Persconferentie na ministerraad 15 januari 2016

Mediatekst | 15-01-2016

Inleidend statement minister-president Rutte:

Ja, vandaag in het kabinet natuurlijk stil gestaan bij de aanslagen die deze week zijn gepleegd. In Istanbul en Jakarta zijn opnieuw onschuldige slachtoffers gevallen, onschuldige burgers die ten prooi vielen aan brute zelfmoordaanslagen. We hebben ons medeleven overgebracht aan de Turkse en Indonesische regeringen. Ook aan de Duitse regering, vanwege het grote aantal Duitse slachtoffers in het geval van de aanslag in Istanbul. En we hebben natuurlijk ook onze hulp aangeboden. We zien hier weer bevestigd dat we alert moeten blijven en dat zijn we ook. Onze diensten zijn 24 uur per dag in touw. Ze werken nauw samen met de Europese collega’s, uitwisseling van informatie over terroristen en terrorisme is daarbij cruciaal. Daarom was het ook belangrijk dat deze week internationale samenwerking, dat die centraal stond tijdens de eendaagse internationale antiterreurtop die plaatsvond in Den Haag. Er zijn daar meer dan 60 praktische afspraken gemaakt over onder meer informatieverstrekking aan Interpol en de verstoring van de financiering van terroristen.

Dan heb ik natuurlijk ook gesproken in de ministerraad over asielzoekers die zich in de opvang en daar buiten zouden hebben misdragen. Bij een beschaafd land als Nederland hoort een sobere en rechtvaardige opvang van mensen uit een oorlogsgebied. U weet, wij vinden de aantallen te groot, maar op zichzelf wil Nederland natuurlijk altijd een land zijn waar slachtoffers van deze oorlogen een veilig heenkomen binnen een aantal, er zijn uiteraard grenzen, wel willen we bieden, maar daar horen wel plichten bij. Ook voor de vluchtelingen. En misschien moet ik dat nog ’s duidelijk stellen: wie in Nederland asiel aanvraagt die heeft zich te houden aan de Nederlandse wet en uiteraard ook aan onze normen en waarden. En dat betekent dat discriminatie, bedreigingen, maar ook geweld – in welke vorm dan ook, binnen de opvang of buiten de opvang, dat die niet worden getolereerd. In Nederland wordt in de COA-opvangcentra uitgebreid aandacht besteed aan de Nederlandse normen en waarden, aan de gelijkheid van man en vrouw, van homo en hetero, van blank en zwart. Het is van belang dat deze verworvenheden van onze democratie die we in de afgelopen vele honderden jaren hebben opgebouwd, het humanisme, de Verlichting, de grondwet, dat die worden overgebracht. En iemand die hier naar toekomt kan ook ergens anders op rekenen: namelijk dat die persoon nooit zal worden aangesproken op de groep, maar als individu. Dat we niet kijken naar je afkomst, maar dat we kijken naar je bijdrage die wilt gaan leveren aan de Nederlandse samenleving, aan je toekomst, en dat je altijd zult worden beoordeeld op je gedrag, en niet op je geloof. Ook dat is van belang, want het grote merendeel van de mensen die in Nederland steun zoekt, veiligheid zoekt, is van goede wil. Maar helaas ook hier zijn er mensen bij die het verpesten en daar hebben we tegen op te treden. Medewerkers van het COA zijn alert op alle signalen. Zij stimuleren waar nodig aangiften. Ze bespreken ook dat met de lokale politie. Ook dat is van belang.

Dan tot slot kan ik melden dat terrorisme en migratie twee belangrijke onderwerpen zijn die woensdag aan de orde zullen komen tijdens mijn bezoek aan het Europees Parlement in Straatsburg. Daar zal ik ook het belang van de interne Europese markt bespreken. Er ligt nog ruimte voor 1250 miljard, dat is twee keer de hele Nederlandse economie, 1250 miljard ruimte, een grotere Europese economie zouden we hebben, ter grote van 1250 miljard euro als wij op een verstandige manier de markt verder zouden uitbouwen op het terrein van diensten, op het terrein van de digitale mogelijkheden, de energie-unie en de kapitaalunie. En dat zijn dus echte banen dankzij echte welvaart die er ook bij komen. Ook hier in Nederland. En daar willen wij stappen zetten, het midden- en klein bedrijf, de digitale interne markt. Na Straatsburg reis ik door naar Davos voor het World Economic Forum. Ook daar staan traditioneel de economische kansen centraal. Ik zal daar heel veel gesprekken hebben. Onder andere zal ik spreken over het Nederlandse voorzitterschap tijdens een sessie getiteld: ‘The future of the European Union’. Maar het is ook een goede kans om in 24 uur met heel veel collega’s te spreken. Ook de ministers Dijsselbloem, Ploumen en Schippers zijn aanwezig in Davos. Ieder met een eigen programma en ik ben dan weer net op tijd terug om u te woord te staan volgende week vrijdag in de persconferentie hier.

Minister Van der Steur:

DE WINTHER (TELEGRAAF)

Meneer Rutte, kunt u zich voorstellen dat het vertrouwen van veel Nederlanders in uw minister van Justitie de afgelopen tijd een knauw heeft opgelopen?

RUTTE

Ik stel vast dat Ard van der Steur, de minister van Veiligheid en Justitie, die gisteren een brief heeft gestuurd aan de Kamer ook de vraag heeft beantwoord in zake een kwestie die op dit moment actueel is, die gaat over professor Maat en de excuses die hij gisteren aan de professor heeft aangeboden. Ik denk dat dat een goede brief is, een verstandige brief, waarin hij ook benoemt dat er ook dingen niet goed zijn gegaan. En wij wachten nu het debat er over volgende week af.

DE WINTHER

Meneer Rutte kunt u zich voorstellen dat het vertrouwen van veel Nederlanders in hun minister van Justitie afgelopen tijd een knauw heeft opgelopen?

RUTTE

In mijn vak is het zo dat er altijd momenten zijn waarin je in het nieuws bent met moeilijke dingen. Soms in het nieuws bent met dingen die heel erg goed gaan. Het belangrijkste is dat de mensen hun werk doen met goede intenties, met de overtuiging dat ze het niet voor zichzelf doen maar voor het land. Beeldvorming is belangrijk, maar uiteindelijk is het belangrijkste dat je je werk goed doet en als je fouten maakt, als je vindt dat dingen niet goed zijn gegaan, dat je ze ook benoemt.

DE WINTHER

Is het niet wat zorgelijk dat als professor Maat niet had vastgehouden en zelf tot het gaatje is gegaan met het verdedigen van zijn reputatie, deze hele kwestie, eigenlijk het feit dat we daar nooit meer wat van zouden hebben gehoord, daar het ministerie van Justitie er het liefst het zwijgen toe had gedaan.

RUTTE

Ik meen dat op dit type aspect van de zaak de minister goed is gegaan in zijn brief gisteren. We wachten het debat volgende week af.

DE WINTHER

Het kwam pas na dat de heer Maat erop door is gegaan en niet omdat de minister van Justitie vooraan stond om de openbaarheid te betrachten.

DE WINTHER

Er is veel over te zeggen en ik vind nogmaals hoor dat de minister daar verstandige dingen over zegt in zijn brief.

DE WINTHER

Heeft u persoonlijk de afgelopen tijd getwijfeld of de heer Van der Steur wel de juiste man is op de juiste plek?

RUTTE

Daar heb ik persoonlijk niet aan getwijfeld. Ik heb mij natuurlijk met hem verstaan over deze kwestie en ik vind de aanpak die hij gekozen heeft een verstandige. Bijvoorbeeld, dat hij ook benoemt dat excuses op zijn plaats waren in de richting van de professor, dat heeft hij gisteren ook ‘met largess’ gedaan. En dat hoort ook bij dit vak. Ik heb dat zelf ook bij de hand gehad. Ik weet dat u meent dat ik een foutloos parcours rij, maar ik weet zelf dat er ook wel ’s fouten zijn gemaakt en ik heb daar ook steeds, ik zie u heel verbaasd kijken, ik heb daar zelf ook steeds van gezegd: als dat zo is dan heb ik mij daarvoor te verantwoorden. Dat geldt voor alle politici. Wij besturen in een zeer complexe omgeving, onder zeer complexe politieke omstandigheden, maar als er dingen niet goed gaan heb je die ook zelf te benoemen.

DE WINTHER

Uiteraard, maar de minister is in zijn jonge carrière als bewindspersoon, 10 maanden, 3 keer al door het stof gegaan. In de wandelgangen is het dan niet eens meer minister Van der Steur, maar minister Van der Stof aan het worden.

RUTTE

Eh, een zwakke alliteratie…Suske en Wiske maken de titels mooier.

DE WINTHER

U kunt er een grapje over maken maar het is op zich natuurlijk wel heel erg triest dat iemand die hier op zo’n belangrijke…

RUTTE

U maakt een grapje en ik geef daar commentaar op.

DE WINTHER

Nou het is geen grapje, het is een constatering dat mensen eigenlijk twijfelen aan de capaciteit van de minister van Justitie die er 10 maanden zit en al drie keer door het stof is moeten gaan.

RUTTE

Dat is een andere zaak. Dat laatste is een serieuze observatie, die ik even bij u laat. Alleen het grapje had te maken met de alliteratie.

DE WINTHER

Maar dan nog even terug naar de serieusheid van de zaak. Is het nodig om de heer Van der Steur misschien wat meer bij de sturen, daar het zo langzamerhand wel een beetje een abonnement op fouten lijkt te worden daar?

RUTTE

Ja er zitten een heel hoop aannames in die vraag die ik niet helemaal kan volgen.

DE WINTHER

Is er een andere bewindspersonen die in 10 maanden 3 keer door het stof is gegaan in het kabinet?

RUTTE

Ja, nogmaals, er zitten heel veel aannames achter deze vraag die ik niet allemaal van commentaar ga voorzien. Ik vind dat Van der Steur een verstandige brief heeft gestuurd gisteren en op punten waar dingen niet goed gingen, en zo hoort het ook - zo zit ik ook zelf in de wedstrijd - heb je daar verantwoording over af te leggen, en dat doet hij in de brief, en dat toont hij natuurlijk ook volgende week in het Kamerdebat.

DE WINTHER

Tot slot, haalt de heer Van der Steur het einde van de kabinetsperiode als minister?

RUTTE

Dat denk ik wel.

BORGMAN (RADIO 1)

Meneer Rutte, ik neem aan dat de minister deze brief namens het kabinet heeft gestuurd naar de Kamer?

RUTTE

Dat neem ik ook aan. Volgens mij zijn staatsrechtelijk alle brieven van ministers namens het hele kabinet.

BORGMAN

Maar dat betekent dat u ook vindt dat die excuses terecht zijn?

RUTTE

Ik zei al: ik vind het een verstandige brief, de hele brief vind ik verstandig.

BORGMAN

Dus het kabinet is van oordeel dat de minister dit fout heeft aangepakt?

RUTTE

Ja, dat is dan weer een kwalificatie die ik bij u laat. Ik vind dat excuses hier op hun plaats waren.

BORGMAN

Hoe zit het met de geloofwaardigheid van een minister, die minister van Justitie, die in 10 maanden drie keer zijn excuses aan moet bieden omdat hij iets niet goed heeft gedaan?

RUTTE

Ik heb het vier of vijf keer moeten doen in mijn eerste jaar als minister-president. U bent het vergeten, dat weet ik, maar dat komt omdat u te mild voor mij bent, maar wij besturen in complexe situaties en ik zei het al, en ik vind alleen als dingen niet goed gaan, heb je ze te benoemen en dat doet hij.

BORGMAN

Maar vindt u dat iemand die drie keer in zo’n korte tijd, als minister van Justitie nog wel, fouten maakt, dat zijn inschattingsvermogen en beoordelingsvermogen nog goed in orde is?

RUTTE

Ik denk hij de goede man is voor deze baan. En bij goed hoort ook dat als dingen niet goed gaan dat je ook zelf daar weer verantwoording over aflegt, dat doet hij hier. Dat waardeer ik. Dat hoort ook bij robuust besturen. En als dingen niet goed gaan, dat je ze ook benoemt.

BORGMAN

En drie keer excuses aanbieden in zo’n korte periode, dat zegt niet iets over iemands functioneren?

RUTTE

Het is een zeer brede portefeuille die Van der Steur heeft. Een ministerie wat ook door, dat zagen we ook bij het vertrek natuurlijk van de vorige minister en de staatssecretaris, zag aanleiding in het vertrek van het vorige minister om niet gevraagd, maar zelf daar toe besloten, ook zijn portefeuille toen ter beschikking te stellen. Een departement met een zeer breed werkterrein, waar ingewikkelde vraagstukken liggen, ook in de organisatie zelf die hij stap voor stap aan het oplossen is op een, vind ik, verstandige manier. Hij heeft mijn steun.

JANSEN (BNR)

Ja, meneer Rutte, u zegt het departement heeft een zeer breed werkterrein. Ik proef een beetje in die woorden van u dat het misschien wel een te zwaar departement is voor een sterveling. Moet dat departement bij de volgende kabinetsformatie weer gesplitst worden, de politie weer terug naar Binnenlandse Zaken?

RUTTE

Daar ben ik geen voorstander van. Het lijkt mij verstandig om de situatie te continueren waarin politie en OM en dus zowel de justitiekant van het politiewerk, als ook de openbare orde-kant van het politiewerk, en de justitiekant van het politiewerk en het OM bij elkaar zitten. Ik vind dat een verstandige aanpak en dat blijkt ook effect te hebben als je kijkt, het heeft indirect er mee te maken dat eigenlijk alle statistieken op het gebied van veiligheid in Nederland, de slechte statistieken, dat die heel snel dalen.

HENDRICKX (VOLKSKRANT)

Maar is er dan een manier om dat ministerie te verlichten?

RUTTE

Ik geloof niet dat dat aan de orde is. Ik stel vast dat het ministerie is met een breed werkterrein. Dat geldt natuurlijk voor meerdere departement. Kijk ook naar Financiën of Economische Zaken, dat zijn ook departementen met een brede scoop. Ik denk wel dat het zo was dat er op het ministerie van Justitie ook heel goed gekeken moest worden naar een verdere verfijning in de organisatie en die vindt op dit moment plaats.

DE VRIES (VOLKSKRANT)

U zei van ik heb mij de afgelopen tijd ook verstaan met de heer Van der Steur over deze zaak. Heeft u nou de afgelopen 9 maanden nooit ’s aan hem gevraagd of meneer Maat niet toch excuses verdiende voor dat…

RUTTE

Ik kan nooit iets zeggen over die gesprekken. Ik zeg alleen natuurlijk dat ik mij altijd al er, de regievraag zou Alexander Pechtold zeggen: wie heeft hier de regie, dan kent u mijn standaard antwoord: dat komt goed uit, die heb ik. Maar even zonder gekheid, natuurlijk als er grote zaken spelen dan kan het niet anders dat ik daar ook in mee kijk.

DE VRIES

Dus u vond het eigenlijk ook niet nodig de afgelopen 9 maanden dat.

RUTTE

Ik ga verder niet in op die gesprekken die ik met minister Van der Steur heb.

HEYMANS (RTL NIEUWS)

Het MH17-dossier daarbij bent u zeer betrokken…

RUTTE

Ja

HEYMANS

… en ook zeer bevlogen over.

RUTTE

Zeker.

HEYMANS

Grote indruk op u gemaakt. Wat zou u aan de heer Maat willen zeggen?

RUTTE

Precies wat Van der Steur daarover gezegd heeft. Dat de uitlatingen te begrijpen waren vanuit de emotie die ik ook voelde. We moeten ons realiseren dat als er 200, 198 Nederlanders omkomen, wereldwijd bijna 300 slachtoffers te betreuren zijn in zo’n vreselijke luchtramp, dat er dan heel, heel veel nabestaanden zijn die natuurlijk zeer geschokt waren over de berichten die de tweede helft van april naar buiten kwamen. Maar tegelijkertijd denk ik dat excuses op hun plaats waren, een verstandige manier, ik ben ook blij dat dat gesprek gisteren goed heeft plaatsgevonden, omdat uiteindelijk de termen die gebruikt werden, ‘buitengewoon ongepast en onsmakelijk’, zoals hij zei in die avond van de 22e april, dat die achteraf gezien, te veel door emotie zijn geleid en dat het beter was geweest als hij zich daar zakelijk had over uitgelaten.

HEYMANS

Bent u ook nog van plan om zelf contact te zoeken met de professor?

RUTTE

Nee, ik heb de professor ook nooit gesproken of ontmoet. Ik meen dat het goed is dat het gesprek gisteren heeft plaatsgevonden.

FRESEN

Ik hoor u toch zeggen dat u dezelfde emotie had als Van der Steur in het begin.

RUTTE

Ik denk iedereen had dezelfde emotie, maar dan is het nog steeds zo, daar gaan de excuses over, dat je natuurlijk als minister ook je woorden zo hebt te kiezen dat je zoveel mogelijk, zoals hij ook gisteren zei, je zakelijk blijft uitlaten.

Seksuele intimidatie:

FRESEN

Ander onderwerp, meneer Rutte, mogen vrouwen die zich seksueel bedreigd voelen zichzelf beschermen en desnoods handelend optreden in dit land?

RUTTE

Ik ben geen jurist want u gaat dan vragen naar wat Wilders heeft aangekondigd met die nepspray.

FRESEN

Ik vraag gewoon of u vindt dat vrouwen zichzelf moeten beschermen tegen…

RUTTE

Ja maar de aanleiding daarvan, uw vraag komt niet zo maar ergens uit voort. Ik vind dat als je je bedreigd voelt, als er sprake is van geweld, heb je uiteraard binnen de Nederlandse wet, hebben wij allemaal vrouwen en mannen, de mogelijkheid voor noodweer. Om jezelf te beschermen, te verdedigen, vanzelfsprekend. Maar het zaak dat wij een rechtstaat hebben waarin we toch zoveel mogelijk proberen om de politie, de zwaardmacht van de overheid, dat voor ons te doen.

FRESEN

En past bij dat noodweer, als je moet handelen in noodweer, ook dat je dan pepperspray bij je mag hebben om je belager even het zicht te ontnemen?

RUTTE

Nogmaals, dan komt de hele juridische kwestie. Ik heb begrepen, nogmaals ik ben een historicus, geen jurist, dat pepperspray verboden is, en dat de betrokken politieke partij voornemens was om een soort nepspray te verspreiden, dat laat ik verder aan hen. Mijn opvatting is dat we de wet hebben en die hebben we allemaal hoop ik, die opvatting, en die wet voorziet er in dat we onszelf kunnen beschermen, maar dat er ook grenzen aan zijn. Noodweer en noodweerexces.

FRESEN

Die pepperspray is over de grens [praten door elkaar heen, red] omdat u zegt het is een verboden middel, dus dan concludeer ik dat dat, als u dat zegt, dat dat over de grens is?

RUTTE

Ik heb begrepen dat pepperspray verboden is. Als u het precies wilt weten ga ik het voor u uitzoeken, ik heb mij daar niet op voorbereid.

FRESEN

Begrijpt u dat er vrouwen zijn die naar aanleiding van alle berichten en alle commotie van de afgelopen weken behoefte hebben om zichzelf te beschermen met meer dan alleen maar een bus haarlak?

RUTTE

Ja dat snap ik. Dat snap ik heel goed en wat ik wil zeggen is dat wij in Nederland, als deze dingen gebeuren, daar in eerste plaats volstrekt open over moeten zijn als dat zou gebeuren. Dat we dan handelend hebben op te treden. Ik denk dat er twee dingen zijn misgegaan in het geval van Keulen. Het eerste was dat aanvankelijk de indruk werd gewekt dat het een rustige nacht was en dat er niets was gebeurd, dus één: openheid over dit soort zaken, dat is ook hoe politie, OM, het kabinet, de hele Nederlandse politiek, hier tegenaan kijkt. En ten tweede, áls het gebeurt, dat er ook zo snel mogelijk alles wordt gedaan om de betrokkenen op te sporen. Waarbij geldt als het asielzoekers zijn, dat bij bepaalde veroordelingszwaarte het mogelijk is mensen het land uit te zetten, maar ook als het daar niet aan zou voldoen, bepaalde strafzaken, of als de veroordeling niet leidt tot die strafmaat, dat er dan andere mogelijkheden zijn om het leven van die betrokken asielzoeker een stuk minder aangenaam te maken.

FRESEN

En moet de overheid niet meer uitstralen dat ze daar ook echt met effect handelend wordt opgetreden? Want dat wordt wel steeds gezegd alleen we zien heel erg weinig dat het ook echt gebeurt.

RUTTE

Maar waar is het niet gebeurd in Nederland?

FRESEN

Nou laat ik het zo zeggen dat er maar weinig gegevens over bekend zijn dat asielzoekers die over de scheef gaan dat die dan ook echt aangepakt worden en ook het land uit worden gezet.

RUTTE

Ja asielzoekers gaan in 90% van de gevallen over de scheef bínnen het asielzoekerscentrum. Dan wordt er altijd aangifte gedaan. Er wordt altijd gestimuleerd aangifte ook te doen als het onderling geweld is. Bijvoorbeeld tegen LHBT-community, tegen homo’s of tegen lesbiennes als daar geweld tegen plaats vindt, maar ook in alle andere gevallen. en dan wordt er ook opgetreden. Dat doen we al jaren, dat is niet nieuw nu door die hogere instroom. Dat doen we al jaren. Dan is er een heel pakket aan maatregelen en zo nodig wordt er ook strafrechtelijk vervolgd. Daar zitten we echt met z’n allen bovenop. En er moet ook gewoon openheid over zijn. Dus voor zover het kan moet dat bekend zijn. Het is wel zo als er aangifte wordt gedaan over zedenmisdrijven de politie en het OM terughoudend zijn om het feit van die aangifte zelf en tegen wie dat openbaar te gaan maken om reden van privacy. Dat doen we alleen in Nederland, kijk naar de recente zaak in Utrecht waar sprake was van een serie-aanrander. Als zo iemand gepakt wordt, met grote maatschappelijke commotie, dan wordt dat wel bekend gemaakt. Daar zijn gedragsregels voor. We gaan in Nederland, dat is de hoofdregel, nooit dingen toedekken omdat asielzoekers het zouden doen en het zo vervelend zou zijn voor het maatschappelijk debat om dat dan bekend te maken. Dat zou stom zijn.

FRESEN

En de mensen denken vaak dat het wel gebeurt.

RUTTE

Dat begrijp ik en we hebben nu de gevallen gezien uit Nijmegen waar sprake was dat, het COC heeft er ook over gerapporteerd, nou we zijn het aan het uitzoeken en het zou niet mogen. Ik heb geen aanwijzingen dat het klopt overigens. In het geval van de kwestie zedenzaken in Almere komt de zaak voor op 9 februari, daar is aangifte gedaan. Het leidt nu ook tot een zaak tegen twee asielzoekers uit Almere. Er was nu een bericht dat twee andere ook aangifte zouden hebben gedaan en dat die zouden zijn gestimuleerd om die aangifte vooral niet te doen. Ik heb daar ook net nog weer zelf contact over gehad met de politie die mij verzekerd dat dat niet zo is, dat die zaak veel genuanceerder ligt en dat de twee aangiftes die nu gedaan zijn nu ook leiden tot een voorgeleiding op 9 februari.

FRESEN

Tot slot, nog even terug naar Wilders, die gaat morgen meen ik actie voeren door verzetsspray uit te delen aan vrouwen op straat die zich onveiliger voelen door alle berichten. Wat vindt u van die actie?

RUTTE

Ik geef geen commentaar op alle acties van Geert Wilders.

FRESEN

Uw vicepremier Asscher zei net dat hij weer een stapje verder gaat, verder weg gaat, van het geweldloze verzet.

RUTTE

De algemene constatering die ik hier bijna iedere vrijdag doe is dat er altijd weer een volgende trap is in het fortissimo wat hij bereikt, maar volgens mij is dat een gegeven. Dat is op zich trouwens natuurkundig interessant, want je zou denken dat er een begrenzing is aan de klankkast, maar die is er niet. Er komt steeds een harder geluid uit. Dat is heel bijzonder, ik ken geen kerkorgels die dat kunnen. Ik weet er iets van. Ik heb me daar ooit voordat ik piano ging spelen mee bezig gehouden.

FRESEN

Ja daar heb je ook heel veel toetsen trouwens.

RUTTE

Mooi pedaal he?

FRESEN

Ook dat.

FRESEN

Maar toch even nog even terug naar die vraag, Asscher zegt: hij gaat een beetje weg van het pad van alleen maar geweldloos verzet als hij dit gaat doen.

RUTTE

Ja, nou goed, ja, ik zeg er zo min mogelijk over. Ik vind het mijn taak als minister-president om er voor te zorgen dat we de rechtstaat beschermen, dat als er dingen gebeuren die niet kunnen, dat we die niet toedekken omdat het asielzoekers zouden zijn of een andere groep en we zeggen: ohh het is zo vervelend als dat naar buiten komt. We hebben hier in Nederland sinds begin deze eeuw denk ik een ontwikkeling doorgemaakt waarin we daar open over zijn. Openheid is cruciaal. Als er aangifte gedaan moet worden dan moet hij ook gedaan worden. Dan stimuleren we dat ook dat mensen aangiften doen zodat we ook opvolging kunnen geven aan zaken. We hebben in Nederland zes keer zo strenge regels waar het gaat om het stopzetten van een asielprocedure en tot uitzetting overgaan dan de Duitsers, en zelfs met de nieuwe Duitse wetgeving zijn we nog twee keer zo streng, die er aan komt. Dus wij doen er alles aan. Ik kan geen garanties geven dat er hier dus nooit gekke dingen gebeuren. Maar dan is het wel zaak dat onze politie, onze OM, handelend optreden. Dat vind ik mijn vak en ik wil daar mijn energie het liefst in steken en niet in een van de partijen in de Tweede Kamer die steeds in je gezicht probeert te springen met nieuwe ideeën en dan de aandacht af te leiden van mijn belangrijke werk.

HOEDEMAN (ALGEMEEN DAGBLAD)

Ja meneer Rutte sinds gisteren zijn er drie bewindslieden die op een vast moment op radio of televisie te beluisteren zijn wekelijks. Hoe kijkt u naar die ontwikkeling?

RUTTE

Dat er nog 17 te gaan zijn.

HOEDEMAN

U wilt dat ze allemaal iets krijgen.

RUTTE

Ik wil ze allemaal uiteindelijk aan een eigen programma helpen.

HOEDEMAN

Nee even serieus.

RUTTE

Ja zeker, dat is mijn doel. Ik ben nu 5 jaar en 3 maanden bezig en ik ben pas van twee naar drie gekomen.

HOEDEMAN

En denkt u dat dat de eenheid van het regeringsbeleid bevordert als iedereen een programma krijgt?

RUTTE

Zeer, we denken heel verschillend overigens over de meeste zaken, zowel binnen de partijen als tussen de partijen, maar we zijn steeds in staat om op een goede manier een hele leuke sfeer, dat is trouwens ook nog wel belangrijk er wordt ook nog wel ’s gelachen, om steeds op een goede manier tot een gezamenlijk standpunt te komen. En we hebben ook de neiging allemaal om vooral die gezamenlijke standpunten uit te dragen, niet de meningsverschillen. Dus dat gaat eigenlijk altijd wel goed. Dus ik zou zeggen: de andere 17 ook een programma.

HOEDEMAN

U doet het op vrijdag, maar als de dag daarvoor minister Asscher daar wat op de radio doet, dat is toch raar?

RUTTE

Waarom? Wat is daar nou raar aan? Wat maakt het nu uit of u hem ergens door de week interviewt of op een vast moment op donderdag.

HOEDEMAN

Wie is er nou de voorzitter van de ministerraad?

RUTTE

Dat het op een vast moment is. Ik zou zeggen: er zijn er nog 17 te gaan. Echt. Ja ik weet niet of Nederland het nog leuk vindt om wekelijkse gesprekken te hebben.

JANSEN (BNR)

Ja meneer Rutte, u had het net over asielzoekers die zich misdragen. Er zijn ook vluchtelingen bij met inmiddels een verblijfsvergunning. Aan de Tweede Kamer heeft staatssecretaris Dijkhoff gezegd dat mensen sneller hun vergunning kwijt raken bij misdragingen. Nou blijkt dat er geen registratie plaats vindt hoeveel mensen hun verblijfsvergunning kwijtraken. Kun je eigenlijk wel beleid maken als je dat niet registreert?

RUTTE

Ja, dat denk ik wel. We zijn overigens aan het kijken naar die hele registratie. Ook naar aanleiding natuurlijk van Keulen, dat je nog meer kunt doen. Ik zei net wel: als het om zedenzaken gaat zit daar natuurlijk wel een grens aan. Je hebt ook te maken met privacy en je moet oppassen dat je natuurlijk niet iemand ‘out’ als zedendelinquent terwijl dat misschien niet het geval is. Terwijl bij andere geweldsmisdrijven, daar zijn de regels anders. Dus daar moet je wel voorzichtig mee zijn, dat is even een preliminaire opmerking. We zijn aan het kijken naar die zaak. Verder is het natuurlijk zo dat als iemand in de procedure zit en dadelijk, ik dacht dat het vanaf 1 februari ingaat, dat je veroordeeld wordt voor een zaak waarop een straf staat van meer dan 6 maanden, dan stopt het. Ja, en die koppeling is natuurlijk niet heel ingewikkeld te maken, want we weten natuurlijk als iemand daarvoor staat dat hij ook in procedure is voor asiel.

JANSEN

Maar de Tweede Kamer wil graag willen weten, oké, we hebben die afspraak gemaakt en mensen kunnen hun vergunning, hun verblijfsvergunning sneller kwijt raken, wat zijn dan uiteindelijk de resultaten? Zijn er mensen die hun vergunning kwijtraken, hoeveel zijn het er, is het beleid deugdelijk en dat moet de TK kunnen nagaan en dat kunnen ze nu niet.

RUTTE

Ik heb het nu niet paraat. Ik zag vanmorgen even voorbij komen op weg naar het werk, van BNR een berichtje wat u denk ik op de radio bracht over deze kwestie, dus ik heb daar niet de laatste stand van zaken over. Maar op zichzelf is het wel zo dat, en ik weet niet of het naar aanleiding van uw bericht was, of meer in het algemeen, VenJ en in het bijzonder Klaas Dijkhoff kijkt naar een verdere verfijning van rapportages.

JANSEN

Dus uiteindelijk zal een goede registratie plaatsvinden?

RUTTE

Ik weet niet of dat precies aan uw vraag voldoet. Dat kan ik nu niet overzien. Ik weet wel dat hij bezig is er mee. Dus wat we kunnen doen is het nog even uitzoeken.

JANSEN

Het is in ieder geval van belang.

RUTTE

Ja maar nogmaals, u heeft nu vandaag een punt wat u in de media heeft gebracht via interviews. Ik stel in algemene zin vast dat Dijkhoff bezig is te kijken naar registratie en wat er kan verbeteren en ik weet ook niet zeker of dat voldoet aan wat u wenselijk vindt c.q. wat via uw programma anderen als wenselijk hebben verklaard. Maar ik kan wel VenJ vragen even contact met u om dat verder te duiden.

DE WINTHER (TELEGRAAF)

Meneer Rutte ik wil me alvast aanmelden voor het wekelijkse gesprek met de minister van Justitie dus als u dat alvast kan doorgeven.

RUTTE

Ja ik ga daar niet over.

DE WINTHER

U zegt, ik ga ze aan een programma helpen.

RUTTE

Ja in ieder geval. Ik ga niet… ik ben niet hun dompteur, maar het zou fantastisch zijn.

DE WINTHER

Oké, even over…

RUTTE

Columns kunnen ook natuurlijk. Dat scheelt ook weer tijd.

Raad van State:

DE WINTHER

De Raad van State meneer Rutte, daar staat dat de heer Melkert daar gaat werken, waarom is het kabinet bij de heer Melkert uitgekomen?

RUTTE

Ja, de Raad van State kijkt natuurlijk altijd naar mensen met een brede bestuurlijke ervaring. Ad Melkert is minister van Sociale Zaken geweest, fractievoorzitter, heeft ook in het buitenland heel veel gedaan. Heeft onder zeer moeilijke omstandigheden voor de VN in Irak gezeten. Dus ik denk dat dat een goede catch is voor de Raad van State.

DE WINTHER

En daarom weet hij veel over begrotingstoezicht, omdat hij in Irak heeft gezeten?

RUTTE

Nou hij was minister van Sociale Zaken. Ik heb toen ik daar als staatssecretaris zat, heb ik nog wel ’s laten sommige dossiers uit zijn tijd laten lichten over wat toen nog heette de Melkertbanen, de instroom doorstroombanen. Hij was in staat om zeer gedetailleerd, precies dat helemaal zelf te sturen en tegelijkertijd zijn ambtelijk apparaat zeer gemotiveerd te houden. Hij werd zelfs zoveel jaren na zijn vertrek nog zeer op handen gedragen. Dus als het gaat om financiën, daar heeft hij wel verstand van.

DE WINTHER

Een derde naam die op het persbericht staat is de naam van de heer Roes, die we de afgelopen weken een sleutelrol zagen spelen rond de nasleep van de Teeven-deal. Betekent dat dat hij niet meer op het ministerie van Justitie werkt.

RUTTE

Meneer Roes gaat in ieder geval ook naar de Raad van State, ik weet niet precies of hij fulltime daarheen gaat, dat waarschijnlijk in het persbericht, dat moet u maar even oplezen.

DE WINTHER

Het staat er niet in, vandaar dat ik het aan u vraag.

RUTTE

Dan moet u even… dat gaan we even voor u checken.

DE WINTHER

Sommige mensen zouden concluderen dat hij onderdeel is geworden van de grote schoonmaak die er op Justitie plaatsvindt.

RUTTE

Ja... dat zijn allemaal interpretaties die ik aan u laat. Hij is DG Rechtshandhaving. Heeft een zeer ruime staat van dienst. En DG Rechtshandhaving lijkt mij ook een prachtige catch voor de Raad van State, maar vraag is meer dacht ik gaat hij het fulltime doen of parttime?

DE WINTHER

Gaat hij weg bij Justitie ?

RUTTE

Ja dat antwoord moet ik even verschuldigd blijven, maar dat kunnen we voor u uitzoeken.

DE WINTHER

Dank u wel.

JOURNALIST AFP

[onverstaanbaar, red] van de Agent France-Presse, Nederland als voorzitter van de Raad van Europa mag als laatste de goedkeuring geven aan een heel belangrijke opheffing, de opheffing over de sancties tegen Iran. Hoever is dat proces?

RUTTE

Ga ik voor u uitzoeken, dat weet ik niet.

Nieuwe voorzitter Tweede Kamer:

DE VRIES (VOLKSKRANT)

Meneer Rutte, bent u trots op mevrouw Arib?

RUTTE

Wacht even ja, dan ga ik een Kamerlid die nu ook nog voorzitter is geworden, waarmee ik haar overigens van harte feliciteer, ga ik er uitlichten. Zij is een Kamerlid en zij gekozen door de meerderheid van de Tweede Kamer. Ik zie uit naar mijn samenwerking met haar, dat heb ik ook mijn Facebook gezet en op Twitter. En de term trots is dan, vind ik dan weer even wat ingewikkelder. Je bent trots op Nederland, of trots op het kabinetsbeleid, trots op u als journalist in het algemeen ben ik natuurlijk de hele dag, maar.., de journalistiek in Nederland, maar trots op een persoon vind ik wat ingewikkeld. Want je bent trots op je kind misschien, heb ik zelf nog niet, maar ik kan me zomaar voorstellen, maar trots op een andere persoon. Waarom?

DE VRIES

Ik zal de vraag even toelichten. Zij is een voorbeeld van wat u met enige regelmaat propageert, namelijk dat je je als migrant moet invechten….

RUTTE

…ja dat zeker

DE VRIES

En dat dan alles in Nederland mogelijk is en dan noemt u vaak burgemeester Aboutaleb. Nu wordt het een rijtje. Namelijk naast Aboutaleb hebben we nu ook de naam Arib.

RUTTE

Zo is het. Maar op Aboutaleb ben ik ook niet trots. Ik noem het dan als voorbeeld. Dat gebruik is wel ’s op de school waar ik lesgeef met veel migranten als het over discriminatie gaat en nou moet ik het goed formuleren want anders heeft Lodewijk Asscher weer vijf algemene overleggen hierover. De vorige keer dat ik er iets over zei zat hij tot vijf keer toe drie uur in de Kamer, dus ik ga het heel precies formulieren en ik heb daar heel duidelijk tegen die kinderen gezegd: discriminatie kan niet, er is ook wetgeving daar sta ik ook achter, dat handhaven wij ook, maar helaas ondanks al die wetgeving en die handhaving is er discriminatie. Het is altijd zo in de Nederlandse geschiedenis dat als groepen van buiten komen, dat hebben we steeds gezien door de eeuwen heen, dan zit er een element bij, dat is onvermijdelijk, van je positief invechten in die samenleving. En als er dan toch discriminatie plaatsvindt heb je twee keuzes, heb je eigenlijk, sorry, heb je een keuze tussen twee opties, namelijk: bij de pakken neer gaan zitten of door knokken. En als je doorknokt dan woon je in een land waar ja, discriminatie voorkomt, dat is slecht, dat verwerp ik. Maar waar je ook burgemeester van Rotterdam kan worden, op dat feit ben ik trots. Maar ja om dan weer trots op Ahmed Aboutaleb te zijn is weer zo bevoogdend, maar ik ben wel trots op dat feit en je kunt inderdaad, je kan er eentje aan toevoegen, ook TK-voorzitter worden.

DE VRIES

Is er dan een positief voorbeeld voor Nederlanders met een buitenlandse afkomst?

RUTTE

Ik ben liberaal. Ik ga uit van het individu en niet van de groep. En ik vind het zo ingewikkeld om mensen aan te spreken om één aspect. Ze is vrouw, ze is ervaren, het is een plezierig mens in de omgang, ze heeft veel… ze heeft ja inderdaad ook een Marokkaanse achtergrond. Maar dan ga ik haar op één aspect aanspreken en dan ga ik ook nog zeggen op dat ene aspect moet je ook nog een rolmodel zijn. Alleen ik gebruik graag als voorbeeld voor mensen die zeggen je kunt in dit land niets bereiken als je Marokkaan bent of een Marokkaanse achtergrond hebt of kind bent van Marokkaanse ouders of kleinkind, een migrantenkind, want dan word je gediscrimineerd. Nogmaals, ja dat gebeurt, helaas, stom, wet tegen, alles handhaven, maar niet sluitend, dat gaat niet. Het zal toch blijven voorkomen helaas. Knok door, en zie dat het kan. Alleen ik vind het ingewikkeld om iemand anders dan weer als een rolmodel neer te gaan zetten, want ze is gewoon Khadija Arib, een hele bijzondere vrouw, ‘in her own right’, met heel veel kenmerken en aspecten, dus daar knokt mijn liberale hart een beetje met uw behoefte aan rolmodellen.

DE VRIES

Dus u wilt haar niet op dit moment extra uitlichten, maar stel dat mensen bij u aankloppen van ik word gediscrimineerd om mijn achtergrond..

RUTTE

Dan zou ik zeggen, kijk naar Nederland, kun je Kamervoorzitter worden, in die zin wel, maar ik wil niet dat zij… Kijk ik zou het heel ingewikkeld vinden omdat je een bepaald… dat ik nou een voorbeeld moet zijn, dat je als diegene die graag piano speelt, minister-president kunt worden. Paderewski wordt president van Polen na de Eerste Wereldoorlog. Toen zeiden ze dat is de beste minister-president onder alle pianisten, en de beste pianist onder alle presidenten. Het slaat toch allemaal nergens op, maar het is natuurlijk wel waar. Je kunt inderdaad als het minder goed gaat met die piano, kun je ook nog de politiek in.

HEYMANS (RTL NIEUWS)

Rita Verdonk zal het in ieder geval waarderen dat u trots op Nederland bent.

RUTTE

Ik ben zeer trots op Nederland.

Relocatie van vluchtelingen:

HEYMANS

Maar ik had een andere vraag, vandaag zijn de eerste 50 vluchtelingen in Nederland aangekomen van ik dacht 9000…

RUTTE

Ja, dat schiet op.

HEYMANS

die we nu gaan opennemen binnen twee jaar. Dat gaat niet echt snel he?

RUTTE

Nee.

HEYMANS

Hoe komt dat?

RUTTE

Omdat het heel lastig is om te reloceren, want zo heet dat programma, het relocatieprogramma, als er geen goede registratie plaatsvindt. Dus wat je eerst nodig hebt zijn de opvangcapaciteit en de hotspots in Griekenland en Turkije en dat komt buitengewoon moeizaam van de grond. Je hebt die registratie nodig, voordat je echt succesvol dit kunt doen. Dus we hebben gezegd laten we nou ‘s 50 proberen dat is nog een hele zoektocht, nou het is nu gelukt.

HEYMANS

Maar 9000 in twee jaar, dat gaat dus never nooit lukken?

RUTTE

Het wordt een scherpe, een steile helling. Waarvan ik niet weet of we ‘m redden, dat klopt.

HEYMANS

Nu heeft Juncker daar of gisteren of vandaag, weet ik niet meer precies, ja wij krijgen als Europees Commissie overal de schuld van, al die dingen die niet lukken, terwijl het de schuld van de lidstaten is.

RUTTE

Dat gebeurt in mijn baan gelukkig nooit….

HEYMANS

Wat vindt u als voorzitter van de Europese Unie…

RUTTE

Hij heeft ook wel gelijk. Ik geloof niet dat dit aan de Europese Commissie ligt. De EC heeft voorstellen gedaan, die zijn een gekwalificeerde meerderheid begin oktober overgenomen door de Raad om zo’n relocatiemechanisme te voeren voor 160.000. Dat was hun werk. Zij helpen overigens ook met het ontwikkelen van die hotspots. Juncker heeft hele goede mensen in Griekenland zitten. Ze zijn nauw betrokken bij Italië. Maar uiteindelijk is het ook wel aan de frontlanden waar de mensen binnenkomen als eerste, om dit goed te organiseren. En zowel in Italië als in Griekenland, en Italië ietsjes beter dan in Griekenland, gaat dat moeizaam. En dan is het ook ingewikkeld om te reloceren.

HEYMANS

Maar hier ligt dus voor u als voorzitter van de Europese Unie een zware taak?

RUTTE

En dan komt dan bij mijn andere zware taken, ja dat klopt.

HEYMANS

Maar is een punt dit waarvan u zegt nou die afspraak die hebben we gemaakt…

RUTTE

Maar het is om andere redenen ook heel belangrijk, dat reloceren is een ding, hij is ook heel belangrijk omdat je uiteindelijk niet door kunt gaan met die grote aantallen toestroom naar Europa. En je hebt twee dingen nodig: het eerste wat je nodig hebt is dat die bootjes stoppen met varen, die gevaarlijke overtochten, vandaar die afspraken met Turkije. Dat begint wel iets op gang te komen nu maar het is allemaal nog heel erg...

HEYMANS

Het loopt nog niet eens?

RUTTE

Nee, het loopt zeker nog niet echt, maar je ziet wel de laatste twee weken is Turkije een aantal dingen aan het doen die enig vertrouwen zouden kunnen geven dat de komende weken die aantallen naar beneden gaan, maar we gaan het zien en ik kan geen garantie geven, dus dat is één stuk: hoe sloop je dat businessmodel van die mensensmokkelaars? Het tweede is dat je af wilt van dat asielshoppen door Europa. Dat de asielzoeker zegt ik wil naar Hamburg in plaats van naar Vilnius. Nee, dat bepaalt Europa voor je waar je heen gaat, daarvoor heb je nodig die opvangcapaciteit en die hotspots in vooral Griekenland en Italië. En dat relocatieprogramma is als het ware een tijdelijk mechanisme om een eerste 160.000 te verspreiden. Want de gedachte was natuurlijk dat je daarna naar een meer permanent mechanisme zou moeten komen, want Nederland vindt dat je überhaupt alle asielzoekers die naar Europa komen, aantallen fors naar beneden, en wie er dan toch nog komt, verdelen over de hele Europese Unie. Dus daar heb je ze ook voor nodig.