Toespraak van minister-president Rutte bij de herdenking van Piet Steenkamp
Korte toespraak van minister-president Mark Rutte bij de herdenking van Piet Steenkamp in de Eerste Kamer op 26 januari 2016 in Den Haag.
Mevrouw de Voorzitter,
Een oud-directeur van de Rijksvoorlichtingsdienst zei ooit over Piet Steenkamp: 'Ik zou geen ander weten die het gehele terrein van economie en politiek zo overzag als hij. Hij is een kunstenaar in de politiek. Hij wil iets scheppen.'
In een notendop zegt dit citaat veel over Piet Steenkamp: hij was een veelzijdig man met een ongekende dadendrang. Hij was ook een idealist met een praktische inborst, die niet rustte tot het gewenste resultaat bereikt was.
Piet Steenkamp bracht mensen samen. Zijn grootste schepping was natuurlijk het CDA, waarvoor hij inspirator, werkpaard en boegbeeld ineen was. Volgens opgave van zijn vrouw hield hij in de jaren '70 980 spreekbeurten voordat de fusie van ARP, CHU en KVP in 1980 een feit werd. Tegen de tijdgeest van polarisatie en ontzuiling in bereikte hij zijn doel: een grote en sterke christendemocratische stroming, met een belangrijke rol in de Nederlandse politiek. Alleen al hiervoor zal hij in de herinnering voortleven, ook buiten het CDA.
Maar Piet Steenkamp had nog zoveel meer talenten. Hij begon zijn carrière als ondernemer in het familiebedrijf. Hij was hoogleraar in Eindhoven. Hij vervulde talloze bestuursposten en adviesfuncties in kerk, samenleving en bedrijfsleven. En hij was natuurlijk 34 jaar lid van deze Kamer, waarvan bijna 8 jaar lang als voorzitter.
Kortom Steenkamp was een omnivoor, die met zelfkennis vaker dan eens 'nee' heeft gezegd tegen een leven als full time politicus. Hij was op zijn best als hij meerdere ballen tegelijk in de lucht kon houden. 'Piet heeft geen tijd voor vrije tijd', zei zijn vrouw ooit. En inderdaad, van tijdverspilling hield hij niet. Menig senator die op dinsdagochtend wat later deze zaal betrad, begroette hij met een vriendelijk 'goedemiddag'.
Als Kamervoorzitter stond Steenkamp voor meer openheid en zichtbaarheid. De eerste Kamer mocht zich best wat duidelijker profileren, vond hij bij zijn aantreden in 1983. Hij zei daar toen het volgende over: 'Ik vind dat de democratie leeft bij de openbaarheid. Openbaarheid is de zuurstof van de democratie. Dus als zo'n Kamer in een hoekje blijft zitten, en je dus nooit iets van die Eerste Kamer hoort. Als gewoon door regeringspersonen gezegd wordt: de zaak is beslist want de Tweede Kamer heeft gesproken, dan kan dat gewoon niet.' Einde citaat. Ik vermoed, mevrouw de Voorzitter, dat Piet Steenkamp de laatste jaren met instemming heeft gekeken hoe de zichtbaarheid van deze Kamer onmiskenbaar is toegenomen.
Wat hem dreef, als mens en in zijn werk, was een rotsvast geloof dat hij heel intens en persoonlijk beleefde. Ook daarover was hij heel open. 'God gaat voor mij boven alles uit', zei hij ooit. Tegelijkertijd vertaalde hij die geloofsovertuiging op zijn Steenkamps naar het leven van alledag. Dat wil zeggen: heel nuchter. Want zoals hij dat zelf formuleerde: de bijbel was voor hem 'geen kookboek', maar het geloof gaf wel 'vitaminen voor de praktische politiek'. Dat was Piet Steenkamp ten voeten uit: hoofd en hart samen, denker en doener tegelijk.
Mevrouw de Voorzitter, met het overlijden van Piet Steenkamp is een einde gekomen aan een lang en rijk gevuld leven. Maar dat maakt het gemis voor zijn familie, partijgenoten en andere nabestaanden niet kleiner. Ik wens hen namens het kabinet veel sterkte toe en veel mooie herinneringen die troost bieden. Dank u wel.