Persconferentie na ministerraad 8 januari 2016

Mediatekst | 08-01-2016

Inleidend statement minister-president Rutte:

En laat ik beginnen met u allemaal een mooi en gezond en publiciteitsvol, dat zit wel goed geloof ik, 2016 toe te wensen. Ik denk dat 2016 net als 2015 een heel druk jaar gaat worden. Er liggen een paar hele grote klussen op dit moment, een paar grote problemen. Natuurlijk, daarbij voorop het in goede banen leiden van de migratiestroom en de aanpak van het terrorisme. Maar ook groei en banen, vooral ook de het herstel van de werkgelegenheid vraagt onze aandacht.

Als ik kort iets kan zeggen over de economie dan denk ik dat mensen dit jaar zullen merken de koopkracht over de hele linie voor de meeste mensen gaat stijgen. Dat komt ook mede door de lastenverlichting uit het Belastingplan en de lagere inflatieramingen. We hebben vandaag hebben wij in de ministerraad ook het formele besluit genomen tot verhoging van de kinderbijslag, waar gezinnen met kinderen van profiteren. Dat is onderdeel van de afspraken uit december, het 105 miljard pakket. En ik denk dat die grotere koopkracht, die grotere stijging goed is voor de binnenlandse vraag en daarmee ook voor het consumentenvertrouwen. Tegelijkertijd moeten we ook vaststellen dat het economisch een gemengd beeld is, want in tegenstelling tot de hogere groei op dit moment in Nederland zien we ook dat op een aantal internationale markten en dan in het bijzonder China op dit moment die groeiverwachtingen juist naar beneden worden bijgesteld. Tegelijkertijd blijft de olieprijs gestaag dalen, dat heeft voor en nadelen. En is de inflatie in Europa nog steeds aan de lage kant. En welk effect dat precies gaat hebben op de reële Nederlandse economie, dat zullen we heel goed met elkaar moeten monitoren en bekijken en we blijven dat dus ook nauwgezet volgen. Maar niettemin kun je op dit moment vaststellen dat economisch gesproken Nederland de weg omhoog heeft gevonden. We zaten bij het aantreden van het kabinet nog midden in een crisis. We zijn daar stap voor stap uitgekomen en dat is ook de kracht van Nederland dat we dat met elkaar doen. Dat zie je eigenlijk ook weer terug in die gekke Nederlandse, mooie Nederlandse traditie van het sluiten van akkoorden. Hier in Den Haag hebben gesloten, maar ook in de samenleving met sociale partners, het sociaal akkoord, het pensioenakkoord, maar ook met andere overheden waar het bijvoorbeeld gaat om het vraagstuk van de vluchtelingen met bijvoorbeeld IPO en VNG, de organisaties van provincies en van gemeenten. Maar ook met allerlei maatschappelijke organisaties, als je kijkt naar het woonakkoord. Nogmaals ik denk dat als het om het economisch herstel gaat naast het heel goed in de gaten houden van de gevolgen voor de wereldeconomie en ook voor de Nederlandse economie van wat er nu in China gebeurt dat het herstel van de werkgelegenheid nu de hoogste prioriteit heeft, we zien die werkloosheid nog te traag naar onze smaak dalen. En ik wil dat mensen het niet alleen in hun portemonnee merken dat het beter gaat maar dat mensen ook bij het vinden van een baan merken dat het beter gaat.

Het tweede waar ik kort iets over wil zeggen is het voorzitterschap van de EU. Sinds 1 januari zijn wij voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Dat doen wij overigens onder moeilijke omstandigheden. Je ziet dat Europa op dit moment aangeslagen wordt of bezien wordt als oplossing moeten bieden voor een aantal grote vraagstukken zoals migratie, terrorisme. Ik denk dat het is terecht. Europa zal op die grote onderwerpen ook de weg moeten wijzen. En daar zullen we ook als voorzitter een grote rol in hebben. Tegelijkertijd zijn het wel zeer complexe problemen die je niet in een paar dagen oplost, die complex zijn. En het gaat niet altijd makkelijk. We hebben 28 lidstaten zoals algemeen bekend. Maar uiteindelijk gaat het om het resultaat en dat heb je ook gezien bij de financiële en economische crisis, dat Europa in staat was om daar op belangrijke momenten de handen in een te slaan. Dan draait natuurlijk ook het gewone wetgevingsproces door in Brussel, dus heel veel werk zit hem in het laten draaien van die Brusselse machine, daar zullen we ook veel tijd aan kwijt zijn en een oneindig aantal ambtelijke en politieke vergaderingen komend half jaar en allemaal tot het betere nut van de EU als geheel. Onze prioriteiten zijn duidelijk, in de eerste plaats het naar beneden brengen van die veel te hoge asielinstroom in Europa, die moet echt in belangrijke mate omlaag.  Daarnaast promotie van groei, de creatie van banen in de markt uiteraard, bijvoorbeeld door verdieping van de digitale interne markt. Voorstellen van de toenmalig Nederlands commissaris Kroes die inmiddels ook door de commissie worden opgepakt, omgezet in wetgeving, dat zal leiden tot extra economische groei. Waarbij zoals bekend Nederland zich voorneemt om een pragmatische voorzitter te zijn. U bent van mij sowieso niet heel veel visieverhalen, van waar staat Nederland over 30 jaar, gewend. Ik was van plan me op dat punt nog meer te gaan inhouden het komend half jaar waar het de EU betreft.  

Aanrandingen in Keulen:

BREEDVELD (NOS)
Premier Rutte wat vindt u van de massale aanrandingen en zelfs verkrachtingen op het stationsplein in Keulen?

RUTTE
Die vind ik walgelijk. Die vind ik weerzinwekkend. Ik vind het echt verschrikkelijk wat daar gebeurd is.

BREEDVELD
En wat doet u met het gegeven dat nu blijkt dat agenten aangeven dat het grotendeels ging om asielzoekers van de 29 mensen die nu verhoord zijn blijken er 18 asielzoekers te zijn.

RUTTE
We zijn een rechtsstaat, Duitsland is ook een rechtsstaat en dat betekent dat iedereen die zich niet aan de wet houdt, die norm overschrijdend gedrag vertoont. Die dit soort verschrikkelijk, walgelijke dingen doet, dat die op grond van de rechtsstaat er op kan rekenen dat wij op basis van hun daden ze zullen oppakken, vervolgen, berechten en dat de rechtsstaat met al zijn macht en middelen zich deze mensen keert.

BREEDVELD
Keulen ligt om de hoek, vlakbij Nederland. Wat doet u om te voorkomen dat zoiets bijvoorbeeld in Amsterdam gebeurt?

RUTTE
Nou, laten we niet de indruk wekken dat er in Nederland geen aanrandingen zijn, ook in Nederland zijn aanrandingen helaas, bijna aan de orde van de dag. Die komen voor in de samenleving en dan moet het duidelijk zijn dat als je dat doet en dat als de politie je weet te vinden, en gelukkig gebeurt dat heel vaak, wat ik net zei: dat de rechtsstaat zich met al zijn force, met al zijn macht, zich tegen je keert.

BREEDVELD
Maar denkt u niet dat er hier iets, toch iets anders aan de hand is dan wat we normaal gesproken kennen in dit land? Namelijk dat op zo'n grote schaal vrouwen worden aangerand en zelfs verkracht worden. Dat doet toch op zijn minst denken aan de misstanden op het Tahrirplein?

RUTTE
Wat ik zeg is, ik vind als dit gebeurt dat de samenleving duidelijk moet maken aan mensen die dat doen, of dat asielzoekers zijn of geen asielzoekers, iedereen die dat doet, dat de samenleving zich tegen je keert. Als het asielzoekers zijn hebben we in Nederland de normen verder aangescherpt dat we sneller je uit de procedure kunnen halen als je veroordeeld wordt, dat komt er dan nog eens een keer bij. Meer in algemene zin merk ik in de samenleving zorg over de instroom van grote groepen mensen uit het buitenland, wat het betekent voor het handhaven van onze normen en waarden op het punt van gelijkheid van man en vrouw, van homo en hetero, van blank en zwart. Op dat punt wil ik hier nog eens een keer duidelijk maken dat het feit dat mensen hier naartoe komen niet betekent dat we die hele groep verantwoordelijk houden voor wat er bijvoorbeeld in Keulen is gebeurd. Dat is de ene kant van de zaak en de andere kant dat ook duidelijk moet zijn dat wij onze normen en waarden in onze samenleving niet gaan aanpassen aan mensen die van buiten naar Nederland zijn gekomen. Maar dat zij zich hebben aan te passen aan de normen en waarden in onze samenleving. Dat maken we de mensen ook duidelijk die hier komen en daar zullen we ook mee doorgaan.

BREEDVELD
Maar zegt u met zoveel woorden, we moeten maar afwachten of het hier goed gaat of dat het misschien toch een keer uit de hand loopt.

RUTTE
Ik zeg dat als in Nederland iemand zich tegen de wet keert. Als iemand grensoverschrijdend gedrag vertoont, als iemand zich schuldig maakt aan dit type walgelijke en weerzinwekkende praktijken dat hij of zij zich ervan moet vergewissen dat er dan de staat, de samenleving zich tegen je keert met alle middelen die de rechtsstaat heeft. Dat geldt voor iedereen. Daarnaast zeg ik tegen mensen die zich zorgen maken, wat ik heel goed begrijp, dat bij de toestroom naar Nederland van grote groepen mensen uit het buitenland dat dat zou kunnen leiden tot de verandering van onze normen en waarden, dat we dat niet gaan doen. Dat we de mensen die hier naartoe komen uitleggen, duidelijk maken, wat onze normen en waarden zijn en dat ze zich daar aan hebben aan te passen. Ik zeg er ook bij dat ik nooit de asielzoeker die hier naartoe komt, die bescherming vraagt, die vlucht voor bommen en granaten en die bereid is zich aan onze normen en waarden aan te passen, verantwoordelijk houd voor wat er in Keulen is gebeurd. Maar de mensen in Keulen, en als het in Nederland zou gebeuren geldt dat hetzelfde, moeten weten dat wij ons tegen hen keren als ze dat doen. En ben je asielzoeker dan zullen we je ook dat tegenwerpen in asielprocedure bovenop de normale straffen die je kan verwachten.

BREEDVELD
U maakt zich hier terecht sterk voor de rechtsstaat, maar aan de andere kant, dit is allemaal achteraf. Want ook politieagenten ter plekke op dat plein konden niet voorkomen dat op grote schaal vrouwen zijn misbruikt op dat plein. En vandaar mijn vraag, moeten we niet meer doen dan wat we nu al doen tegen misbruik in ons land? Bijvoorbeeld en er zijn voorbeelden van bekend, politici die zeggen: we moeten gewoon die instroom gaan stoppen, klaar.

RUTTE
Er is een hele andere reden waarom die instroom omlaag moet en dat heeft te maken met het feit dat ons land niet met deze grote instroom door kan gaan. Dat heb ik vaak gezegd. We zijn dus bezig om in Europa en ook nationaal maatregelen te nemen om die asielinstroom omlaag te krijgen. Het is een vreemde redenering om te zeggen dat wat er nu in Keulen is gebeurd op zichzelf pleit tegen de instroom van asielzoekers. Nee, het pleit ervoor dat je de rechtsstaat handhaaft tegen iedereen die zich daar tegen keert en dat je specifiek tegen mensen die van buiten komen en die hier bescherming zoeken uitlegt in wat voor land ze aankomen en dat wij on-conditioneel onze normen en waarden handhaven zonder vervolgens ervan uit te gaan dat iedereen die hier komt en om bescherming vraagt een potentiële verkrachter is.

BREEDVELD
Maar u zegt, vluchtelingen zijn hier welkom, met alle respect, zeker. Maar zijn we dan niet tegelijk bezig in Nederland dit soort mensen ook mee te nemen. Importeren we niet het probleem.

RUTTE
Nogmaals, maar, ik maak hier echt een onderscheid met aan de ene kant dat iemand die vluchteling is dat zij zullen proberen zo iemand hier een veilig onderkomen te bieden. Dat het overigens een begrenzing heeft en dat we daarom bezig zijn om die aantallen naar beneden te brengen. We kunnen niet doorgaan met deze huidige aantallen om allerlei redenen. Twee, dat ik niet de vluchteling die hier naartoe kom verantwoordelijk houd wat er in Keulen is gebeurd. Dat ik wel duidelijk wil maken en iedereen die hier naartoe komt wat onze normen en waarden zijn en dat we daar on-conditioneel in zijn. En dat het nooit zo kan zijn dat een vrouw die in Keulen is aangerand zich verantwoordelijk zou moeten voelen voor wat er gebeurd is. Daar heeft die vrouw part noch deel aan, geen enkele schuld aan, die schuld ligt volledig bij die griezels die dat gedaan hebben.

WESTER (RTL)
Meneer Rutte, we kennen Geert Wilders soms van hele stevige uitspraken als het gaat om asielzoekers. Maar krijgt hij het bewijs voor een aantal van zijn stellingen niet op een presenteerblaadje aangereikt op dit moment als je ziet wat er in Keulen is gebeurd, in Hamburg, wat in Denemarken is voorgekomen.

RUTTE
Nogmaals wij zijn West Europa, wij zijn beschaafd, dat betekent dat als je in de wereld vlucht voor bommen, voor granaten, voor oppressie, dat zij zullen proberen je een veilig heenkomen te bieden. Maar dat doen we niet zonder randvoorwaarden. In de eerste plaats zullen we nooit concessies doen aan waar wij als samenleving voor staan. Onze normen en waarden, we zullen volstrekt duidelijk maken en iedereen die hier naartoe komt en om opvang vraagt wat die normen en waarden zijn en waar ze zich aan hebben te houden. En tegelijker tijd hoort ook bij die beschaving dat ik niet iedere asielzoeker die hier komt en die probeert hier een veilig heenkomen te vinden en een positieve bijdrage wil leveren verantwoordelijk houd voor wat er in Keulen is gebeurd. Dat hoort er ook bij. En wat al helemaal niet kan is dat wij de vrouwen die in Keulen overkomen is verantwoordelijk houden voor wat daar gebeurt is, alsof zij daar ook maar in enige mate schuld aan zouden hebben. Dat is niet het geval, dat is voor 100% bij die griezels.

WESTER
Heeft u niet soms toch het ongemakkelijke gevoel dat Geert Wilders een beetje gelijk heeft als hij praat over testosteronbommen?

RUTTE
Kijk, Geert Wilders is een bijzonder politicus, die op fortissimo praat, permanent bij alles wat hij doet. Dat is een bepaalde stijl die hij heeft. Die laat ik bij hem, die ga ik niet becommentariëren. Als MP ben ik verantwoordelijk voor het handhaven van de rechtsstaat en bij het handhaven van de rechtsstaat staat voorop dat wij nooit concessies zullen doen aan het recht, nooit concessies zullen doen aan de bescherming van de burgers hier in Nederland, dat wij ook proberen, als het maar enigszins kan, mensen een veilige opvang te bieden als ze vluchten. Maar wel met grenzen. En dat die aantallen zoals die er nu zijn om allerlei andere redenen omlaag moeten is volstrekt evident. Maar dat wij wel aan iedereen die hier komt uit zullen leggen: altijd van a tot z, uit wat voor land je komt, wat voor geschiedenis we hebben: de joods christelijke traditie, de verlichting, het humanisme, de grondwet, de gelijkheid van man en vrouw, van homo en hetero, van blank en zwart.

Samenwerking met PVV

WESTER
Nu we het toch even over Geert Wilders hebben, u heeft destijds gezegd we gaan niet met de PVV regeren als VVD zonder dat hij zijn excuses aanbiedt voor een aantal uitspraken. Halbe Zijlstra, fractievoorzitter van de VVD, heeft ook iets soortgelijks gezegd. En tijdens de weken van het reces kwam uw partijgenoot minister Schippers ineens met de taal: ja de PVV, die sluiten we niet uit, dat moet wel kunnen.

RUTTE
Samenwerken doen we, in de Kamer, op allerlei terreinen is er gewoon goed overleg en contact, ook met de PVV. De lijn van de VVD is helder, voor coalitiesamenwerking is noodzakelijk dat die uitspraak over minder, minder Marrokkanen wordt teruggenomen.

WESTER
Dat zei mevrouw Schippers niet.

RUTTE
Nee, maar dat is wel de lijn van de VVD.

WESTER
Dat is de lijn van de VVD dus, dat is uw lijn, er is maar een VVD en dat is uw lijn?

RUTTE
Dit is de lijn  van de VVD, volgens mij.

WESTER
Was u een beetje verbaasd over die uitspraak van uw collega?

RUTTE
Nee, totaal niet. Want ik denk dat zij volkomen gelijk heeft. In die zin dat in Nederland in totaal versplinterd coalitielandschap het ingewikkeld is om partijen uit te sluiten. Ik wil ook helemaal geen partijen uitsluiten. Ik wil zelfs de PVV niet uitsluiten van regeringsdeelname. En als het nodig is, moet je met ze samenwerken. Ik vind alleen die uitspraak zo beneden alle peil en beneden iedere vorm van beschaving over minder, minder Marokkanen, en ik heb gezien welke impact dat had bijvoorbeeld op jonge kinderen uit die gemeenschap, die proberen hier een positieve bijdrage te leveren, dat ik echt noodzakelijk vind voor samenwerking in een kabinet dat die uitspraak wordt teruggenomen.

Vluchtelingen in Nederland

STANS (BNR)
Premier Rutte, nog even over asiel, maar dan de stroom naar Nederland. U zei: die instroom moet lager, de asielinstroom moet lager. Afgelopen jaar 59 000 asielzoekers, blijkt uit cijfers van Klaas Dijkhoff, de staatssecretaris. Voor volgend jaar wordt eenzelfde aantal verwacht, plus nog een groot deel na-reizers. Kan Nederland dat aan?

RUTTE
Ik ga hier geen aantallen noemen. Ik heb vaker gezegd: die toestroom naar Europa is veel te groot en die moet naar beneden in zeer belangrijke mate. Maar - dat zeg ik maar meteen, anders krijgen we dat hele spel van geven en nemen - geen aantallen noemen.

STANS
Maar iemand die het wel deed, was Diederik Samsom. Die zei: Nederland kan 200 000 wel aan. Heeft hij daar een punt, heeft hij daar gelijk in?

RUTTE
Ik hou me vooral vast aan zijn uitspraak dat de instroom omlaag moet, wat hij óók gezegd heeft.

STANS
Maar hij heeft het ook over veel grotere aantallen. Daar heeft u ongetwijfeld over nagedacht of dat een realistisch aantal is.

RUTTE
Ik ga niet commentaar leveren op alle uitspraken van andere politici. Hij gaf ook aan in dat interview, en ook gisteravond Lodewijk Asscher bij Pauw, dat die aantallen echt omlaag moeten. En dat is ook de lijn van de coalitie.

STANS
Maar het gaat niet om alle politici, het gaat om de politicus met wie u misschien wel het meeste samenwerkt. En die zegt: 200.000, dat moet kunnen. Ik ben erg benieuwd, net zoals de rest van Nederland benieuwd is, wat de premier daarvan vindt.

RUTTE
En dan is mijn opvatting dat de aantallen omlaag moeten. En dat ben ik ook met Diederik Samsom eens dat die aantallen echt omlaag moeten.

STANS
En als mensen zeggen: geef ons dan een richtsnoer, hoeveel zijn het er dan?

RUTTE
Dat heb ik u net antwoord gegeven.

STANS
Dat gaat niet veranderen, ook de komende tijd niet?

RUTTE
Nee, wij werken er hard aan nu. In Europa met de afspraken met Turkije die nog onvoldoende tot wasdom zijn gekomen. We gaan de komende weken er alles op in zetten om daar wel een succes van te maken om die aantallen omlaag te krijgen. Dat zal ook echt moeten. We kunnen niet doorgaan met die huidige asielinstroom naar Nederland. Deze aantallen zijn te hoog. Daar is het hele kabinetsbeleid op gericht. Ik beschouw het ook als de belangrijkste taak die er ligt voor de komende maanden. En daar werken we hard aan. En dan begrijp ik vraag dat u zegt: waar wil je dan op uit komen? Ik geef daar geen cijfers. Ik zeg u wel wat ons doel is.

STANS
Kunt u al aangeven wanneer dat voorzitterschap een succes is geworden over zes maanden? [praten door elkaar heen, red.]

RUTTE
Daar ga ik helemaal aan u overlaten en uw analyses over zes maanden. En ik reken op uw mildheid.

Aanrandingen in Keulen

MIKKERS (DE TELEGRAAF)
Nog heel even over Keulen. Het nieuws daarover kwam pas na een paar dagen, het leek erop dat de autoriteiten dat in eerste instantie een beetje achterhielden. Nu lijkt het erop dat het toch daadwerkelijk om asielzoekers gaat. Wat dacht u toen u dat hoorde?

RUTTE
Ik heb net alle vragen daarover beantwoord. We hebben een heel gesprek gehad net met Radio 1 daarover. [praten door elkaar heen, red.]

MIKKERS
Nou, niet specifiek hierover. Want is het extra slecht nieuws dat het asielzoekers lijken te zijn die dat gedaan hebben.

RUTTE
Al die vragen zijn net gesteld. Dus laten we dat niet herhalen. Want dan gaan we alle vragen twee keer doen.

MIKKERS
Nog één ander ding dan. In België daar wil de minister asielzoekers nog maar eens gaan wijzen op hoe we hier met vrouwen, met homo's omgaan. Moet dan nog extra gebeuren?

RUTTE
Daar kun je altijd naar kijken. Maar in Nederland doen we dat. We zijn volstrekt duidelijk als mensen hier naartoe komen wat onze normen en waarden zijn. En daar kun je geen concessies aan doen. Mensen, even in alle ernst: wij hebben dit mooie land in vele honderden jaren opgebouwd. Er zijn niet heel veel landen in de wereld die zo'n vrije democratie zijn, met zo'n vrije pers, met zo'n vrijheid van meningsuiting, met open en democratische verkiezingen en hele hoge welvaart. En daar zitten fundamentele verworvenheden onder. En wat ik merk als je met mensen in gesprek gaat over het vraagstuk van de asielinstroom, is dat mensen zeggen: oké, Mark, maar over vijf jaar of over tien jaar, gaan we dan niet toch kleine concessies doen in onze normen en waarden? Mijn antwoord is: nee, dat doen we niet. Mensen die hier naartoe komen en vluchten, zullen we proberen op te vangen. Daar zullen we alles aan doen en vooral die mensen stimuleren om er zelf alles aan te doen om een positieve bijdrage aan deze samenleving te leveren. Maar we gaan geen concessies doen aan de fundamentele rechtsstaat, de fundamentele rechten, de vrijheden in dit land. Dat is essentieel. En dat maken wij vanaf dag één duidelijk aan iedereen die hier naartoe komt. En als dat nog meer moet, allemaal prima. Dan doen we het nog meer.

MIKKERS
Is dit een cultuurclash?

RUTTE
Wat is dit? Wat bedoelt u met 'dit'?

MIKKERS
Wat daar gebeurd is.

RUTTE
Keulen is gewoon walgelijk, schofterig, vuil gedrag. Dat heeft niets met een cultuurclash te maken, dat heeft alles te maken met gewoon iedere vorm van rechtsstatelijkheid, iedere vorm van vrijheid, iedere vorm van respect voor vrouwen met voeten treden. Dat is zo walgelijk, daar vind ik het woord cultuurclash een veel te mooi woord voor. Als er grote groepen mensen naar een samenleving komen, dat is een andere discussie, die vanuit een andere cultuur komen, dan heb je dus als samenleving duidelijk te maken waar je voor staat. Mijn kritiek in het verleden op dat hele begrip multiculturele samenleving, wat in de jaren tachtig in zwang kwam, was dat daar een soort gedachte achter zat dat je kon relativeren op onze normen en waarden. Je kunt niet relativeren op onze fundamentele normen en waarden. Dat is ook de kracht, vind ik, van het politieke debat dezer dagen. Dat de grote politieke partijen toch erover eens zijn, en de meeste politici het erover eens zijn, dat we die on-conditioneel moeten uitdragen. Dat het ook belangrijk is, want als je mensen niet duidelijk maakt waarin je moet integreren, hoe kan ik hier dan integreren? Daar moet een samenleving volstrekt helder in zijn. En ook laten weten dat als je dat niet doet, dat je niet welkom bent. En dat we je hier niet willen hebben.

DU PRÉ (VOLKSKRANT)
[onverstaanbaar, red.] Wat gebeurt er dan wat u betreft met mensen die zich dus niet aan onze normen en waarden houden?

RUTTE
We hebben daar de strafmaat aangescherpt. Die ligt een factor zes zwaarder dan in Duitsland op dit moment. Ik heb niet precies het aantal maanden veroordeling dat je moet hebben om uit de asielprocedure te gaan, maar dit is in belangrijke mate aangescherpt door het kabinet. Op initiatief van Klaas Dijkhoff, de staatssecretaris. Dat is één. Dat heeft te maken met de tegenwerping in de asielprocedure. Daarnaast is er de normale rechtsgang.

DE PRÉ
Maar uw boodschap is aan mensen die zich misdragen op deze manier, dat die hier niet welkom zijn?

RUTTE
Nee, dan heb je hier dus niets te zoeken, dat is volstrekt helder. En daarom hebben we ook de wet aangescherpt. Dat als je vanaf een bepaald aantal maanden zo'n veroordeling aan je broek hebt, dat je uit de asielprocedure gaat en hier niet langer welkom bent.

BLOK (RADIO 1)
Allereerst een gelukkig nieuwjaar. Heeft u goede voornemens voor komend jaar, persoonlijk?

RUTTE
Nou, niet anders dan m'n best doen en een goede relatie met u houden.

BLOK
Dank u wel.