‘De rechtsstaat vereist voortdurend onderhoud en zelfreflectie’
Het goed functioneren van de rechtsstaat in alle EU-lidstaten is essentieel voor Europese samenwerking. Niet alleen omdat het waarborgen van Europese fundamentele waarden wezenlijk is voor onze samenleving , maar ook omdat dit invloed heeft op het goed functioneren van de interne markt.
In de Raad Algemene Zaken die vandaag in Brussel plaatsvond is de tweede jaarlijkse dialoog over rechtsstatelijkheid gevoerd. Dit keer stond de dialoog in het teken van fundamentele waarden en migratie. ‘De rechtsstaat is geen dode letter. De rechtsstaat vereist voortdurend onderhoud, zelfreflectie en inspanning om fundamentele waarden veilig te stellen’, aldus minister Koenders (Buitenlandse Zaken) die de Raad voorzat.
Op initiatief van het Nederlandse EU-voorzitterschap hebben de lidstaten gesproken over de uitdaging die de integratie van grote groepen migranten met zich meebrengt. De komst van grote groepen nieuwkomers kan spanningen veroorzaken in Europese landen en ook tot stigmatisering van groepen leiden. Goede integratie is bepalend voor de sociale en bredere maatschappelijke gevolgen van migratie.
Tijdens de dialoog hebben de lidstaten hun ervaringen gedeeld. Daarbij ging het niet alleen over de inrichting van integratieprocessen, maar ook over de bescherming van vrijheid van meningsuiting, non-discriminatie en het bevorderen van tolerantie in de Europese samenlevingen. Minister Koenders: ‘De Europese waarden en rechten zijn een groot goed. Deze waarden gelden voor iedereen en ook van nieuwkomers wordt verwacht dat zij deze waarden volledig respecteren en omarmen.’
Het Nederlandse voorzitterschap heeft Michael O’Flaherty, directeur van het EU Bureau voor de grondrechten gevraagd de dialoog in te leiden. O’ Flaherty benadrukte het belang van integratie: ‘Integratie kan de Europese Unie maken of breken. Daarbij benadrukte hij de Europese rechten ook plichten met zich meebrengen, zowel voor individuen als landen. Niet alle lidstaten zijn voldoende toegerust om met de huidige uitdagingen op het gebied van integratie om te gaan.
O’Flaherty onderstreepte het belang van de dialoog waarin lidstaten van elkaar kunnen leren om zo de fundamentele rechten en waarden van Europa in de praktijk verder te versterken. In de voorbereiding op de dialoog heeft het Nederlandse voorzitterschap vele partijen betrokken, waaronder de Raad van Europa, Europese instituten, NGO’s en maatschappelijke organisaties. Ook is er eerder dit jaar een seminar georganiseerd door het Nederlands voorzitterschap in Straatsburg.