Toespraak van minister-president Rutte op de conferentie: ‘Working together to strengthen the Single Market for EU Businesses and consumers' in Amsterdam

Toespraak | 13-06-2016

Dames en heren,

Met de Europese interne markt is het als de zomer: er zijn weinig mensen tegen, iedereen is fan. En dat is logisch want de interne markt is de zon op de huid van de Europese economie. Het geeft positieve energie. Het zorgt voor groei en vernieuwing. En we krijgen er eigenlijk nooit genoeg van. Ik hoor dat ook terug in hetgeen hier net is gezegd door enkele topmensen uit de Europese zakenwereld. Als ik uw boodschap kort mag samenvatten: een sterkere en betere interne markt is goed voor ons allemaal en het is hoog nodig ons tempo te versnellen. Ik zeg u maar meteen: ik ben het hier volledig mee eens. En het Nederlands voorzitterschap wil er alles aan doen om dit mogelijk te maken.

Die fanclub van de interne markt was van meet af aan groot. Volgend jaar is het 25 jaar geleden dat de grenzen voor personen en goederen in de Europese Unie werden opgeheven. Mede dankzij ondernemers zoals u en mede dankzij  de European Round Table of Industrialists, die al aan het begin van de jaren '80 actief het ondernemersgeluid vertegenwoordigde.

Een van die enthousiaste fans van het eerste uur  was Margaret Thatcher, die eind jaren '80 het volgende zei:

• 'Just think for a moment what a prospect that is. A single market without barriers-visible or invisible-giving you direct and unhindered access to the purchasing power of over 300 million of the world's wealthiest and most prosperous people.
• Bigger than Japan. Bigger than the United States. On your doorstep. (…)
• It's not a dream. It's not a vision. It's not some bureaucrat's plan. It's for real. (…)'

En Lady Thatcher zag het goed. De interne markt - tegenwoordig een markt van 500 miljoen mensen - heeft de bedrijven en de inwoners van Europa in bijna een kwarteeuw veel gebracht. Voor mij is het zonder meer het belangrijkste resultaat van de Europese samenwerking sinds het Verdrag van Rome. De interne markt is het motorblok van Europese samenwerking. Niet alleen in materiële zin, maar ook als bindmiddel tussen oude en nieuwe lidstaten.

En dat motorblok kan zo veel sterker zijn als we erin slagen de mogelijkheden volledig te benutten. Het Europees parlement heeft het braakliggende terrein onderzocht en aangetoond dat we elk jaar meer dan een biljoen euro laten liggen, vooral op de markt voor diensten en de digitale markt. Het gaat ruwweg om twee keer de economie van Nederland. Of bijna één keer de Spaanse. Dat zijn miljoenen banen. En met de Europese werkloosheidscijfers in het achterhoofd mag duidelijk zijn dat we ons dit niet kunnen veroorloven.

Daarom moeten we vooruit, met alles wat we in ons hebben en zo snel mogelijk. Het is tijd om naar de volgende versnelling te schakelen. En deze conferentie komt wat mij betreft dan ook precies op het juiste moment.

De laatste maanden stond de Europese agenda grotendeels in het teken van migratie en de dreiging van terrorisme. Dat is begrijpelijk en deze thema's zullen de krantenkoppen nog wel even blijven bepalen. Maar het zou heel onverstandig zijn als we door het urgente het belangrijke uit het oog verliezen. Want de noodzaak om te zorgen voor groei en banen is net zo dringend en net zo actueel. We komen uit de diepste economische crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. De Europese economie groeit weer voorzichtig. Maar nog steeds zit 1 op de  5 Europese jongeren zonder werk. En dat is onacceptabel.

U weet, zowel het Europees Parlement als de Raad en de Commissie hebben ambities uitgesproken en plannen en maatregelen gepresenteerd om de interne markt te versterken. Vanuit hun eigen verantwoordelijkheid komen zij tot eenzelfde pleidooi en ongetwijfeld zijn de belangrijkste onderwerpen vandaag al voorbijgekomen. Het gaat over het tegengaan van bureaucratie en belemmerende regelgeving, bijvoorbeeld door de invoering van een dienstenpaspoort en de Single Digital Gateway en door de vereenvoudiging van de VAT-verklaring. Het gaat over een toegankelijke arbeidsmarkt en eerlijke arbeidsomstandigheden. Het gaat over investeringen in de reële economie. En het gaat over de vraag hoe consumenten ook in het buitenland veilig en makkelijk toegang kunnen krijgen tot betaalde digitale content en webshops. Over deze en andere onderwerpen op de Interne markt Agenda bestaat feitelijk brede consensus. En we hebben het ook net weer gehoord van de ondernemers en CEO's: als we alle onnodige barrières wegnemen, maakt dat een wereld van verschil.

Op de Europese Raad van 28 en 29 juni staat de interne markt hoog op de agenda. De Europese Commissie heeft in de aanloop daar naartoe nogmaals gepleit voor  het nemen van politieke beslissingen 'that are urgently needed to strengthen and accelerate the necessary reforms'. Ik kan dat pleidooi  alleen maar onderschrijven. Maar ik geloof ook dat we er iets aan toe moeten voegen, namelijk een vorm van zelfopgelegde dwang.

Want plannen en goede voornemens zijn er genoeg. Waar we behoefte aan hebben is een uitvoeringsagenda die tot actie dwingt en zaken in een stroomversnelling brengt. En daarvoor is commitment op het hoogste niveau nodig. De Europese Raad van eind juni  is een goed moment om met elkaar twee dingen af te spreken. Ten eerste dat uiterlijk eind 2018 een besluit is genomen over alle maatregelen die in het vat zitten, met de bijbehorende planningen en stappenplannen . En ten tweede dat de Europese Raad ieder jaar in juni bijhoudt of er voldoende vooruitgang is geboekt.

Laten we bewijzen dat Lady Tatcher gelijk had toen zij sprak over het belang van de Europese interne markt. It's not a dream. It's not a vision. It's not some bureaucrat's plan. It's for real. So let's make it happen.

Dank u wel.