Toespraak van staatssecretaris Van Rijn tijdens het drugscongres van het Trimbos instituut
Toespraak van staatssecretaris Van Rijn (VWS) tijdens het drugscongres van het Trimbos instituut in Amersfoort.
Dames en heren,
Uitgaan én drugsgebruik lijkt voor veel jongeren en jongvolwassenen de normaalste zaak van de wereld. Zestig procent van de frequente uitgaanders en bezoekers van festivals gebruikt XTC.
Een schrikbarend hoog aantal.
Zeker als we kijken naar het toenemend aantal incidenten. Uitdroging, hartritmestoornissen, oververhitting, in coma geraken. Maar liefst 1800 jongvolwassenen kregen in 2014 gezondheidsproblemen door XTC-gebruik. Zeker zeven personen overleden aan de gevolgen ervan.
Maar hoe dreigend de feiten ook zijn, voor veel jongvolwassenen blijft XTC een vrolijk gekleurde pilletje dat voor weinig geld te koop is en waarmee je urenlang kunt feesten.
Partydrugs hebben de laatste decennia ten onrechte een goed imago opgebouwd, waardoor velen het zien als een onschuldig middel.
Enige tijd geleden sprak ik een paar XTC gebruikers van in de twintig. Het viel mij op dat ze ervan overtuigd zijn dat zij verantwoord gebruiken en dat hen niets kan gebeuren. Maar tegelijkertijd willen ze niet dat hun jonger broertje of zusje XTC gebruikt. Daaruit blijkt wel dat ze het toch niet zo’n onschuldig middel vinden.
Het is hoog tijd om de normalisering van het gebruik van drugs tijdens het uitgaan een halt toe te roepen. Gezondheidsincidenten door drugsgebruik mogen het plezier van uitgaan en het bezoeken van festivals niet overschaduwen.
Daarom wil ik, zoals ik in mijn beleidsvisie Drugspreventie schrijf, een gericht preventiebeleid. Daarmee wil ik drugsgebruik en gezondheidsschade door drugs voorkomen.
Maar dat kan ik niet alleen.
Ik heb daarbij de hulp van andere partijen nodig.
Van u.
Ik hoop bondgenoten te vinden in organisatoren van feesten, eigenaren van uitgaansgelegenheden, lokale overheden, scholen en professionals van onder meer GGD’s en instellingen voor verslavingszorg.
En wat ik heel belangrijk vind: ouders.
Zij hebben grote invloed op het doen en laten van hun kinderen.
Niet voor niets zeiden de jongeren die ik sprak, dat ze liever niet hebben dat hun ouders weten dat ze drugs gebruiken. Daaruit blijkt wel dat de rol van ouders niet mag worden onderschat.
U zit vandaag als professional in de zaal. Maar een groot aantal van u is vast ook ouder. Praat u met uw kinderen ook over drugs?
Ik vind dat ouders moeten praten over drugs. Net als dat nu veelal gebeurt met drankgebruik en roken. Ze kunnen in een gesprek met hun kind duidelijk maken dat drugsgebruik nooit zonder risico’s is.
Ik ben zelf een ouder en weet dat het niet altijd makkelijk is om met pubers en jong volwassenen een gesprek over dit soort onderwerpen te voeren. Toch mogen we het niet uit de weg gaan.
Ik wil dan ook alle ouders oproepen hierover met hun kinderen te praten.
En ik wil ze daarbij ondersteunen.
Ik wil ouders informeren over drugsgebruik en de gevaren ervan en ze handvatten geven hoe ze het bespreekbaar kunnen maken. Dat kan via verschillende media, ouderavonden en websites.
Aan het eind van mijn toespraak mag ik de website uw kind en uitgaansdrugs.nl in gebruik nemen.
Op de website staan praktische tips voor ouders over hoe ze hun kinderen kunnen voorlichten over drugs. De site wordt continu geactualiseerd aan de hand van nieuwe inzichten.
Natuurlijk is het ook belangrijk jongeren zelf op tijd goed te informeren over de mogelijke negatieve gevolgen van drugsgebruik. We moeten ze bewust maken van de risico’s zodat ze niet in de verleiding komen drugs te gebruiken.
En degenen die al wel gebruiken, moeten we stimuleren te stoppen. Onder meer door ze te wijzen op de gezondheidsrisico’s die ze lopen.
Zoals ik al eerder zei, denken jongeren vaak dat hen niets kan gebeuren omdat ze verantwoord gebruiken en altijd bij dezelfde persoon drugs kopen.
Maar verantwoord drugsgebruik bestaat natuurlijk niet echt. Het is onvoorspelbaar wat de drug met je doet. De ene keer kan de uitwerking heel anders zijn dan de andere keer.
Voor goede voorlichting over drugsgebruik zijn onderwijsinstellingen onmisbaar.
Op het voortgezet onderwijs gebeurt al veel op dit gebied. Het VSO en MBO volgen binnenkort. En voor het HBO en WO wordt een preventiemodel drugs, alcohol en tabak getest.
Gemeenten zijn eveneens onmisbaar om het gebruik van drugs te voorkomen.
Gemeenten kunnen veel doen aan preventie. Ze kunnen zorgen voor een aanpak op maat. Een die past bij de plaatselijke situatie. Bijkomend voordeel is dat preventie overlast van drugsgebruik voorkomt.
In Nederland vinden jaarlijks ongeveer 800 grote festivals met honderdduizenden bezoekers plaats. Naast veel plezier voor bezoekers en uitstraling van de gemeente, levert dit geregeld ook incidenten met drugs en alcohol op.
Soms met dodelijke afloop.
En dat geldt niet alleen voor grote gemeenten als Rotterdam en Amsterdam. Veel festivals vinden juist plaats op het grondgebied van kleine gemeenten, zoals Eersel, Langedijk en Spaarnwoude.
Het is daarom voor alle gemeenten van groot belang om de juiste maatregelen te treffen voorafgaand en tijdens een festival.
Om u daarbij te helpen, verschijnt vandaag de Leidraad alcohol- en drugsbeleid evenementen.
Daarin staat onder meer hoe je de bezoekers het beste kunt wijzen op de regels over alcohol- en drugsgebruik, hoe je medische hulpverleners het beste inzet, het belang van klimaatbeheersing en het nut van drinkwaterpunten.
Ik wil alle gemeenten oproepen deze leidraad te gebruiken! Het kan levensbedreigende situaties voorkomen.
Ik ga daarover ook met burgemeesters en wethouders om de tafel zitten.
Ook evenementenorganisatoren en clubeigenaren kunnen een belangrijke rol spelen bij drugspreventie.
Een goed voorbeeld is de samenwerking tussen evenementenorganisator ID&T en Jellinek Amsterdam. Samen zijn ze de campagne Celebrate Safe gestart. Met deze campagne willen ze bezoekers van evenementen voorlichten en bewust maken van de gevolgen van het gebruik van drugs. De campagne besteedt ook aandacht aan alcoholgebruik en het voorkomen van gehoorschade.
Het is de bedoeling dat steeds meer andere organisatoren en clubeigenaren zich bij Celebrate Safe aansluiten.
Ik ben blij met dergelijke initiatieven en ondersteun Celebrate Safe daarom financieel gedurende drie jaar.
De gezondheidsprofessionals, zowel in de eerste lijn als op de spoedeisende hulp en EHBO, kennen de negatieve gevolgen van drugsgebruik als geen ander. Zij zijn, wijs geworden door ervaring, voorstander van recidive preventie.
Ik heb daarom het Trimbos instituut gevraagd drie proefprojecten te starten om te kijken hoe recidive van gezondheidsincidenten het beste kan worden voorkomen.
Tot slot breid ik het monitoringsysteem, dat zicht houdt op de drugsmarkt, uit. Hierdoor kunnen we nog beter in de gaten houden wanneer risicovolle drugs verkocht worden.
Dames en heren,
Met deze maatregelen en door samen te werken met bondgenoten wil ik ervoor zorgen dat drugsgebruik niet langer wordt gezien als iets dat normaal is en erbij hoort als je uitgaat of een festival bezoekt.
Op die manier kunnen we samen voorkomen dat drugsgebruik een aanzuigende werking heeft op jongeren en jongvolwassenen die geen drugs gebruiken. En dat is de grootste groep: 92% van alle Nederlanders boven de 15 jaar slikt nooit XTC.
Het zou mooi zijn als deze groep nog groter wordt en dat we jongvolwassenen die wel gebruiken kunnen overtuigen van de schadelijke gevolgen van drugsgebruik. Zodat ze tijdig stoppen.
En dan wil ik nu graag de website uw kind en uitgaansdrugs.nl in gebruik nemen.