Persconferentie na ministerraad 12 februari 2016

Mediatekst | 12-02-2016

Inleidend statement minister-president Rutte:

Laat ik beginnen met de goede berichten gisteren van het CBS. Ik denk dat die cijfers bemoedigend zijn. We zien dat het nu zo is dat de Nederlandse economie inmiddels 7 kwartalen op rij aan het groeien is. En in 2015 was die groei bijna 2%. Daar zit ook een behoorlijk gaseffect in, een verlaging van de gasproductie. Dat effect is zo'n 0,4%, dus als je gaat kijken naar de onderliggende groei dan is die nog een stukje beter zelfs dan die 1,9%. In ieder geval een verdubbeling van de groei ten opzichte van 2014. Als je gaat kijken naar de Europese cijfers dan zitten we ook echt aan de bovenkant van de eurozone en aan de bovenkant van Europa qua groei in Nederland. Ook goed op te zien dat de werkgelegenheid zich goed ontwikkelt. We hebben het er vaak over, je ziet dat in het laatste kwartaal van 2015 er bijna 50.000 banen bij zijn gekomen. Dat is de grootste banengroei in 4 jaar tijd. En we zien dat nu tegenover bijna 600.000 werklozen, dat is nog steeds uiteraard een veel te hoog cijfer. Maar daar tegenover 600.000 werklozen inmiddels bijna 150.000 open vacatures staan. We hebben natuurlijk veel van elkaar gevraagd. De regering heeft veel gevraagd van Nederland, we hebben met elkaar de schouders er onder moeten zetten de afgelopen jaren om uit de crisis te komen. Maar je ziet nu wel dat de resultaten ook echt zichtbaar worden. Maar nogmaals, we zijn pas tevreden als ook die werkloosheid, dat getal van bijna 600.000 als dat ook verder gaat dalen. Dan is natuurlijk de vraag: waarom gebeurt dat niet nu al met die enorme toename van de banengroei? We zitten op dit moment op zo'n 10 miljoen banen in Nederland. Een record. Dat heeft ermee te maken dat mensen die waren afgehaakt van de arbeidsmarkt terugkeren op de arbeidsmarkt, zich weer melden. En dat absorbeert in belangrijke mate die groei. En daarom zie je dat het aantal werklozen, het absolute aantal werklozen, nog te weinig daalt. Dus daar moeten we nog meer aan doen met elkaar. Tegelijkertijd is er ook natuurlijk oog voor de internationale ontwikkelingen. Niet alles is positief internationaal dus daar hebben we ook aandacht voor om de vinger aan de pols te houden bij die internationale ontwikkelingen om te bezien wat dat dan betekent voor het nationale beeld. Je ziet groeiverwachtingen neerwaarts bijgesteld worden op dit moment internationaal in o.a. de VS, in China, je ziet ook de Duitse industrie wat haperen. De olieprijs is laag, de inflatie is laag. En we zien ook de beurzen wereldwijd ontwikkelingen naar beneden. Zoals de forse daling in de afgelopen dagen. Tegelijkertijd kun je nog een heel debat voeren of lage olieprijzen goed of slecht zijn. Die zijn in ieder geval niet perse slecht lage olieprijzen voor de economische ontwikkeling. We kijken in maart natuurlijk ook naar de ramingen van het CPB hoe die zich ook ontwikkelen en we gaan voorlopig uit van een gestage groei ook dit jaar. 

En dan het tweede onderwerp en het laatste onderwerp voor mijn inleidend statement. Het voorzitterschap van Europa. Volgende week donderdag, althans van de Raad moet ik zeggen, niet van heel Europa, anders krijg ik ruzie met alle andere voorzitters, daar zie je dat we volgende week donderdag en vrijdag een Europese Raad hebben. Die top staat naast het Britse referendum, wat een belangrijk onderwerp zal zijn, voor een belangrijk deel natuurlijk in het teken van het vluchtelingenvraagstuk. We staan voor de gezamenlijke opgave om die vluchtelingenstroom in Europa in te dammen. Daarover zijn goede afspraken gemaakt maar het komt wel aan natuurlijk op de uitvoering van die afspraken. Bijvoorbeeld de afspraken die gemaakt zijn met Turkije. Alle tijd die beschikbaar is ook in aanloop naar  de Europese Raad wordt intensief gebruikt om daar ook weer zo veel mogelijk vervolgstappen te kunnen zetten. Wij hebben daar nu als voorzitter een bijzondere verantwoordelijkheid. Mijn collega Bert Koenders gaat zondag, maandag naar Griekenland en Macedonië om daar te spreken over het vluchtelingenvraagstuk. We zien natuurlijk dat daar een belangrijk gebied is. En Liliane Ploumen brengt bezoeken aan Oostenrijk, Slowakije, Slovenië en Servië. Dat doet ze maandag en dinsdag, allemaal in het kader van het voorzitterschap. Dus er gebeurt veel voor en achter de schermen. Ik ben zelf ook bezig. Vandaag telefonische gesprekken gevoerd, vanavond naar Parijs naar mijn, niet mijn collega want hij is president en geen premier, maar in ieder geval naar president Hollande. Veel telefonisch contact deze en volgende week met veel Europese collega's. Dat alles als opmaat naar de Europese Raad om daar zo veel mogelijk resultaat te boeken.

Syrië

JANSEN
Wat verwacht u van het staakt het vuren akkoord in Syrie?

RUTTE
Ja, ik verwacht natuurlijk… ik hoop natuurlijk. Het is fragiel maar wel hoopgevend. En ik hoop natuurlijk met iedereen dat dat houdt. Dat dat de basis is voor meer. Het is een belangrijk moment dat ook de grote mogendheden met elkaar tot in ieder geval voorzichtige afspraken zijn gekomen. Maar nogmaals het is fragiel. Het zal veel begeleiding vragen.

JANSEN
Nu is dit akkoord alleen niet getekend door die grote mogendheden. De partijen op de grond zijn er niet bij betrokken.

RUTTE
Ja, we kunnen natuurlijk allemaal haren gaan zoeken weer in de soep. U heeft er een paar gevonden. Maar laten we nu blij zijn dat die grote mogendheden met elkaar tot deze stap zijn gekomen.

JANSEN
Die alliantie waar Nederland ook deel van uitmaakt en de Russen die blijven terroristische groepen bombarderen. Nu hebben de Russen een hele andere definitie van wat terroristen zijn dan wij. Geeft dat geen problemen?

RUTTE
Dat hebben we natuurlijk allemaal meegewogen in het besluit van Nederland om het bestrijden van ISIS met een vluchtwapen ook te verbreden naar delen van Syrië. Al dit soort vraagstukken, ook de Russische betrokkenheid, deconflictie, de doelenselectie daar zijn dit soort vraagstukken allemaal in gewogen en hebben uiteindelijk geleid tot een ook inmiddels in een Kamerbreed gedragen besluit.

JANSEN
Wat is vanavond het belangrijkste gespreksonderwerp met uw bijna collega Hollande?

RUTTE
Het is moeilijk kiezen. Er zijn drie grote thema's. Als ik kijk naar wat er in Frankrijk en in heel Europa hoog op de agenda staat is natuurlijk vanzelfsprekend de bestrijding van terreur en terrorisme. Maar ook de thema's van de Europese Raad van volgende week zullen aan snee komen dus Verenigd Koninkrijk, waar staan we op dit moment en gaat het lukken volgende week tot afspraken te komen met het Verenigd Koninkrijk. En uiteraard de vluchtelingencrisis.

Vluchtelingen

BORGMAN
Meneer Rutte er is wat onduidelijkheid over wat de NAVO nou precies gaat doen in de Egeïsche Zee. Hoe zit het volgens u?

RUTTE
Er wordt natuurlijk heel veel nu verder uitgewerkt. Maar wat vooral van belang is dat nu besloten is om de NAVO een rol te geven in dit enorme drama wat zich daar afspeelt op die Egeïsche Zee waar ook in januari weer honderden mensen waar onder ook kinderen zijn omgekomen en slachtoffer wordend van deze cynische mensensmokkelaars die mensen op wankele bootjes de zee op sturen in de hoop dat ze dan Griekenland bereiken. Het gaat erbij in eerste plaats om het afsnijden van die mensensmokkellijnen in de Egeïsche zee en ook Nederland steunt dit. Het is heel bijzonder en bijna historisch omdat het gaat om een gezamenlijk Grieks en Turks verzoek. Het komt voort uit de gesprekken die bondskanselier Merkel maandag heeft gevoerd in Ankara. Ik heb er natuurlijk woensdag over gesproken. Nederland steunt het van harte en zal ook bezien hoe wij een bijdrage kunnen leveren.

BORGMAN
Is het waar dat Nederland een fregat gaat leveren voor de missie?

RUTTE
Wij bezien op dit moment welke bijdrage we gaan leveren, dat hangt ook even af van welke capaciteit beschikbaar is. Daar komen we nog met mededelingen over.

BORGMAN
Als die schepen die daar straks gaan varen, ik geloof dat het er tien worden, als die zo'n bootje met vluchtelingen tegenkomen. Wat doen ze daar dan mee?

RUTTE
Er zijn verschillende mogelijkheden, dat moet nu worden uitgewerkt. In ieder geval de tasking die gegeven is, dus de opdracht aan de verdere planners is dat het in principe zo moet zijn dat deze NAVO-schepen ook actief moeten kunnen zijn in de Turkse territoriale wateren. En dat als vluchtelingen worden aangetroffen dat die ook kunnen worden teruggebracht naar Turkije. Het is niet zo dat perse die NAVO-schepen dat doen, het kan ook zo zijn dat dan de kustwacht wordt ingeschakeld of dat Frontex daar een rol in speelt. Hoe dat precies gaat lopen, dat is allemaal weer onderdeel de komende twee weken van de uitwerking van het besluit van de ministeriële raad.

BORGMAN
Als je nou naar de NAVO baas Stoltenberg luistert dan geeft die toch een andere indruk want die had het over dat de NAVO daar geen bootjes gaat terugslepen.

RUTTE
Nee dat klopt.

BORGMAN
Dus niet terug naar Turkije gaat brengen, maar wordt het dan een soort officiële veerdienst tussen Turkije en de Europese kust, of hoe ziet u dat?

RUTTE
Wat we in ieder geval willen voorkomen met elkaar is dat er een veerdienst komt naar Griekenland, dat is nu juist een probleem, dat stimuleert nog meer mensen om die oversteek te gaan wagen. Dat is het laatste dat je wil. Het is ook niet een terugsleepdienst van bootjes naar Turkije. Wat je wel kunt doen is als je bootjes aantreft is de Turkse kustwacht of Frontex of andere een taak geven en zeggen pas op daar is een gevaarlijke situatie en het ware verstandig om deze mensen terug te halen naar Turkije. Dat zou een vorm kunnen zijn. Maar wat we willen voorkomen is dat er een veerdienst ontstaat naar Griekenland want dat zou een aanzuigende werking hebben.

BORGMAN
Wat is er dan voor andere vorm dan mensen terug sturen naar Turkije of brengen naar Turkije?

RUTTE
Dat kan op alle mogelijke manieren. Er is natuurlijk ook een Turkse kustwacht. Het kan in een bepaald geval ook zijn dat als zo'n bootje dreigt om te komen dat het NAVO schip daar een rol in heeft. Maar dan zitten we samen diep in het planningsproces, dat wordt de komende paar weken uitgewerkt. Maar een van de doelen van de missie is om te voorkomen. Dat zit een beetje achter uw vraag: gaan ze dan naar Griekenland gebracht worden? Om dat nu juist te voorkomen want dan krijg je die aanzuigende werking.

BORGMAN
Dus terug naar Turkije?

RUTTE
Dat is in ieder geval de bedoeling ja.

Samenwerking VVD-PvdA

DE WINTHER
Meneer Rutte, meneer Kamp zei zondag dat hij merkt dat de samenwerking met de PvdA in het kabinet wat stroever begint te verlopen. Wat merkt u daar van?

RUTTE
Ik vind eerlijk gezegd de samenwerking niet stroever of minder stroef of beter dan in het begin. We zijn twee partijen met behoorlijk verschillende opvattingen. Tot nu lukt het steeds goed om die verschillen van opvatting door middel van compromissen tot goed beleid te brengen. Dat is niet allemaal beleid dat volledig VVD gekleurd is en ik zeg als VVD ook gelukkig ook niet volledig PvdA gekleurd is. Het zijn compromissen. Ons land staat voor een enorme opgave en deze twee partijen hebben zichzelf verplicht gevoeld met de verkiezingsuitslag in gedachten die opgave het hoofd te bieden.

DE WINTHER
De heer Kamp is natuurlijk niet de eerste de beste. Hij heeft mee getimmerd aan de realisatie van dit kabinet. Als hij zich dit laat ontvallen en u zegt er eigenlijk geen verschil is. Wie heeft er dan gelijk?

RUTTE
Ik denk, u vraag het mij natuurlijk als voorman van de coalitie en zeker ook in ieder geval ook van het kabinet. Of de coalitie mij als voorman ziet, dat weet ik niet, in ieder geval voorman van het kabinet. Als voorman van mijn partij vertegenwoordiger in de coalitiegesprekken. Ik denk omdat Henk Kamp natuurlijk ook wel een paar hele lastige dossiers aan snee heeft gehad in de TK waarin hij te maken kreeg met Kamermeerderheden die afweken van zijn adviezen dat hij heel specifiek op een paar dossiers in aanvaring kwam met een Kamermeerderheid die mee gesteund werd door de PvdA. Maar nu ga ik interpreteren. Dus ik vermoed. Als u mij in algemene zin vraag, hoe gaat het? Dan zeg ik nou, het gaat eigenlijk zoals vanaf het begin, we proberen er in goede sfeer steeds uit te komen. Ga je nou inzoomen op de portefeuille van Henk Kamp dan heb je wel natuurlijk een paar gevallen gezien in de afgelopen weken waar een Kamermeerderheid iets deed wat afweek van zijn advies.

DE WINTHER
U zegt het is een vermoeden, maar volgens mij heeft u, ik begreep dat althans, net na de MR al twee gesproken nu: wat te doen met die Kameruitspraak over duurzaamheid, met het halen van de energiedoelen in 2020. U bent er nog steeds niet uitgekomen. Is het mogelijk om de wens van de Kamer te realiseren?

RUTTE
Ja, u kent mij inmiddels dat ik nooit mededelingen doe over processen die nog niet tot conclusies hebben geleid. Maar uw vraag ging niet zozeer daarover maar meer over Henk zijn uitspraken, Henk Kamp zijn uitspraak afgelopen zondag in een lokaal interview over dat dingen moeizamer gaan. En ik neem aan dat er reden is aan te nemen dat dat ook gelegen is in het feit dat het tot een paar keer nu de Kamer, gesteund door een meerderheid die ook gevormd werd door de Partij van de Arbeid, zich tegen een advies van Henk Kamp keerde. Dat kan natuurlijk gebeuren in de politiek. Maar ik denk dat dat ook mede aanleiding lag voor deze uitspraak.

DE WINTHER
Maar ziet, want u bent de voorman van het kabinet, ziet u een mogelijkheid om die energiedoelen te halen met de afspraken die er zijn gemaakt en met de wens van de Kamer in gedachten om met die bio-stook te gaan rommelen?

RUTTE
Ik ga er nu niet op in omdat er een Kameruitspraak ligt, het kabinet zich daarover beraad. Uiteraard afgezet tegen alle andere afspraken die we gemaakt hebben. U noemt er een aantal. Energieakkoord en andere verplichtingen. We proberen te bezien hoe we op een verstandige politieke manier met die uitspraak omgaan en met al die doelen omgaan. En zo lang dat nog niet rond is geef ik daar nog geen commentaar op.

DE WINTHER
Het gaat niet eenvoudig begrijp ik?

RUTTE
Ik moet zeggen dat we tot nu toe in de coalitie eigenlijk… dit is in ieder geval niet het grootste probleem waar ik deze week mee bezig ben geweest. In de coalitie waren er sowieso misschien geen, moet ik even goed nadenken of ik de waarheid spreek, waar hebben we het allemaal over gehad? Nee, volgens mij waren er tussen de PvdA en de VVD geen bijzondere problemen waar ik mee bezig was. Er zijn altijd dingen zo tussen fracties of tussen woordvoerders. We hebben het PGB gezien en de zorgverzekeringswet, deze kwestie speelt. Ik ben deze week toch vooral  bezig geweest met het ja, vluchtelingenvraagstuk, en daar trekken wij ook goed gezamenlijk op. En een ander groot dossier was natuurlijk Syrië en daar zag je ook deze week dat een brede Kamermeerderheid, waaronder ook de PvdA en de VVD, steun geven aan het uitbreiden van onze activiteiten met een vluchtwapen naar het Syrische deel van de strijd tegen ISIS.

Motivatie minister Kamp

WESTER
Kort dan verder nog, minister Kamp heeft ook aangegeven dat het na deze periode wel voor gezien houdt. En ermee wil stoppen. Ook in het licht van eerdere uitspraken over de coalitie in de zaal, is hij nog wel voldoende gemotiveerd?

RUTTE
Hij was vandaag heel vrolijk. Hij heeft zoals gebruikelijk Liliane Ploumen tot vier, vijf keer op de hak genomen. En dat leidt altijd tot hele goede tegenzetten van haar. Dat zijn altijd de leukste momenten. Jet Bussemaker was er niet, anders neemt hij die ook onder schot. Maar die is ook zeer in staat om daarop terug te slaan. En dat zijn altijd hilarische momenten. Hij was in goede vorm vandaag. Dus ik heb daar verder geen aanwijzing dat hij het niet meer leuk zou vinden.

WESTER
Heeft u niet aan hem gevraag, beste Henk heb je er nog wel zin in?

RUTTE
Ik heb alle gesprekken die ik voer met collega's over een veelheid van onderwerpen daar doe ik nooit mededelingen over. Maar ik kan alleen maar wijzen op de bodylanguage en hoe de sfeer was vandaag en Henk was als vanouds dominant aanwezig in alle discussies en met een hele opgewekte toon. Je kent hem, hij zit tot in de nacht leest hij alles en die vervolgens van allerlei kleurtjes voorzien, opvattingen en dat wordt ook uitvoerig uitgeserveerd en dat brengt de discussies ook vind ik ook op een structureel hoger plan. Hij is erg belangrijk in het kabinet. Zowel vanwege die brede visie als wel ook gezien het feit dat hij, ik meen dat hij de enige minister is tot nu toe na de oorlog die zo veel verschillende departementen missionair heeft geleid. Maar dan zou je nog even de historici moeten checken.

WESTER
Jan de Koning.

RUTTE
Dat weet ik niet, Jan de Koning deed jaren, maar Jan de Koning heeft op sociale zaken gezeten en op ontwikkelingshulp en landbouw. Maar Henk heeft gezeten op defensie, op sociale zaken, op economische zaken en op vrom.

WESTER
Ook nog binnenlandse zaken.

RUTTE
Was dat niet waarnemend? Want Henk heeft ook nog een ministerie waargenomen. (praten door elkaar, red.) Ik las laatst dat Henk een record zou hebben op dit vlak. Of daar dichtbij zit. En daar zie je ook zijn enorme ervaring. Hij is belangrijk. En ook bij de PvdA en natuurlijk zeker bij de VVD bijzonder gewaardeerd.

Bedreiging voetballers

WESTER

Even iets anders, het lijkt misschien een beetje klein t.o.v. de grote problemen in de wereld, maar wel zo schrijnend dat het misschien toch ook wel om een uitspraak van de Nederlandse premier vraagt. Ajaxsupporters hingen afgelopen zondag een pop van Feyenoord keeper - oud- Ajax keeper- Kenneth Vermeer op aan de tribune. Gisteravond bij een dartwedstrijd bordjes van mensen, Nederlanders, in beeld Vermeer NSB, Vermeer moet hangen. Wat vindt als premier van dit soort acties?

RUTTE
Nou ja, als premier, als mens. Laten we even los van functies.

WESTER
Als premier.

RUTTE
Ik heb vaker gezegd, ik vind dit allemaal zo beneden ieder niveau, zo fout, zo niet bijdragen aan het. Dit soort. U kent mij, ik ben altijd een beetje terughoudend to state the obvious. Want het nodigt ook weer mensen uit om nog meer achterlijke acties te doen. Zo van: nou dan gaat Rutte misschien reageren. Maar u vraagt me dit nu. Ik verwerp dit allemaal, vanzelfsprekend.

WESTER
Moet er alles aan gedaan worden om deze mensen ook te vervolgen?

RUTTE
Luister, u vraagt me wat ik er van vind, en nu komen we meteen in het instrumentarium, dat is dan even aan anderen. Ik vind daar iets van, ik vind van heel veel dingen iets. Dat betekent niet dat ik me er altijd over uitlaat. Maar goed u daagt mij nu uit. Ik vind het allemaal zo verwerpelijk en misselijkmakend en niks bijdragen. Ik denk we leven in zo'n leuk land, je kunt hier alles doen, je kunt met je leven de gekste dingen doen. Voor je in strijd komt met de wet moet je het heel raar doen in dit land. Als je talent hebt, waar het ook zit, kun je het helemaal uitbuiten en doen. En waarom dan kiezen voor dit soort negatieve energie slurpende acties? Ik snap het niet.

Vluchtelingen

DU PRE
Nog even over het vluchtelingenvraagstuk, wanneer is die EU top volgende week eigenlijk geslaagd wat u betreft?

RUTTE

Ja, ik zei gisteren ook in het Kamerdebat de bordjes geslaagd en nu zijn we er, we hebben die luxe even niet. Ik ben al blij als we er volgende week in slagen om met elkaar vast te stellen dat er op het terrein van de afspraken met Turkije, de situatie op de westelijke Balkan, de afspraken die we gemaakt hebben over het bouwen van capaciteit, logistiek en anderszins in Griekenland en Italië dat we met elkaar vaststellen dat er echt voorgang is en voor zover het er nog niet is dat we daar geloofwaardige acties op kunnen doen. U kent mijn opvatting. Ik vind dat voordat de voorjaarspiek weer dreigt. Dat zal weer ergens in maart zijn meestal, afhankelijk van hoe het weer zich ontwikkelt, dat we dan die vluchtelingenstroom met elkaar moeten beheersen. Dat die aantallen naar beneden moeten. Dat is geen belofte zeg ik nog maar een keer. Het is wel een constatering, het is een aansporing, daar werk ik vreselijk hard aan. We moeten al het mogelijke doen om dat voor elkaar te krijgen, het liefst Europees. Daar werken we aan, ook volgende week op de ER, lukt dat niet dan zal je andere maatregelen moeten zoeken. Welke dat zijn, weet u, daar laat ik me niet over uit want dat vermindert de kans op het slagen van het Europese spoor. Volgende week gaat over dat Europese spoor en ik hoop dat we met elkaar kunnen vaststellen dat er voortgang wordt geboekt en ook afspraken maken om die voortgang verder te versnellen.

DU PRE
Acht u het reëel dat Turkije daadwerkelijk vluchtelingen gaat terugnemen?

RUTTE
Ja, nou ja, dat is een ingewikkeld vraagstuk, omdat en er wordt op dit moment al over gesproken hoog ambtelijk, gisteren in Athene, vandaag in Berlijn. Er zijn gesprekken over de combinatie van aan de ene kant het terugnemen van vluchtelingen. En dan krijg je natuurlijk de vraag: zijn dat alle vluchtelingen of zijn dat bepaalde groepen vluchtelingen. Ik laat dat maar even in het midden. Als onderdeel van het bouwen van de filters om de stroom van vluchtelingen onder controle te krijgen. De NAVO is mogelijk dadelijk mee een filter. Heel belangrijk zal zijn is wat Turkije zelf doet op de stranden. En vorige week zaterdag zijn er acties geweest en die lijken enig effect te hebben gehad. Maar we hebben nog veel meer van dat soort acties nodig tegen die bootjes en die mensensmokkelaars. Als dan toch mensen Griekenland bereiken dan zou het mooi zijn als je, en nogmaals dan kan je nog een heel debat voeren over welke groepen of iedereen, dat je mensen ook kunt terugsturen. En de optelsom daarvan moet leiden tot een stroom vluchtelingen uit Turkije die zich in die mate richting nul beweegt dat je ook in staat bent om tegelijkertijd te zeggen tegen Turkije wij zijn bereid om vluchtelingen uit Turkije te liften met het vliegtuig om op een veilige manier naar Europa te brengen. Uiteraard in veel lagere aantallen dan nu de zee oversteken. Want ja, anders blijven die aantallen nog veel te hoog. Dus in die combinatie zit natuurlijk een filter. Het is een filter. Ik zei het ook gisteren in de Kamer. Het is niet het enige filter, ook de acties van Turkije op de kust, NAVO, de situatie in Syrië nu, Aleppo en de situatie bij de Turks grens, de €3 miljard hoe gaan we die besteden in Turkije. Bijvoorbeeld aan onderwijs zodat de opvangkwaliteit verbetert van mensen die zich als vluchteling in Turkije bevinden. Al die zaken moeten tegelijkertijd gebeuren maar dit is natuurlijk een belangrijke en die zou natuurlijk ook vele effect kunnen hebben als het je lukt, of het dan iedereen is, of zo veel mogelijk, dat laat ik maar even in het midden, re-admissie en re-settlement als je die twee instrumenten in gezamenlijkheid kunt hanteren zou dat natuurlijk een bijdrage leveren.

FRESEN
Een aanvullende vraag meneer Rutte. Wanneer komt voor u het moment dat u zegt, het kan zo niet verder? Nu moet je zoals wat Zijlstra gisteren zei: het mag niet zo zijn dat de aantallen weer flink omhoog gaan want dan moeten we in Nederland echt gewoon gelijk maatregelen nemen.

RUTTE
Ik spreek natuurlijk iets meer met meel in de mond omdat ik vind dat we alles moeten doen om van het Europese spoor een succes van te maken omdat we natuurlijk verschillende rollen hebben in die discussie. Dus ik vind dat ik al mijn energie moet richten om een succes te maken van die Europese afspraken. Ik heb er ook steeds bij gezegd: dat het mijn politieke en maatschappelijk opvatting is dat Nederland niet kan doorgaan met deze grote aantallen van vluchtelingen verhapstukken, verwerken, dat je het netjes wilt doen. Het is sober, de termijnen lopen op door de druk op de uitvoering. Lopen zelfs enorm op, het gaat om gezinshereniging, en als het gaat om behandeling van de eerste aanvraag. Maar niet te min we doen het allemaal zo netjes mogelijk en zo zorgvuldig mogelijk. En inderdaad door alle drukte ook sober. Maar je kunt niet op deze aantallen doorgaan. Dat is mijn kernconclusie. Ik denk dat dat ook voor andere landen geldt. Maar die moeten voor zichzelf spreken, maar goed ik merk wel dat daar een zekere consensus over bestaat in dit deel van Europa. Dan is vervolgens de vraag: hoe krijg je de stroom onder controle? En dat wil je natuurlijk krijgen en nogmaals dat is geen belofte maar een constatering. Dit moet je zien te bereiken voordat de voorjaarspiek komt. Ja, wanneer komt die precies? Dat weet ik ook niet, meestal zo'n beetje in de loop van maart. We gaan kijken hoe het weer zich ontwikkelt. Dan wil je daarvoor dat de instrumenten werken, al die filters waar ik het over heb. Er zijn er nog meer, in Griekenland zelf, in Macedonië, westelijke Balkan, Slovenië, Kroatië, Oostenrijk. Al die filters moeten uiteindelijk er toe leiden dat die stroom die naar ons toekomt afneemt. Dat mensen ontmoedigd worden aan boord te stappen en dan kom ik op de vraag van meneer Du Pré, dan kun je op een gegeven moment ook besluiten om mensen uit Turkije hier naartoe te brengen omdat je niet uiteraard Turkije met het hele probleem wilt opzadelen. We zullen altijd een deel van die lasten op ons nemen. We zullen altijd open staan voor vluchtelingen. Maar je wilt wel af van die smokkelaarsroutes. Dus uw vraag: wanneer is dat nu precies geslaagd en wat doe je dan, ik heb al vaker gezegd, nou het doel van het beleid is duidelijk. Het doel is die stroom onder controle krijgen en dat betekent ook echt naar beneden. Echt naar beneden. En ik heb in mijn hoofd natuurlijk wat je dan zou kunnen doen als dat niet lukt. Maar ik zei vaker: daar ga ik het niet over hebben. En ook niet over precieze timing want die kun je ook niet precies aangeven. Het zal er ook van afhangen hoe deze instrumenten opgeteld zich ontwikkelen in het effect dat ze hebben op de instroom de komende tijd. Maar wat je niet wilt is dat als het weer verbetert er een nog veel grotere stroom vluchtelingen op gang komt waardoor de totale, die je moet verwerken in dit deel van Europa, of in ieder geval van Nederland, op een niveau blijven of misschien zelfs overstijgen van wat ik denk dat we aankunnen.

FRESEN
Dus u zal het niet accepteren als t.o.v. de aantallen van nu ongeveer er een stijging gaat plaatsvinden?

RUTTE
Ik ga me niet vastleggen op precieze aantallen.

FRESEN
Dat is eigenlijk wat u zegt. Dus ik vraag of u dat dan ook concreet kunt maken?

RUTTE
Ik laat al die conclusies voor uw rekening. Ik praat daar met zoveel meel in de mond omdat ik al mijn energie wil steken…. (praten door elkaar, red.). U wilt aantallen horen en bovengrenzen….

FRESEN
Als je ziet wat er in Syrië gebeurt, dan is er misschien helemaal niet zo veel reden voor optimisme?

RUTTE
Ik heb gisteren al gezegd toen mij werd verweten dat ik te optimistisch was over de afspraken met Turkije, nee, ik ben realistisch. Maar ik vind het wel mijn taak om tot op het laatst al mijn energie te richten om een succes te maken van al deze instrumenten die we potentieel in handen hebben om de stroom onder controle te krijgen. Dat begint bij de Syrisch Turkse grens tot en met de Oostenrijkse Sloveense grens en alles wat daar tussen is. En daar heb je een veelheid aan instrumentarium. Maar ik zeg er ook bij als op een gegeven moment het weer verbetert en de stroom zou enorm toenemen en het is nog niet gelukt om dat onder controle te krijgen dan moet je nadenken en dan moet je nagedacht hebben over wat je dan doet.

FRESEN
Als het gaat stijgen dan gaat Nederland wel maatregelen nemen.

RUTTE
Wat is het gaat stijgen?

FRESEN
Als het aantal t.o.v. nu …

RUTTE
Maar dan moet ik weer zo veel detail vragen beantwoorden, want dan moet je ook weer bezien kun je dat in dit deel van Europa met elkaar verhapstukken of kom je inderdaad wat gisteren in het debat ook aan de orde was, kom je uit op moet Nederland zelf dingen doen? Dat moeten we allemaal op dat moment bezien en dan ga je opnieuw kijken hoe verschillende landen in Europa relatief in die vluchtrelingenstroom kan participeren. Op dit moment zie je dat Nederland relatief wat lager zit in die instroom omdat mensen ook zien dat wij, dat is natuurlijk een van de effecten van het oplopen van de termijnen, dat wordt natuurlijk doorgeappt aan nieuwe asielzoekers dat mensen inmiddels weten… Ja wat in Nederland. Kijk ik heb het vaker gezegd, een horloge afpakken, wat ze in Copenhagen doen dat heeft niet zo veel zin. Mensen komen niet naar Copenhagen om hun horloge te houden, ze komen naar Denemarken en naar Nederland vanwege onze onderliggende grote welvaart en de toekomstmogelijkheden die dat biedt. Daarom komen mensen hier naartoe. Gedreven door grote ellende. En ik snap dat ook. Maar wat je wel moet vaststellen, het is geen doel van beleid, maar wel het effect van de opgelopen aantallen, dat onze wachttijden, gezinshereniging opgelopen zijn tot zo veel maanden dat wij relatief ook minder aantrekkelijk zijn t.o.v. veel andere landen. Dus je zult uiteindelijk ook moeten bekijken, wat is de Nederlandse positie daarbinnen? Wat doen andere landen? Maar dan ben ik al in een scenario waarin het me niet gelukt is, met mijn collega's, om het Europees op te lossen. En daar is echt nu alles op gericht.