Ruimte voor de Waal zorgt voor kleinere overstromingskans bij Nijmegen
Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) en burgemeester Bruls van Nijmegen haalden vandaag een levensgrote duim uit een dijk als symbool voor het feit dat de Waal bij Nijmegen meer ruimte heeft gekregen. Hierdoor daalt de waterstand bij hoogwater met 34 centimeter. Het project Ruimte voor de Waal Nijmegen is een van de omvangrijkste en meest in het oog springende projecten die gerealiseerd zijn in het kader van het landelijke waterveiligheidsprogramma Ruimte voor de Rivier van Rijkswaterstaat. Door de maatregel is de kans op overstroming voor Nijmegen en het gebied stroomopwaarts nu en in de nabije toekomst veel kleiner geworden.
De Waal maakt bij Nijmegen een scherpe bocht en vernauwt zich hier als een flessenhals. Bij hoogwater kan de rivier het water niet verwerken. Om de bewoners te beschermen tegen overstromingen is de dijk 300 meter landinwaarts gelegd en is een vier kilometer lange nevengeul gegraven. Hierdoor is in hartje stad een eiland ontstaan. Drie nieuwe bruggen verbinden het eiland met Nijmegen-Noord. De werkzaamheden zijn gestart in januari 2013. Vanwege de waterveiligheidsmaatregelen moesten vijftig huishoudens verhuizen.
Minister Schultz: “In Nijmegen is een uniek stedelijk rivierpark ontstaan: de Spiegelwaal en het eiland Veur Lent zijn onderdeel van een plan waarbij waterveiligheid en stedelijke kwaliteit hand in hand gaan. In 1995 stond het water de Nijmegenaren nog tot aan de lippen. Nu kan de Waal de hoeveelheid water van destijds zonder problemen verwerken. Nijmegen is voorbereid op de toekomstige hoge waterstanden als gevolg van de klimaatverandering”
Rivierenpark
De waterveiligheidsmaatregelen zijn zo uitgevoerd dat ze ook op andere vlakken meerwaarde hebben gekregen voor de stad. Het nieuwe gebied is een plek geworden waar ruimte is voor wonen, natuur, recreatie, educatie, horeca en kleinschalige evenementen. Een nieuwe harde kade vormt het levendige hart van het rivierenpark. Burgemeester Bruls: “Van een bedreiging is hier een kans gemaakt. Met het project krijgt Nijmegen er een heel bijzonder recreatiegebied bij, op een steenworp afstand van de binnenstad”
Housewarming
Als alle werkzaamheden zijn afgerond, op 28 maart 2016 (Tweede Paasdag), kan iedereen kennis maken met dit nieuwe stuk stad. Op die dag, bij de start van het buitenseizoen, vinden er op en rond het eiland verschillende activiteiten plaats die de mogelijkheden van het nieuwe rivierenpark laten zien.
Feiten en cijfers:
- Projectgebied: 250 hectares
- Rijksbudget: 358 miljoen euro
- Grondverzet: 5.2 miljoen kubieke meter
- 50 woningen/bedrijven gesloopt
- 34 cm waterstandsdaling in de Waal
Bijzondere onderdelen Ruimte voor de Waal:
- Nevengeul: 4 kilometer lang, 200 meter breed, 8 meter diep ten opzichte van maaiveld uiterwaarden, 14 meter diep ten opzichte van hoogte kade en dijk
- Waterkerend scherm om de kwelsituatie in Lent niet te verslechteren, 1,6 km lang, 20 meter diep, 80 cm breed
- Uniek eiland in de Waal met als potentie een stedelijk rivierpark in het hart van Nijmegen met ruimte voor wonen, recreatie, natuur en cultuur
- Bestaande Spoorbrugpijlers: om drie pijlers van de Spoorbrug uit 1880 is een verstevigingswand van 23 meter diep en 1,5 meter breed gebouwd.
- Nieuwe dijk en ook een nieuwe kade van 1,2 kilometer
- Drie nieuwe bruggen voor ontsluiting van het eiland Veur Lent.
- Archeologie en cultuurhistorie bij werkzaamheden in de oudste stad van Nederland met sporen uit Romeinse tijd, middeleeuwen, renaissance en Tweede Wereldoorlog.
Prijzen
- Waterfront Center Award (2011, New York)
- Nationale Bouwpluim (2015)
- Betonprijs (2015) voor de Verlengde Waalbrug
Ruimte voor de Rivier
De Nederlandse rivieren hebben steeds vaker te maken met hoge waterstanden. Ze krijgen meer regen- en smeltwater te verwerken, terwijl ze tussen de dijken maar weinig ruimte hebben. Hierdoor neemt de kans op overstromingen toe. Alleen dijkverhoging is onvoldoende om het toenemende overstromingsgevaar te keren. De waterstand in de rivieren moet omlaag. Daarom geven Rijkswaterstaat, waterschappen, gemeentes en provincies onze rivieren op ruim dertig plaatsen meer ruimte. Bijvoorbeeld door het verleggen van dijken, graven van nevengeulen en verdiepen van uiterwaarden. Op deze manier werken we samen aan de veiligheid van vier miljoen inwoners in het rivierengebied én aan een aantrekkelijke leefomgeving.
Nijmegen omarmt de Waal
In Nijmegen zijn de beide oevers van de Waal volop in ontwikkeling. Ruimte voor de Waal is één van de projecten bij de rivier de Waal waardoor het gezicht van de stad ingrijpend verandert. Sinds eind 2013 verbindt de beeldbepalende nieuwe stadsbrug De Oversteek Nijmegen West met Nijmegen Noord. Nijmegen Noord wordt verder ontwikkeld met woningbouw en centrumgebied Hof van Holland. In Nijmegen West wordt het industriegebied getransformeerd tot woongebied Waalfront. Tot slot krijgt ook de Waalkade een facelift. Deze projecten maken dat de rivier niet langer langs, maar door Nijmegen stroomt: ‘Nijmegen omarmt de Waal’.