heeft. Het overgrote deel van de werknemers komt uit Polen, maar ook veel Bulgaren en Roemenen werken in deze sector.
In totaal werd bij 25% van 82 inspecties door de Inspectie SZW overtredingen geconstateerd. In de aspergeteelt lag dit percentage overtredingen zelfs op 48%.