Perspectief langdurige zorg en ondersteuning
FNV, CNV, VNG en staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) hebben een gezamenlijke aanpak afgesproken over het creëren van nieuw perspectief voor langdurige zorg en ondersteuning en verantwoord marktgedrag. Er komen nieuwe functies voor ondersteuning van mensen thuis waarbij huishoudelijke hulp bijvoorbeeld wordt gecombineerd met vormen van begeleiding en persoonlijke verzorging. Daarvoor worden structureel extra financiële middelen vrijgemaakt. In de wet worden extra waarborgen vastgelegd voor goede arbeidsvoorwaarden voor medewerkers en de verantwoordelijkheid van werkgevers. In 2016 is meer dan 200 miljoen beschikbaar voor de Huishoudelijke Hulp Toelage. De voorwaarden daarvan worden veranderd zodat gemeenten extra ruimte en mogelijkheden hebben om dit geld specifiek in te zetten voor de ondersteuning thuis.
Drie pijlers
De aanpak bestaat uit drie pijlers:
- Perspectief creëren en zo snel mogelijk omzetten in nieuwe werkgelegenheid.
- Onderhandelingen op inhoud en kwaliteit, niet op arbeidsvoorwaarden.
- Reguliere banen in loondienst tegen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden.
Nieuwe ondersteuning thuis
Er is behoefte aan nieuwe vormen van ondersteuning thuis waarbij huishoudelijk hulp, begeleiding en persoonlijke verzorging gecombineerd worden. Cliënten zijn daar beter mee geholpen, medewerkers krijgen daarmee nieuwe kansen op de arbeidsmarkt en gemeenten kunnen betere, meer preventieve zorg bieden en tegelijkertijd kosten besparen.
Om de vaart er in te houden en deze ontwikkelingen goed te bevorderen en te volgen, zullen de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de sociale partners verenigd in de Stichting van de Arbeid regelmatig bij elkaar komen in een zogenaamde Wmo-kamer naar analogie van de werkkamer. Het kabinet juicht deze werkwijze toe en vaardigt het ministerie van VWS af om hierbij aan te schuiven als adviseur.
Van-werk-naar-werk
Medewerkers uit de langdurige zorg die hun baan zijn verloren, krijgen extra begeleiding vanuit UWV. Daarnaast komen er extra van-werk-naar-werk inspanningen voor oudere medewerkers die weinig kansen hebben op een andere baan.
Kwaliteit verpleeghuizen en gehandicaptenzorg
Vakbonden gaan een actieve rol spelen bij de uitwerking van plannen door verpleeghuizen om de extra middelen voor kwaliteitsverbetering te besteden. Voor de gehandicaptenzorg wordt in 2016 ook een plan gemaakt om de kwaliteit te verbeteren, in goede samenwerking tussen vakbonden, werkgevers, zorginkopers en het kabinet. Veiligheid voor werknemers krijgt hierin een centrale plek.
Inhoud en kwaliteit
Er komt nieuwe wetgeving - in de vorm van een nieuwe Algemene Maatregel van Bestuur - die bevordert dat gemeenten inkopen op inhoud en kwaliteit. De AMvB regelt dat de code verantwoordelijk marktgedrag wordt verankerd, met als doel een zorgvuldig inkoopproces en een actieve rol van de gemeenteraad, zodat er niet wordt geconcurreerd op arbeidsvoorwaarden.
Verbod op alfahulp constructies
Het kabinet stelt voor de inzet van alfahulp constructies in de algemene voorzieningen van de Wmo 2015 te verbieden per 1 januari 2017. Publiek gefinancierde banen moeten reguliere banen zijn tegen fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden.
Financieel
Om het uitvoeren van de afspraken financieel te ondersteunen, wordt beschikbaar arbeidsmarkt budget toegevoegd aan de Wmo budgetten. Tevens komt vanaf 2016 structureel budget voor vernieuwing van de Wmo beschikbaar. Per saldo is er 200 miljoen euro beschikbaar in 2016 oplopend naar 300 miljoen euro in latere jaren. Daarnaast is er in 2016 nog 200 miljoen euro beschikbaar voor de Huishoudelijke Hulp Toelage. De voorwaarden voor de inzet van dat budget worden aangepast. Daarmee kunnen gemeenten concrete afspraken maken over reguliere werkgelegenheid, fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en goede kwaliteit.