Bussemaker: einde aan black box rond vacatures in Nederlandse boardrooms
Een nieuwe online tool gaat de vacatures die komende jaren ontstaan in de raden van bestuur en raden van commissarissen van Nederlandse bedrijven transparanter maken. De tool geeft vrouwen die een topfunctie ambiëren een nieuw instrument in handen om tijdig en gericht op vrijkomende bestuursfuncties in te kunnen spelen. “Het proces rond vacatures in de besturen van bedrijven is nog te vaak een black box waar het ‘old boys network’ onderling de baantjes verdeelt. Dit doet geen recht aan het vrouwelijk talent dat staat te trappelen om in een bestuursfunctie aan de slag te gaan, ” aldus minister Jet Bussemaker (emancipatie). De bewindsvrouw wil al langer samen met VNO-NCW voorzitter Hans de Boer deze benoemingscultuur doorbreken en gaat nu zichtbaar maken op welke plekken in de top van het bedrijfsleven komende jaren beweging valt te verwachten. Nederland is het eerste land in Europa dat vrijkomende bestuursfuncties op deze manier transparant maakt.
Bussemaker heeft op www.navigerennaardetop.nl de vrijkomende plekken in de besturen van de 200 grootste bedrijven in Nederland in kaart laten brengen, op basis van publieke informatie, zoals jaarverslagen. Zo maakt de tool zichtbaar dat in 2016 zo’n 156 bestuursfuncties vrijkomen, waarvan het grootste deel (129 functies) nu bezet is door een mannelijke bestuurder. Een jaar later komen naar verwachting in de boardrooms van Nederlandse bedrijven ruim 150 vacatures beschikbaar.
Overzicht vacatures:
| Jaar |
Man |
Vrouw |
Totaal |
| 2016 |
129 |
27 |
156 |
| 2017 |
123 |
29 |
152 |
| 2018 |
124 |
39 |
163 |
| 2019 |
82 |
31 |
113 |
| 2020 |
5 |
2 |
7 |
| 2021 |
6 |
1 |
7 |
| 2022 |
2 |
3 |
5 |
| 2023 |
9 |
1 |
10 |
| 2024 |
4 |
0 |
4 |
| 2025 |
1 |
1 |
2 |
| 2026 |
5 |
3 |
8 |
| 2027 |
2 |
0 |
2 |
| Totaal |
500 |
140 |
640 |
“We weten dat gemengde teams van vrouwen en mannen de beste resultaten opleveren. Bedrijven met een weinig gedifferentieerde werkvloer doen daarmee niet alleen vrouwen, maar vooral zichzelf te kort. We hebben bedrijven eerder via de databank van Topvrouwen het vrouwelijk talent op een presenteerblaadje aangereikt gekregen. Nu maken we ook zichtbaar waar komende jaren beweging in de boardroom verwacht wordt. Meer diversiteit in de boardroom zou hét goede voornemen van bedrijven voor 2016 moeten zijn,” aldus minister Bussemaker.
Hans de Boer, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW is positief over het nieuwe instrument: "Met deze tool wordt de informatie die bedrijven over de benoemingen in Raad van Commissarissen vermelden op hun eigen website op één centrale plek zichtbaar gemaakt. Dat draagt bij aan een open proces waarbij vervolgens de longlist evenveel vrouwen als mannen zou moeten bevatten."
Bussemaker: laatste kans voor bedrijfsleven
De Bedrijvenmonitor Wet bestuur en toezicht 2012-2015 liet eind vorig jaar een geringe stijging zien van het aantal vrouwen in topfuncties over 2014. De eerste helft van 2015 stemde positiever; maar liefst 70% van de Raden van Commissarissen (rvc’s) koos voor een vrouwelijke commissaris bij een nieuwe benoeming (tegenover 43,4% in 2014). Bij bijna één op de drie bedrijven was begin 2015 sprake van een evenwichtige samenstelling in de rvc’s. Die positieve ontwikkeling maakt dat Bussemaker het bedrijfsleven nog een laatste kans wil geven en wettelijke maatregelen nog even in de la laat liggen. “Die kans moet dan wel met beide handen worden aangegrepen," aldus de bewindsvrouw. Volgens de bewindsvrouw moet dat mogelijk zijn aangezien talentvolle vrouwen op de drempel van de boardroom staan.
Zichtbaar maken van vrouwelijk talent
Om het aantal benoemingen van topvrouwen te versnellen en om een eind te maken aan het excuus dat topvrouwen niet te vinden zouden zijn, lanceerde Bussemaker samen met De Boer in 2014 de Topvrouwendatabase Topvrouwen.nl. Daarbij riepen zij de bijna 700 commissarissen in Nederland op om actief op zoek te gaan naar vrouwelijk bestuurderstalent en daarbij vooral niet alleen in eigen kring te blijven kijken. Inmiddels is de Topvrouwendatabase overgedragen aan VNO-NCW en kunnen bedrijven die een vacature hebben een beroep doen op de talentenbank. De database bevat inmiddels ruim 1000 namen van vrouwen die geschikt zijn om een hoge bestuursfunctie te bekleden bij een groot bedrijf. De database heeft volgens Bussemaker een belangrijke rol gespeeld bij de bewegingen die nu te zien zijn in de Nederlandse boardrooms. ‘Het argument van het bedrijfsleven was altijd: we willen wel vrouwen benoemen, maar ze zijn er niet. De lijst heeft korte metten gemaakt met die dooddoener. Bedrijven die nu nog geen vrouwen in de top hebben, moeten zich wel afvragen wat ze zélf niet goed doen.’
Minister Bussemaker in gesprek met vrouwelijke werknemers DSM
Investeren in kweekvijver van talent
Wanneer het aantal vrouwen in de top van organisaties wordt verhoogd, kan dat volgens Bussemaker vrouwelijk talent aantrekken en leiden tot een sterkere vertegenwoordiging van vrouwen op alle managementniveaus. De bewindsvrouw wil daarom dat bedrijven meer aandacht gaan besteden aan goede begeleiding, mentoraten, opleidingsmogelijkheden en rolmodellen, zodat er meer geschikte vrouwen de mogelijkheid krijgen om door te stromen naar managementfuncties en leidinggevende posities. Kandidaten voor raden van bestuur worden immers vaak vanuit deze kweekvijvers gerekruteerd. Bedrijven die veel aandacht besteden aan de ontwikkeling en doorstroom van vrouwen binnen hun organisatie zijn bijvoorbeeld PostNL, Delta Lloyd en DSM.