Toespraak van minister Schippers tijdens het congres Alles is Gezondheid

Toespraak | 09-03-2016

Beste mensen, goedemorgen!

• 4000 Nederlanders gebruiken een app tegen werkstress.
• Heel veel ouderen in ziekenhuis de Gelderse Vallei eten lekkerder en beter. En zijn daardoor minder kwetsbaar.
• 650 mensen in de Gooi- en Vechtstreek gebruiken 30 dagen geen alcohol.
• Kinderen op 157 scholen worden uitgedaagd om meer buiten te spelen en te sporten.
• 164 gidsgemeenten pakken de gezondheidsverschillen aan tussen mensen met hoge en lage inkomens.
• Mensen in Nieuwegein maken in de supermarkt kennis met de stappenteller.

 

En nog heel, heel veel meer.

Beste mensen, nog maar 2 jaar terug  was de aftrap van Alles is Gezondheid. En als je dan nu ziet wat er allemaal gebeurt… Bijna 1300 organisaties doen mee. Met 264 pledges. En het allerbelangrijkste: heel veel Nederlanders zijn zelf aan de slag met hun gezondheid. Ik denk dat je dan mag spreken van een maatschappelijke beweging. En ook van een omslag in het denken over preventie. Goed om dat hier, vandaag, met elkaar te markeren.

Nog maar 5, 6 jaar geleden was preventie nog het domein van gezondheidsbevorderaars en de overheid. Die wisten wat goed voor u was. U mag namelijk niet roken en niet drinken. En u moet gezonder eten. En meer bewegen. Sloeg die boodschap aan? Nee. Want, iets wat je van buitenaf wordt opgelegd, wordt anders beleefd dan wanneer je het zelf bedenkt. Gezond leven, dat doe je omdat je het zelf wilt. In je eigen huis, in je buurt, op je werk, op het sportveld. Op school en als je in de supermarkt je karretje vol laadt… je kiest zelf. En hoe gemakkelijker het is om daarbij gezonde keuzes te maken, hoe meer mensen dat ook doen.

Natuurlijk blijft de overheid een heel belangrijke rol spelen bij preventie. Vaccinaties, bevolkingsonderzoek, antibioticaresistentie bestrijden, investeren in onderzoek en faciliteren dat de gezonde keuze makkelijk is. Partijen bij elkaar brengen en resultaten borgen. Preventie is belangrijk en wordt alleen maar belangrijker. De zorg zal zich daar steeds meer op richten. Maar de opdracht is groter dan alleen de overheid kan vervullen. Het gaat iedereen aan. We krijgen dat alleen samen voor elkaar. Als iedereen zijn steentje bijdraagt, is er al snel sprake van een lawine! Dat is de kracht van het Nationaal Programma Preventie.

Beste mensen, we komen nu in een nieuwe fase. Een cruciale fase. Hoe maken wij al die mooie initiatieven duurzaam? Hoe houden we focus op onze doelen: een trendbreuk in die steeds opgaande lijn van chronisch zieken,Hoe gaan we verbeteringen realiseren op onze 6 speerpunten: minder roken, alcohol, overgewicht, diabetes en depressie. En meer bewegen.

Hoe gaan we de beweging die nu op gang is gekomen, verankeren in de samenleving? Dat zijn wat mij betreft de vragen van vandaag.

Ik vind het ongelooflijk belangrijk dat we daarbij de positieve energie vasthouden die er nu van afspat. Die energie komt van iedereen die zich inzet. Die komt van iedereen die zich heeft verbonden aan Alles is gezondheid. Die energie hebben we nodig als we resultaten willen boeken. Daarom vind ik het cruciaal dat Alles is Gezondheid een maatschappelijke beweging blijft. Van de deelnemers.  Van al die bedrijven, instellingen en organisaties die meedoen. En vooral: van de mensen zelf.

Dat betekent dat we nu de verleiding moeten weerstaan om de gebruikelijke criteria, het gebruikelijke systeemdenken, de overheidstrechter los laten op Alles is gezondheid. We moeten voorkomen dat we van onderop weer teruggaan naar van boven af: 'Wij weten wat goed voor u is.' Maar we willen wèl al die goede ideeën verankeren, opschalen en verbreden. Ik denk dat kan. En ik denk dat technologie ons daarbij heel veel kansen kan bieden. Je kunt wel van alles in een foldertje zetten, maar apps en leuke games spreken mensen veel meer aan. Kijk bijvoorbeeld naar de hardloop-apps die ontzettend populair zijn. Apple stopt ze tegenwoordig zelfs standaard in de nieuwste besturingsprogramma’s. Waardoor nog veel meer mensen op het idee komen om te gaan hardlopen. Die apps zijn succesvol omdat ze tegemoet komen aan wat mensen nodig hebben. Ook dat is verankering.

Duurzame verandering zit niet in nieuwe structuren en criteria. Die zit ook in een brede visie op preventie. Gezondheid is niet van de zorg alleen. Gezondheid zit ‘m ook in een deskbike achter je bureau, in plaats van een stoel, de trappen in het zicht op kantoor, en even zoeken naar de liften. In plaats van andersom. Fietspaden, veilige hardlooproutes, sociale contacten. Werk. Alles is gezondheid!

Is het makkelijk te bereiken? Nee. Daarom organiseren we denktanks. Met vernieuwers, om te kijken hoe we dit kunnen aanpakken. Ik nodig iedereen uit om daar aan mee te doen. Dus als u ideeën heeft om deze maatschappelijke beweging nog meer kracht, focus, duurzaamheid en opschaling duurzaamheid te geven, laat dat dan weten. Vandaag, of op een later moment. Met een telefoontje naar VWS. Of via zo’n denktank.

Beste mensen, tot slot: we zien dat er maar weinig pledges zijn op het onderwerp depressie. Terwijl dit ook in kader van preventie een heel belangrijk thema is. Het is 1 van onze speerpunten. Maar we zien nog te weinig resultaten. Het aantal mensen met depressies neemt niet af. Terwijl deze ziekte grote gevolgen heeft voor mensen. Voor hun naasten. En voor de samenleving als geheel. Daarom was ik heel blij met het eerste Depressiegala onlangs. Bedoeld om het taboe op deze ziekte te doorbreken.

Ik heb extra geld vrijgemaakt voor onderzoek naar het voorkómen van depressie,  bij jonge vrouwen en tieners. En ik wil u vandaag ook oproepen om met mij mee te denken. Hoe kunnen we depressies voorkómen en sneller behandelen? Laten we samen de schouders eronder zetten, voor blijvende resultaten.

Ik ben enorm benieuwd naar uw ideeën voor een gezonder Nederland!

Dank u wel!