Persconferentie na ministerraad 20 november 2015

Mediatekst | 20-11-2015

Statement minister-president Rutte:

De ministerraad heeft vandaag besloten om structureel € 250 miljoen extra vrij te maken voor de begroting van Veiligheid & Justitie. Daarmee geven we invulling aan de toezegging die ik ook tijdens de algemene politieke beschouwingen in september heb gedaan, om deze begroting nog eens zorgvuldig tegen het licht te houden en te bezien op eventuele kwetsbaarheden.

Op grond van die analyse is vastgesteld dat op een aantal terreinen extra geld nodig is. Dat betreft de nationale politie, het openbaar ministerie, de rechtspraak, de reclassering en het NFI. Voor deze investeringen is structureel € 200 miljoen extra beschikbaar.

Daarnaast is er een eenmalige investering van € 60 miljoen en die is nodig voor de IND in verband met de verhoogde asielinstroom. Verder zullen we de wetsvoorstellen over verhoging van de griffierechten en over de invoering van een eigen bijdrage voor gedetineerden, die zullen we intrekken. We gaan hier komende week tijdens de begrotingsbehandeling met de Kamer natuurlijk over spreken. Het is nu van belang dat er nu een solide begroting ligt. Het zorgt voor rust en zekerheid waardoor de strafrechtketen optimaal kan functioneren.

Tijdens de ministerraad bereikten ons ook de berichten over de verschrikkelijke gijzeling van 170 mensen in de Malinese hoofdstad Bamako. Via onze ambassade ter plaatse proberen wij de gebeurtenissen zo goed mogelijk te volgen.

De afgelopen week zijn we keer op keer geconfronteerd met berichten over terroristische aanslagen, dreigingen en gijzelingen. Ver van huis, maar ook dichtbij, zoals in Parijs, vorige week vrijdagavond en afgelopen week de dreiging van een aanslag in  Hannover. Veel mensen zijn bezorgd over die dreiging. En ik begrijp natuurlijk die bezorgdheid.

Ik kan zeggen dat de mensen van onze veiligheidsdiensten dat die 24 uur per dag alert en dat zij volop in touw voor onze veiligheid. En zoals ik afgelopen zaterdag heb gezegd: waar nodig worden aanvullende maatregelen genomen. Zichtbaar, soms ook niet zichtbaar, zoals de maatregelen op de grote stations en luchthavens.

Terrorisme is in alle opzichten een grensoverschrijdend probleem. Het is daarom noodzakelijk om ook in internationaal verband zo goed mogelijk met elkaar samen te werken. Onze diensten wisselen informatie uit en vandaag nog was in Brussel de vergadering van de justitieministers, de JBZ-raad, waar minister Ard van der Steur aan deel heeft genomen. Daar is gesproken over zaken als de versterking van de controle van de EU-buitengrenzen, uitwisseling van passagiersgegevens en de aanpak van wapensmokkel.

Ook nu vrijdag, het is nu iets na vieren en is het weer bijna weekend. Ik wil graag de boodschap herhalen die ik ook gisteren aan het begin van mijn beantwoording in het Kamerdebat heb neergelegd en uitgesproken. Het is nu belangrijk om met zijn allen te laten zien dat we ons niet bang laten maken. Dat we niet wijken voor bruut geweld en fanatisme. En ons te realiseren dat wij met meer zijn. Dank u wel.

HEYMANS (RTL NIEUWS)
Meneer Rutte, los van het terrorisme, was het voor u deze week geen leuke week. Belastingplan wat mis dreigt te gaan, begroting V&J die je er alleen maar doorheen krijgt met hulp van de oppositie. Heeft u het nog wel naar u zin in deze baan?

RUTTE
Zeer, zeer.

HEYMANS
Maar waarom dan, want u kunt niks meer doen zonder de hulp van de oppositie?

RUTTE
Nou, dat kunnen we al drie jaar niet, want het kabinet heeft geen meerderheid in de Eerste Kamer. Dus, en mijn analyse heb ik vaker hier gedeeld, is de komende 10 á 20 jaar de kans zeer groot is dat er kabinetten zullen zitten die in een of zelfs beide Kamers geen meerderheid hebben. En wat we in Nederland zien is dat de oppositie, mits natuurlijk rekening wordt gehouden met gerechtvaardigde wensen die er leven, dat de oppositie bereid is om verantwoordelijk te nemen om te zorgen dat het land goed bestuurbaar blijft. Daardoor is het gelukt om het grootste hervormingspakket van na de Tweede Wereldoorlog door de Kamers te loodsen. En waarom ik mijn baan leuk vind, ja, ik vind iets van Nederland. Ik erger me aan heel veel dingen, ik heb over heel veel dingen een opvatting, ik heb vaker gezegd zou ik deze baan niet hebben dan zou ik boze brieven naar De Telegraaf sturen naar de ingezonden brieven rubriek. En ik kan nu iets met die irritaties in mijn werk, ik kan het omzetten, niet alles, soms zeggen vaders tegen hun kind op straat: daar loopt de baas, ik zeg nou: zo mooi is het niet. In een democratie zijn veel mensen de baas. Maar ik kan misschien wel net wat meer dan anderen, iets met idealen en ook deze week, met deze verschrikkelijke aanslagen in Parijs en de dreigingen is het ook weer een week waarin ik me realiseer hoe bevoorrecht ik ben om met mijn collega's dit mooie land te mogen leiden.

HEYMANS
U zei het zelf al, die minderheid, die hebben we al een hele tijd, maar in het verleden lukte u het wel om deals te sluiten met de oppositie. Het lijkt er nu op, als we naar het belastingplan kijken, dat het gewoon niet meer lukt. Bent u het kwijt, het gevoel om de andere partijen ....

RUTTE
In de Algemene Beschouwingen van 2013, waar ik vijf uur lang heb uitgelegd dat ik op geen van de suggesties van de oppositiepartijen kon ingaan, maar dat ik ze ook geen van allen kon afwijzen; Herinnert u zich nog het geworstel tussen die algemene beschouwingen en die beroemde week op financiën waar we de hele nacht hebben doorvergaderd? Herinnert u zich nog de discussies rond de aanpassingen van het Witteveenkader in die tijd in de Eerste Kamer Dat ging niet van een leien dakje. Ik ben blij dat u er nu zo positief op terugkijkt, ik zou zeggen: houd dat vast, maar de waarheid is dat het ook toen niet allemaal zonder slag of stoot ging.

HEYMANS
Nu lukt het helemaal niet meer?

RUTTE
Dat gaan we allemaal bekijken, de stemmingen in de Eerste Kamer zijn over vier weken en niet altijd zal alles lukken. Maar toch ook hier denk ik dat heel veel partijen zich realiseren in de kern, dat zag je ook in de bereidheid om mee te denken in de aanloop naar de behandeling van het belastingplan en tijdens de behandeling van het belastingplan, dat heel veel partijen zich realiseren dat er grote belangen op het spel staan voor het economisch herstel van Nederland. Het rechtvaardigt ook teruggeven nu aan de Nederlanders van een stuk lastenverlichting na behoorlijke lastenverzwaring het afgelopen jaar. Dat was ook onderdeel van de maatregelen voor economisch herstel. En nogmaals, de stemmingen in de Eerste Kamer zijn half december.

HEYMANS
Tot slot nog even dan, over dat belastingplan, hoe vervelend is het voor u als kabinet als voor de burger als het toch niet zou doorgaan ondanks uw optimisme.

RUTTE
Het gaat niet om mij of om het kabinet, het gaat om Nederland, daar zitten we hier voor. En voor Nederland is dat geen goed nieuws omdat we, we zagen ook deze week, het economisch herstel is er en is ook bestendig maar ook deze week weer, kijk naar de werkloosheid, die is nog te hoog en die steeg zelfs een heel klein beetje. Dat economisch herstel zal verder bestendigd worden als je zo'n lastenverlichting kunt doen. Dus dat helpt en dat helpt natuurlijkook mensen in hun portemonnee om iets meer bestedingsruimte te hebben en dat zou wegvallen als het niet doorgaat, dus dat realiseert iedereen zich. Dus laten we hopen dat we hopen tussen nu en half december nog een eind komen.

HOEDEMAN (ALGEMEEN DAGBLAD)
Kunt u het verschil nog uitleggen dit najaar tussen regeren en het naar de pijpen dansen van de oppositie in de Eerste Kamer?

RUTTE
Jazeker, wat het kabinet doet, wij hebben een opvatting, wij nemen bijvoorbeeld het belastingplan, daar vinden wij het van belang dat die omvang blijft binnen wat ook mogelijk is in termen van de economische ruimte die er is dus het niet over de 5 miljard heen gaat en dat het leidt tot banengroei, dat zijn onze opvattingen. We hebben gezegd binnen die piketpalen zijn we bereid om tot een deal te komen want we realiseren ons dat we geen meerderheid hebben dus we hebben een opvatting. Vanuit die opvatting vertrek je, zou je die opvatting helemaal loslaten zou je zeggen: kan ons niet schelen hoe het gebeurt, we zijn een carbonpapiertje beschrijft u het maar, dan zou uw punt, uw aanname en uw vraag kloppen. Maar dat is niet zo, wij vinden iets en vanuit dat iets vinden, vanuit dat standpunt voortkomend uit een aantal idealen van deze coalitie gaan we natuurlijk de gesprekken aan ons realiserend dat wij natuurlijk geen meerderheid in de Eerste Kamer hebben.

HOEDEMAN
Toen u geschiedenis studeerde en staatsrecht kreeg toen was de Eerste Kamer, die had een totaal andere functie dan dat ie nu heeft. Wordt die niet veel te politiek.

RUTTE
Herinnert u zich nog CDA senator Kaland onder Lubbers III? Toen hadden we precies dezelfde discussie, dan praten we over periode 1989 -1994. Nou, vraag eens aan Ruud Lubbers of hij nog herinneringen heeft aan CDA senator Kaland. Ook in die tijd was de discussie. Dus, ja, staatsrecht is voortschrijdend en ik heb, ik kan er alles van vinden, en iedereen zegt: ja maar dit zou toch de rol moeten zijn. Maar daar gaan de senatoren zelf over.

FRESEN (NOS JOURNAAL)
Aansluitend hierop meneer Rutte, kan je zeggen dat de EK dat dat van alle tijden is maar nu wordt het ontbreken van een meerderheid van de EK voor het kabinet door de oppositie eigenlijk gebruikt om extra geld te eisen voor inderdaad de justitiebegroting. Dat is toch, dan ben je toch gewoon Tweede Kamertje aan het spelen daar in de Eerste Kamer?

RUTTE
Maar uw geheugen is kort, misschien is het goed voor de kijker om even terug te gaan naar 2013. Toen moesten wij voor 6 miljard vinden om extra te bezuinigen, daar lagen toch vergaande opvattingen ook aan ten grondslag vanuit de hoek van D66, CU, SGP, daar hebben we toen concessies gedaan die paste binnen de randvoorwaarden van het kabinetsbeleid. (praten door elkaar, red.).

FRESEN
… grote hervormingsvoorstellen, dat klinkt toch iets anders dan wat extra geld voor de justitiebegroting?

RUTTE
De justitiebegroting is een van de belangrijkste, een van de grootste begrotingen, het is een hele belangrijke begroting, het is een van de grootste personeelsaantallen. Zo'n honderdduizend mensen vallen onder deze begroting, waaronder het hele politieapparaat. Ja, ik vind het heel logisch dat de oppositie daar een opvatting over heeft en ik vind het ook logisch dat je als kabinet jezelf natuurlijk de vraag stelt: kan deze begroting beter? Maar dat je ook nota neemt, en dat hebben we ook gedaan, van de opvattingen van de oppositiepartijen daarover, dat vind ik helemaal niet gek.

FRESEN
Ook niet dat het gewoon gaat om gewoon wat extra geld proberen er uit te slepen? Want daar gaat het feitelijk om.

RUTTE
Dat geld gaat toch niet naar die partijen? Dat geld gaat toch naar het doel van de veiligheid en je ziet toch een zekere mate van convergentie in opvattingen over wat daarvoor nodig. Dan krijg je vervolgens het vraagstuk van de maatvoering, wat is er dan precies nodig? Nou het kabinet heeft al die zaken op de zeef gelegd en vandaag de knoop doorgehakt.   

FRESEN
Die 250 miljoen extra die er nu komt voor justitie en veiligheid, wordt Nederland daar veiliger van denkt u?

RUTTE
Het zorgt ervoor dat de justitieketen goed kan blijven functioneren. We hebben een land met uitstekend functionerende justitieketen, daarnaast onder binnenlandse zaken deels vallend en defensie hele goede veiligheidsdiensten. Maar dit zorgt ervoor dat de justitieketen goed kan blijven functioneren. We hebben gewoon een uitstekende justitieketen in Nederland, hele goede politie, die worden ook breed geprezen op dit moment in Europa, ook de manier waarop we dat georganiseerd hebben nu met die verschrikkelijke aanslagen. Het feit dat die tot in de haarvaten van de samenleving actief is en met deze extra impuls maken we het met elkaar mogelijk om die hele keten van OM, politie, uiteraard de rechtelijke macht en alles wat daarbij komt kijken om dat ook de komende jaren goed te blijven uitvoeren.

FRESEN
Welke problemen bijvoorbeeld los je daarmee op, of kan je er beter mee aanpakken?

RUTTE
Je kunt niet zomaar zeggen daar los ik dit probleem mee op. Maar de discussie natuurlijk bij de algemene politiek beschouwingen was: of er op een aantal terreinen in de afgelopen jaren niet te veel gesneden was of dat er te weinig geld was bijgekomen of er toch niet noodzaak was om extra accenten te zetten. We hebben al die zaken nog eens heel goed bekeken, we hebben ook als kabinet zelf de analyse opnieuw gemaakt en zijn vandaag tot de conclusie gekomen dat het verstandig is deze extra investering te doen en die sluit natuurlijk op opvattingen van een aantal grote politieke partijen in de Kamer.

FRESEN
Zit hier ook extra geld in voor de politie-cao?

RUTTE
Nou, zo kun je dat niet zeggen.

FRESEN
Of kan dat ook nog een keer extra geld opleveren?

RUTTE
Nou, nee, dat denk ik niet.

FRESEN
Die moet hieruit betaald worden?

RUTTE
Die moet uit de hele begroting.

FRESEN
Dat zit hier dus bij plus wat er al was?

RUTTE
Zo zwart-wit ligt het niet.

FRESEN
Hoe dan wel?

RUTTE
(praten door elkaar, red.) weet u waarom ik daar voorzichtig in ben? Omdat als je daar een bedrag voor zou gaan noemen en ik zou onderhandelaar zijn voor de politie-cao dan zou ik het wel weten. Dus het kabinet doet er eigenlijk nooit mededelingen over. Dus u kunt niet zomaar zeggen dat komt hieruit of uit een ander potje, dat is een apart traject.

FRESEN
Maar Van der Steur  kan niet over twee weken bij u terug komen met het verhaal ik heb nog extra geld nodig voor de politie?

RUTTE
De bedoeling is nu dat we een goede begroting hebben maar wat precies de ruimte in die begroting is voor bijvoorbeeld cao dat is natuurlijk vertrouwelijk, daar ga je niet in het openbaar inzage in geven.

FRESEN
Nog een vraag hierover. Er is nu 250 miljoen structureel extra beschikbaar gesteld.

RUTTE
Het is 200 miljoen structureel, omdat ze natuurlijk een paar wetsontwerpen intrekken. (praten door elkaar, red.) Maar als u dan doorleest dan ziet u dat je daarvan 50 miljoen nodig hebt omdat we een paar wetsvoorstellen intrekken en het eerste jaar is het 310 miljoen omdat we ook een extra investering uit het eerste jaar doen in de IND. Structureel, langere termijn, als je kruissnelheid is het 200 miljoen.

FRESEN
De oppositie zei deze week dat er eigenlijk voor ongeveer 400 miljoen beschikbaar moest komen in het totaal extra, daar komt u niet bij in de buurt nog.

RUTTE
Mijn indruk is dat we met dit voorstel vergaand tegemoet komen aan de opvattingen ook van de Kamerleden.

FRESEN
En dat u er dus uitkomt met ze?

RUTTE
Dat denk ik maar dat gaan we zien van de week.

DE WINTHER
Meneer Rutte, nog even terug naar het belastingplan waar we het net over hadden. Even los van de deuren die openstaan en de ruimte die er nog is en de maand die er nog is om te praten maar na de boze brieven die in dagbladen verschijnen, wat betekent nou precies het afwijzen door de senaat voor de burger?  Wat gaat die er op 1 januari van merken als het belastingplan niet wordt geaccepteerd?

RUTTE
Het zit verwerkt in de computerprogramma's, de gemiddelde Nederlander zal er niet onmiddellijk iets van merken maar die krijgt later te maken met een teruggave.

DE WINTHER
Dus Nederland krijgt eerst geld dat ze in 2017 weer terugbetalen?

RUTTE
Ja, we kijken natuurlijk of je dat eerder kunt corrigeren in de tabellen, maar in het uiterste geval is dat pas in 2017, als het enigszins kan technisch zou het eerder zijn.

DE WINTHER
Is er nog een scenario mogelijk dat er bijvoorbeeld in de loop van 2016 nog gekeken wordt of alsnog die belastingverlaging kan worden uitgekeerd?

RUTTE
Ieder scenario is denkbaar, maar ja, we hebben het belastingplan aangesneden dus het lijkt me handig om dat nu te doen.

DE WINTER
Het is misschien ook handig om mensen er alvast op voor te bereiden dat het geld dat ze straks krijgen in januari niet moeten uitgeven.

RUTTE
Daar heeft u volkomen gelijk in, als in december er geen steun is voor het belastingplan dan is dat natuurlijk ook het bericht.

DE WINTHER
Is dat niet ook een beetje eigenlijk onverantwoordelijk bestuur van de overheid? Want u geeft geld aan mensen waar ze kennelijk geen recht op hebben en u verlangt ook weer van die mensen dat ze dat gaan terugbetalen.

RUTTE
Ja, goed, je hebt natuurlijk een belastingdienst, het belastingplan wordt in Nederland in stelling gebracht in december (onverstaanbaar, red.) dat is vrij bijzonder als dat gebeurt val je terug op het belastingregime van het lopende jaar dus dat betekent dat je heel goed moet uitleggen aan mensen dat er een stuk extra ruimte in hun netto salaris zit wat voor een deel zal moeten worden terugbetaald.

DE WINTHER
Vindt u dat Nederland de politiek iets mag verwijten als dit per 1 januari niet geregeld wordt?

RUTTE
Ja, nou ik ben niet zo heel erg van weg met ons, luister de politiek….

DE WINTHER
Den Haag moet besturen, de mensen in het land moeten maar afwachten wat er gebeurt.

RUTTE
Ja, maar als we het dan uitleggen aan de mensen in het land dat we in Den Haag een democratie hebben met zorgvuldige besluitvormingsprocedures dat je soms ook vanuit automatiseringsoogpunt (onverstaanbaar, red.) 11 miljoen behandelingen, pak me niet precies op het aantal, dat je dat natuurlijk van te voren ook technisch moet verwerken en dat we dat altijd zo doen en als een belastingplan wordt afgewezen dan betekent dat mensen te maken krijgen later met een terugbetaling, dus dat het beter is om iets te reserveren van het netto salaris voor die latere terugbetaling.

DE WINTHER
Is er ook al nagedacht, misschien in het kabinet, over wat er gebeurt als de meerderheid er niet is en 5 miljard nog op de plank ligt. (onverstaanbaar, red.) Maar er zijn natuurlijk ook prioriteiten her en der in de veiligheidsketen op dit moment. Ik zie u nu geld aan justitie geven, ik hoor nog wat ruimte voor de politie cao tussen de regels door. (…) Kan het geld verplaatsen?

RUTTE
Daar hebben we begin dit jaar bijna 130 miljoen voor uitgetrokken om er voor te zorgen dat ook na goede discussies met de Kamer onze veiligheidsdiensten op het niveau zijn waarop zij, en dat zijn ze nu ook, en dat waren ze overigens begin dit jaar voor die extra investeringen, maar we hebben toen gezegd: we gaan kijken als die dreigingsniveau langer aanhoudt, heb je dan ook een periode van 6 maanden, 9 maanden, een jaar de mogelijkheid om het op dit heftige niveau voort te zetten? Conclusie: nee. We konden het op dat moment aan maar er was behoefte om extra te investeren om de doorzettingsmacht van de diensten op een langere termijn te garanderen. Dat hebben we gedaan, dat geld is er, er gaat nu extra geld naar defensie, er gaat extra geld naar justitie en dat is ook allemaal heel erg belangrijk. Die 5 miljard is bedoeld voor lastenverlichting, dat zit ook in de systematiek aan de inkomstenkant van de begroting, het gaat niet om uitgaven maar om inkomsten. U heeft bovendien volkomen gelijk dat dit natuurlijk ten koste gaat van het minder snel aflossen van het overheidstekort, overigens lossen we dat sneller af dan we dachten bij de start van het regeerakkoord, daarom was die ruimte er, maar dat neemt niet weg, daarin is uw analyse juist dat er natuurlijk nog steeds een tekort is. Dus de meest logische besteding, als het niet zou lukken in december, is het verlagen van het tekort.

DE WINTHER
U zegt de meest logische besteding, is dat een uitgemaakte zaak? Of is er ook nog een ander scenario mogelijk?

RUTTE
Luister, je kunt altijd in de politiek andere besluiten nemen, voor mij ligt toch het meest voor de hand dat dit geld dat zich aan de inkomstenkant van de begroting bevindt dat het daar naartoe gaat.

STANS
Meneer Rutte u zei net, eerder dit jaar die bijna 130 miljoen en nu 250 miljoen erbij, terugkijken is het eigenlijk niet een enorme misfit geweest om zo te bezuinigen?

RUTTE
Dat ben ik niet met u eens. Kijk, die eerste 130 miljoen die hadden te maken met de ernstig toegenomen terrorismedreigingen en zeker ook na de aanslag op Charlie Hebdo hebben we ons bekreund over de vraag wat er gebeurt als dat hoge dreigingsniveau veel langer zou aanhouden dan we tot dan toe hadden aangenomen en de analyse toen was dat je moest uitgaan van een situatie waarin dat dreigingsniveau langer zal aanhouden. En dan was vervolgens de vraag of het geld wat we beschikbaar hebben of dat voldoende was om niet alleen om dat moment aller goed te regelen maar ook langere termijn. Dat leidde tot extra investeringen, veiligheidsdiensten, even  over uw vraag dus: uw punt is had je dat niet eerder moeten voorzien, had dat niet in de begroting al? Nee dat kon niet omdat die toegenomen terrorismedreiging zich natuurlijk zeer manifesteerde aan het einde van 2014 maar in het bijzonder natuurlijk ook 2015. Op grond daarvan hebben we dat toen besloten.

STANS
Maar de investeringen kwamen toen omdat er eerder al op was bezuinigd. Nu is er extra geld nodig om de oppositie mee te krijgen om die begroting V&J  er doorheen te krijgen mensen zien wat dat betreft toch een jojo-beleid?

RUTTE
Dat ben ik niet met uw eens want ten aanzien van bijvoorbeeld veiligheidsdiensten hadden we al heel veel geprepareerd t.o.v. het regeerakkoord voordat we die extra 128 miljoen er in staken. En ik heb al vaker gezegd als je kijkt ook wat eigenlijk alle politieke partijen van plan waren bij de verkiezingen van 2012 dan zat het kabinet echt aan de onderkant van wat het gemiddelde was van alle politieke partijen. Vervolgens hebben we gezien dat die terrorismedreiging natuurlijk toenam, dat heeft geleid tot extra investeringen al voor 2015. Toen kwam de situatie van de analyse dat die verhoogde risicodreiging ook langer zou doorlopen en dat vereist geld om ook de doorzettingskracht van die organisaties te versterken dat heeft geleid tot de 128,8 miljoen uit februari. Volgens mij is dat ook precies hoe je het moet doen. Het wordt ons toch verweten met de asielinstroom: had je dat niet kunnen zien aankomen? Nou dan laat je het plaatje zien en dan zeg je: nou een heel rustig lijntje en dan juni, juli een soort hockeystick dat het omhoog gaat. Laat u mij zien hoe ik dat dan had moeten zien aankomen? Dus je kunt niet alles zien aankomen. Wat je wel moet doen en dat is gewoon verstandig bestuur is dat als dingen gebeuren en daar een verstandige analyse op maken en dan bekijken: wat betekent dat voor je beleid? Moet je extra investeren? Moeten er extra accenten gezet worden? En dat doen we.

STANS
Nog even over de terreurdreiging, want u zei er net al wat over, maar er is toch ook wel veel onrust over.

RUTTE
Zeker

VRAAG (HART VAN NEDERLAND)
Ontruiming in Zwolle, Huizen, Haarlem. Maakt u zich daar zorgen over?

RUTTE
Ik zeg altijd dat het woord zorgen moet ik niet hebben. Ik moet dingen doen. Andere mensen begrijp ik heel goed maar die moeten ook kunnen rekenen dat ik dan dingen doe. Als ik me ook zorgen ga zitten maken dan zitten we ons allemaal zorgen te maken en dan gebeurt er niets meer. Dus ik vind dat mijn taak moet zijn om, als ik al in de verste verte een zorg zie aankomen, actie te nemen. En dat doen we ook, niet alleen ik natuurlijk, met heel veel mensen die daarbij helpen in het kabinet, in de diensten. En wat ik net ook zei, ik denk dat we in Nederland heel erg trots mogen zijn. Dat de krijgsmacht die behoort tot de aller allerbeste van de wereld. Dat zie je nu ook weer met onze bombardementen boven Irak. Die zijn het meest precies en het meest succesvol zo'n beetje van de hele coalitie. Wij kunnen heel erg trots zijn op de politie. Die zit tot in de haarvaten van de samenleving. Vergelijk dat met veel omliggende landen waar de politie in komt vliegen, de buurt afscant en daar ook niet in staat is om op tijd dingen te signaleren. Onze veiligheidsdiensten doen hun werk in het geheim, vanzelfsprekend, maar ik kan u wel zeggen we horen echt tot de crème de la crème. Hebben ook internationaal samen. Werken heel goed samen. Dus we hebben gewoon heel veel, hele goede mensen. Als je het optelt hebben we het over honderdduizend politie, defensie, veiligheidsdiensten die dat werk voor ons allemaal doen. Kan ik daarmee garanderen dat er in Nederland nooit een aanslag plaats zal vinden, die garantie kan ik niet geven. Ik kan u wel garanderen dat al deze mensen en de regering daarbij dag en nacht werken om er voor er zorgen dat we er alles aan doen, die garantie kan ik u geven, om een aanslag te voorkomen.

VRAAG
Dit is wel om dit soort paniek ook te voorkomen want die gaan we natuurlijk steeds meer zien.

RUTTE
Kijk, Nederland is een nuchter, is een land wat heel veel heeft meegemaakt, wat tot stand is gekomen against the odds. We hadden er eigenlijk niet moeten zijn. We liggen op een idiote plek in de wereld. Een delta die half onder water ligt. In alle opzichten is het een wonder dat dit land er überhaupt is. Het behoort tot de meest welvarende landen van de wereld. We zijn de zesde economie van Europa, we zijn een van de best functionerende economieën van de wereld. We hebben alles in huis. Een hele nuchtere bevolking die natuurlijk zich zorgen maakt en die zich [onverstaanbaar] moet kunnen weten dat er een regering is maar vooral ook de diensten zijn. Mensen in de uitvoer, die er dag en nacht aan werken om dit land veilig te houden. En ik ben er van overtuigd, het beste antwoord wat je kunt geven aan die ploerten die dit gedaan hebben, die schoften in Parijs en andere plekken, is dat wij ons leven gewoon voortleven en wat ik vaker heb gezegd, wij zijn met meer. Wij kunnen ze aan.

VRAAG
Dus geen paniek?

RUTTE
Dat zou mijn oproep zijn, maar alert blijven, alert zijn. Ik zeg er altijd bij wees alert. Als je gekke dingen ziet, meld ze.

VRAAG
Gaat u nog wat leuks doen dit weekend.

RUTTE
Ja zeker, verschillende leuke dingen. Ik hou dat maar even voor mezelf. Niet vanwege dit geheel maar omdat ik anders de grens tussen privé en politiek verder verdoezel. Vanmorgen bezoek aan de Haagse markt was al zo'n kwetsbaar moment maar ik vond het wel heel leuk.

FRESEN
Een aanvullende vraag meneer Rutte, van 9/11 is destijds gezegd dat heeft de wereld ingrijpend veranderd. Kan je dat van deze aanslagen in Parijs ook zeggen dat het de wereld veranderd heeft in die zin dat we moeten leren leven  met het feit dat terreur dichterbij is?

RUTTE
Ik vind dat soort hele grote statements, ik ben historicus, als ik een ding weet is dat je pas je met enige afstand tot de feiten in tijd kunt besluiten hoe bepalend zo'n moment is geweest. Wat ik wel weet, is dat Parijs en die nacht op mij persoonlijk, en ik denk ook op heel veel mensen, een zeer, zeer diepe indruk heeft gemaakt, een zeer diepe indruk heeft gemaakt. En mij voor zover dat überhaupt nog kon nog verder heeft gemotiveerd om er voor te zorgen dat we die griezels bestrijden en het land veilig houden.

FRESEN
Kan je ook zeggen terreur, de dreiging van terreur wordt hoe erg dat misschien ook is een onderdeel van het leven?

RUTTE
Ja maar dat is het gekke. Als je nu even kijkt in de geschiedenis van de afgelopen 40 50 jaar is dat bijna permanent zo. Het aantal vliegtuigkapingen in de jaren '70 en '80 tot en met de verschrikkelijke gebeurtenissen inderdaad op 9/11 tot en met de aanslagen nu in Europa, dan is het eigenlijk al 40, 50 jaar zo dat terreur en terrorisme onderdeel is van ons leven. De vraag is alleen…

FRESEN
Het gaat vooral om het gevoel

RUTTE
Ja maar u vraagt mij hoe het in de geschiedenis zal worden bekeken en ik denk dat je dat pas in de geschiedenis zal kunnen vaststellen. Wat ik in ieder geval durf te zeggen vanuit mijzelf geredeneerd, is dat die avond en die beelden een hele grote indruk hebben gemaakt omdat ze juist raakt aan het dagelijks leven van mensen die op een terrasje zitten naar een voetbal wedstrijd gaan, naar een concert gaan. En dat was toch weer anders dan sommige andere aanslagen. En dat raakt heel erg het dagelijks leven. En daarom is het juist zo belangrijk dat we daarmee doorgaan. Maar wel alert zijn. En regering en iedereen die er mee bezig is er alles aan doet om dit in NL proberen te voorkomen.

BLOK (RADIO 1/JEUGDJOURNAAL)
Voor het Jeugdjournaal, meneer Rutte, misschien wel de internationale organisaties onder  UNICEF zeggen dat NL weinig doet voor de kinderen van vluchtelingen hier in NL vooral op het gebied van zorg en onderwijs. Deelt u die mening?

RUTTE
Nee, kijk het is wel zo dat door de hele grote instroom, zou je kunnen zeggen, er is een hele grote, er zijn heel veel mensen die nu naar NL komen, vind ik het allerbelangrijkste dat als mensen hier komen dat we dat ze netjes mogelijk kunnen doen. En dan gaat het, dat heet noodopvang of crisisnoodopvang of hoe het ook allemaal heet, maar dat is gewoon belangrijk dat mensen uiteindelijk niet op straat terecht komen. En dat is allemaal soberder, allemaal minder fraai dan een paar jaar geleden was voor die grote instroom. Het is allemaal een stuk eenvoudiger dan je toen zag, maar dat is nou eenmaal zo want die aantallen zijn groter. Tegelijkertijd kan ik zeggen dat op alle locaties oog is voor de belangen van kinderen en omdat juist een deel van de asielzoekers ook langer in die noodopvang zal moeten blijven vanwege de grote aantallen kijkt het COA nu, dus dat is de club die gaat zeg ik even tegen de kinderen, dat is de club die gaat over de asielopvang en die kijkt nu per zo'n locaties waar asielzoekers worden opgevangen of naast alle basisdingen die belangrijk zijn ook bijvoorbeeld taalonderwijs en basisonderwijs voor kinderen kan worden geboden. Dus proberen daar nu ook al een begin mee te maken. Maar het belangrijkste is natuurlijk wel gewoon wel dat de eerste opvang zelf gewoon goed is. En de aantallen liggen hoger dus je kunt niet alles tegelijk.

BLOK
Maar NL heeft internationaal beloofd dat die kinderen zo snel mogelijk naar school zou moeten brengen, moet daar niet extra geld voor worden gegeven dat die kinderen zo snel mogelijk naar school kunnen?

RUTTE
Ja, maar dan zeg ik ook tegen de kinderen die kijken, heb ook even begrip voor het feit dat die asielinstroom nu een heel stuk groter is dan we gewend waren en dan moet je ook keuzes maken. Ten eerste is het nu belangrijk dat die kindjes eten hebben, een dak boven hun hoofd, en we proberen natuurlijk ook zo snel  mogelijk wat ik net schetste die vervolgstappen voor hen te zetten, maar met dit soort grote instroom gaan dingen gewoon langer duren. Dat is onvermijdelijk.