Spreektekst minister Schultz voor opening Informele Transportraad op 14 april 2016 in Amsterdam

Toespraak | 14-04-2016

Geachte collega’s, Eurocommissarissen, Europarlementariërs, vertegenwoordigers van de ACEA, dames en heren,

Van harte welkom in Amsterdam! Ik heb er zeer naar uitgekeken om u hier vandaag te mogen ontvangen.

Een bijzonder welkom aan de Europese autofabrikanten. Uw betrokkenheid is onmisbaar nu we op de drempel staan van een nieuw tijdperk in onze mobiliteit!

Ruimte creëren om connected and automated driving te introduceren op de Europese wegen: daar hebben we het vandaag over.
Vandaag wil ik samen met u stappen zetten om dat nieuwe tijdperk mogelijk te maken in Europa.

Voor het eerst bespreken we connected and automated driving binnen de EU op politiek niveau! Daarmee geven we een belangrijk signaal aan de markt.

We gaan niet alleen praten. Ik wil u ook de toekomst laten proeven! Straks maakt u allen een rit van 16 km met een highly automated car door het drukste deel van Amsterdam. Eigenlijk ook een van de drukste delen van de EU!

Ik dank de autofabrikanten zeer hartelijk voor hun medewerking! U laat de wereld zien hoe ver de Europese technologie is. Het zegt ook iets over uw zelfvertrouwen. Want in alle eerlijkheid: traffic is a jungle out there! Dit is echt een rit met avontuurlijke trekjes.   
Om u in de juiste sfeer te brengen:

• de eerste rit van de eerste auto met aandrijving eindigde tegen een muur.
• En bij de eerste challenge met selfdriving cars in 2004 haalde geen enkele auto de finish!

Ik weet echter zeker dat deze rit u brengt bij de Innovation expo waar u een update krijgt van smart and green mobility.

En in de middag vindt een unieke bijeenkomst plaats: een gecombineerde Informele Transport en Milieuraad. Daar discussiëren we gezamenlijk met onze milieu-collega’s over de toekomst van smart and green mobility.

Voordat ik in ga op de kansen die voor ons liggen, vraag ik uw aandacht voor een korte film waarmee ik het onderwerp van vandaag introduceer.

U bent natuurlijk helemaal geïnspireerd geraakt door de film…! Persoonlijk vind ik dit een zeer interessante periode. Graag vertel ik u iets meer daarover.

Ik neem u even mee naar Rio de Janeiro, 5 jaar geleden. Ik was daar toen met een handelsdelegatie. Ik was onder andere bij een verkeerscentrale.

Wat zag ik?

Als de elektriciteit uitviel, konden ze de scholen waarschuwen. Als ze een file zagen, konden ze meteen het verkeer omleiden. Als er een overstroming was dan wisten ze precies waar de ambulances waren of de vuilnisauto’s.

Ik vroeg hoe ze aan de data kwamen. Het antwoord verraste me. Ze hadden 800 mensen met verrekijkers op daken van hoge gebouwen staan. 800 mensen die met het blote oog alles in de gaten hielden en doorbelden!

Smart traffic management avant la lettre! Geheel zonder alle innovatieve data-opties die we tegenwoordig hebben!

Sinds die tijd heb ik zeer veel nieuwe technologische mogelijkheden op zien komen:

auto’s die zelf communiceren, met elkaar en met de weg. Auto’s die steeds meer rijtaken ondersteunen en zelfs overnemen. Trucks die connected in treintjes achter elkaar kunnen rijden.

Ik raakte gefascineerd door de mogelijkheden. Wat zou het een winst zijn als we ons verkeer veiliger, soepeler en duurzamer konden maken!

De afgelopen 2 jaar heb ik een ontdekkingstocht gemaakt. Ik heb veel projecten bekeken, gesproken met actieve EU-landen, op bezoek geweest bij autofabrikanten, in de EU en in de Verenigde Staten. En ik heb zeker in 6 verschillende selfdriving cars gereden en twee platooning trucks.

 

Wat zien we?

• Alle autofabrikanten brengen auto’s met rij-ondersteunende taken nu op de markt.
• Alle merken zijn bezig met de ontwikkeling van autonomous cars.
• De 1e selfdriving peoplemover – de WEPod – maakt as we speak de eerste ritten op de openbare weg in Nederland. Zonder stuur, zonder pedalen.
• Vorige week vond de eerste cross bording Truck Platooning plaats. Platooning trucks van 6 verschillende merken reden uit 6 verschillende landen naar Rotterdam. De 1e stap is gezet!
• Tesla kwam onlangs met een update waardoor de auto’s een auto-piloot kregen zonder dat ze naar de garage moesten. We zien dat het accent van de motor verschuift naar de software.

Kortom: de automarkt is hyperdynamisch.

Dit raakt ons.  Het verwart ons ook.

Er zijn in deze transitiefase veel vragen zijn, bij mij, bij u, bij alle partijen. Algemene vragen:

• Wat kunnen we er mee?
• Wat doet de overheid, wat doet de markt?
• Hoe zal de consument reageren?   

En ook praktische vragen. Bijvoorbeeld: wie is aansprakelijk als de auto zichzelf bestuurt? Hoe regelen we de toegang van zelfrijdend vervoer voor de Europese wegen?

Vandaag wil ik het graag met u hebben over de onzekerheden en over de mogelijkheden. Ik wil u laten zien dat er kansen liggen voor ons allemaal. En dat er voor ons een rol ligt. Juist nu!

Allereerst kansen om ons vervoer veiliger te maken. Op dit moment wereldwijd 1,2 miljoen mensen per jaar aan verkeersongevallen. In de EU ieder jaar 25.000 slachtoffers. Dat is hetzelfde als dat er iedere week drie Boeings 737 zouden neerstorten!

90% van de ongevallen gebeurt door menselijke fouten. En hier is een groot verschil: een zelfrijdende auto wordt niet moe, raakt niet afgeleid door kinderen op de achterbank, en kijkt niet op de smart-phone.   

2. Betere doorstroming: Als 10% van alle auto’s adaptive cruise control heeft, levert dit al 30% minder files op! Denk aan de tijdwinst die dit kan opleveren!

3. Schoner/efficiënter: er is een enorme winst te bereiken in brandstofverbruik en emissie-uitstoot. Het rijden met platooning trucks scheelt 10-15% in brandstofverbruik.

4. Ik denk aan andere maatschappelijke effecten. Zoals: toegankelijkheid: Zelfrijdend vervoer maakt grote groepen mensen mobieler. Denk aan slechtzienden, ouderen, mensen met een beperking.

Denk aan de mogelijkheid van andere openbaar vervoer-concepten. Nu rijden er bussen 1x per uur; met het delen van zelfrijdend vervoer kan er veel meer maatwerk ontstaan; betere dienstverlening tegen lagere kosten. Zeer interessant voor de dunbevolkte gebieden in de EU!

 

 

Ongetwijfeld herkent u een of meer vraagstukken waar u antwoord op zoekt, en kunt u zelf bedenken welke kansen u het meeste helpen.

De EU als geheel kan bovendien haar concurrentiepositie versterken. We hebben een sterke auto- en ICT-industrie. Maar we willen sterk blijven.

Deze ontwikkelingen spelen ook in Azië en de Verenigde Staten. Echter: ook in Amerika wordt al vastgesteld dat toetreding tot de markt lastig is met alle verschillende regelgeving per staat. De EU kan een voorsprong pakken als we nu gezamenlijke stappen zetten.

Wat kunnen wij doen? Ik zie tenminste 3 hoofdpunten die om verdere verdieping en uitwerking vragen. Over ieder punt hebben we later deze ochtend een aparte discussie.

Ik noem ze kort:
1. Slim investeren in digitale infrastructuur. Auto’s moeten met elkaar kunnen communiceren en met de wegkant. Hoe kunnen we dit zo slim mogelijk doen, zonder dat er bij iedere grens een update nodig is?

Hoe kunnen we verschillende soorten investeringen in verschillende landen vermijden of zelfs dubbele investeringen? Wat investeren we nog langs de weg als er steeds meer in-car informatie beschikbaar komt?

2. Naar een compatible regelgeving. Onze regelgeving is toe aan een update. Er zijn nu nog veel onderlinge verschillen. Bijvoorbeeld in de verplichte afstand tussen auto’s. In België en Frankrijk is dit 50 meter, in Duitsland 2 seconden en in Nederland houden we het op de verplichting van 'een veilige afstand'.

Ander voorbeeld: in het verdrag van Wenen stond nog steeds: 'Every driver shall at all times be able to control his vehicle or to guide his animals.'

Eind maart is een amendement op het verdrag in werking getreden. De rol van de bestuurder mag nu worden overgenomen door een automatisch systeem. Maar onder voorwaarden. En daarover is nog interpretatie mogelijk. Laten dit niet allemaal los van elkaar doen!

3. Learning by doing. Alleen door daadwerkelijk de weg op te gaan kunnen we antwoorden vinden op allerlei vragen. Bijvoorbeeld security: we willen voorkomen dat een self-driving car gehackt wordt en dat iemand de besturing overneemt.

Of: wie is bijvoorbeeld de eigenaar van de data? Denk aan data over ongevallen op de weg, gladheid, wegwerkzaamheden. In hoeverre verandert dit de rol van de wegbeheerder? Wat doet de overheid, wat laten we over aan de markt?

Mijn boodschap is dat we onszelf en onze inwoners een enorme dienst verlenen als we de uitdaging gezamenlijk aangaan. Ik roep niet op tot standaardisering en harmonisatie: dat werkt innovatie tegen. Maar laten we ruimte creëren door deregulering, en laten we onze auto-systemen zoveel mogelijk compatible maken.

Op dit moment zijn veel landen binnen de EU al actief. Sommige lidstaten zijn bijvoorbeeld bezig om codes of practice in elkaar te zetten voor het testen van zelfrijdende auto’s.

Maar we doen het nog teveel los van elkaar. We buigen ons over dezelfde problemen, we zien dezelfde kansen, maar we maken te weinig gebruik van de kracht van de samenwerking binnen de EU.

Laten we leren van verleden. Wat gebeurt er als we niet goed samenwerken?  

Europe's railways are a good example. They were built separately in each country. There are more than 20 different safety systems. The Netherlands uses 1500 volt direct current, Belgium 3000 volt and Germany 15,000 volt alternating current.

All these hinder international cross border rail traffic. Billions now  have to be invested to create one universal system.

My message is: Let’s make a better job of it!

Ik wil tijdens deze informele Raad samen met u de uitdagingen verkennen en oppakken. Laten we vandaag een betekenisvolle eerste stap zetten naar een meer gecoördineerde aanpak voor connected en automated driving.

 

Een gezamenlijke Declaration is zo’n eerste stap. Een Declaration waarin we – EU-lidstaten, EU Commissie, autofabrikanten - gezamenlijke doelen afspreken:

a.    to facilitate the introduction of connected and automated vehicles by 2019;

b.    to bring together developments of connected and automated driving.

c.    to create an interoperable framework within which connected and  automated vehicles cross borders seamlessly in the future; and

d.    to support innovation in connected and automated vehicle technologies to strengthen the global market position of European industry.

Niet ieder EU-lid hoeft nu direct mee te doen; iedereen heeft zijn eigen versnelling, maar we kunnen leren van de stappen die anderen zetten. Daarom: laten we leren door te doen!

Ik sluit af.

Tegen de Europese Commissie zeg ik: smart mobility vraagt om een eenduidige, krachtige coördinatie. Op dit moment houden vier DG’s zich bezig met dit onderwerp. Heel positief dat dit onderwerp zo breed leeft. Wellicht is 1 coördinerende Commissaris goed voor een krachtig vervolg.

Mijn boodschap voor de lidstaten is: laten we de uitdaging gezamenlijk oppakken: laten we de wereld tonen dat we klaar zijn voor de toekomst.

Tegen het Europees Parlement zeg ik: heel belangrijk dat u in dit stadium betrokken bent, meedenkt, en meewerkt. Het vraagt om moed van het parlement om open mee te denken over een ontwikkeling die eerder met deregulation dan met regulation gepaard gaat.   

En tegen de marktpartijen zeg ik: blijf de samenwerking zoeken, ook met de telecom- en de automotivesector. Zorg ervoor dat de systemen compatible zijn. Laten we voorkomen dat er bij iedere grens een nieuwe update nodig is!

Ik zie beweging binnen de EU. Er worden initiatieven genomen om meer coördinatie te krijgen op dit onderwerp.

Wat nog ontbreekt, is een onderliggend breed fundament. Een krachtig signaal vanuit de politiek dat vertrouwen geeft aan alle partijen die willen investeren in smart mobility.

Samen kunnen wij dat fundament leggen. Voor een EU die ruimte geeft aan connected and selfdriving mobility. Een EU die gezamenlijk wil optrekken om de nieuwe kansen te pakken. En een EU die de toekomst van een nieuwe mobiliteit mogelijk maakt! Dank u wel.