Rutte: 'Dit is een buitengewoon belangrijke stap'
Vandaag heeft de Europese Unie een akkoord bereikt met Turkije over de uitwerking van het migratieplan. Minister-president Rutte zei daar na afloop van de top het volgende over:
'Dit is een belangrijke stap om de gevaarlijke irreguliere oversteek tussen Turkije en Griekenland te beëindigen. Hopelijk zullen deze afspraken een doorbraak blijken te zijn. U kent de kern van het plan: Turkije neemt alle irreguliere migranten terug. Dit gebeurt op basis van een Grieks-Turkse verdrag. En daarbij is internationale regelgeving van toepassing. Dit plan start komende zondag 20 maart. Iedereen die vanaf dat moment in Griekenland aankomt valt onder dit terugkeermechanisme. Daar staat tegenover dat de EU bereid is tot een-op-een hervestiging van Syriërs uit Turkije die niet eerder naar Griekenland zijn gereisd.
We hebben afgesproken dat deze hervestiging van Syriërs uit Turkije moet werken op basis van eerder gemaakte afspraken door de lidstaten. Nederland zal daarin een evenredige bijdrage leveren. Boodschap aan vluchtelingen die oversteek willen maken is: doe het niet. Je betaalt veel geld, je neemt levensgevaarlijke risico’s en uiteindelijk eindig je weer in Turkije en kom je onderaan de lijst. De boodschap aan mensen die op dit moment verblijven bij de grens tussen Macedonië is: Ga daar weg. Zoek opvang die Griekenland biedt in kampen. Want inmiddels is ook de Westelijke Balkanroute sinds een aantal weken volledig gesloten. Op deze manier willen we de irreguliere en ongecontroleerde overtochten tot staan brengen en het business model van de mensensmokkelaars onklaar maken. Omdat het terugnemen van alle migranten een extra druk op de Turkse opvang legt, is gezegd dat wij bereid zijn in 2018 nog eens geld te reserveren. En dat gaat zoals u weet niet naar de Turkse regering. Dat gaat naar projecten die ervoor moeten zorgen dat die opvang ook daadwerkelijk plaatsvindt.
Over visumliberalisatie en het openen hoofdstukken in de toetredingsonderhandelingen is ook gesproken. Alle 28 EU-landen zijn het eens dat versnellen geen verspoelen van criteria is. Turkije is nog steeds aan zet om hervormingen door te voeren. Versnelling vraagt daarom vooral Turkse inspanningen. Voor visumliberalisatie geldt dat er 72 eisen zijn en dat Turkije voldoet aan 19 daarvan, plus aan 17 voor een belangrijk deel. Er moet dus nog heel veel gebeuren om aan alle eisen te voldoen. Ook betekent het openen van hoofdstukken in de toetredingsonderhandelingen niet per definitie dat ze succesvol afgesloten kunnen worden.
Het komt nu aan op de uitvoering. De Europese Commissie beginnen onmiddellijk vanmiddag met het uitwerken van een operationeel plan. Dit is een hele grote operatie, die heel snel in de benen moet worden geholpen. Alles wordt in het werk gesteld om dit zo snel mogelijk operationeel te krijgen. Nederland staat klaar extra capaciteit te leveren. Met deze afspraken met Turkije hebben we een gezamenlijke aanpak op alle terreinen voor het voorjaar begint. Er zijn nu maatregelen afgesproken langs de hele vluchtelingenroute: van Turkije, Griekenland en Westelijke Balkan en verder. We zetten in op versterking van grensbewaking, goede registratie, betere opvang in de regio en aanpak van het geweld in Syrië. Vluchtelingen zullen er altijd zijn, maar op deze manier willen we de ongecontroleerde en gevaarlijke oversteken voorkomen en de stroom indammen.'