Persconferentie na ministerraad 30 oktober 2015
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 30 oktober 2015.
Inleidend statement minister-president Rutte:
Vanochtend in de Trêveszaal uiteraard stilgestaan bij het vertrek van Wilma Mansveld. Een collega met wie we nu 3 jaar, op de kop af drie jaar zit het kabinet nu, intensief hebben samengewerkt. Er was breed respect voor haar besluit om terug te treden en ook voor de stijlvolle manier waarop zij dat deed in haar persverklaring. We hebben wel vastgesteld dat we daarmee een collega verliezen die met hart en ziel werkte voor de publieke zaak en dat is nooit gemakkelijk want in zo'n team wordt je natuurlijk ook steeds hechter met elkaar na zo veel jaar. En als iemand weg gaat is dat een verlies en zeker als zo iemand Wilma Mansveld is die we allemaal graag mogen. Er ligt een omvangrijk rapport van de parlementaire enquêtecommissie met een groot aantal conclusies en aanbevelingen. Dat vergt uiteraard grondige en zorgvuldige bestudering. Wij zullen te zijner tijd met onze inzichten, onze reflecties op dat rapport komen. Onze reactie.
Dan is er vandaag overleg over Syrië, dat vindt plaats in Wenen. Het is denk ik heel belangrijk dat partijen betrokken bij het conflict met elkaar daar om tafel gaan. Die gesprekken kunnen mogelijk bijdragen aan stabiliteit in de regio en het verminderen van de vluchtelingenstroom uit Syrië. Dat is ook in ons belang. De verwachtingen zijn natuurlijk nog niet al te hoog gespannen maar het is wel belangrijk dat deze stap plaatsvindt in het kader van stap voor stap.
Als kabinet gaan wij door met onze en, en, en aanpak van het vluchtelingenvraagstuk. Te weten, er alles aan doen om oorzaken weg te nemen waarom mensen uit de regio naar Europa komen. Er voor zorgen dat we als Europa onze buitengrenzen goed beveiligen, bewaken. Dat we in Europa een eerlijke verdeling krijgen van de vluchtelingenstroom en in Nederland zelf zorgen voor een fatsoenlijke en sobere opvang van vluchtelingen.
Er bestaat overigens in de samenleving, dat kunnen we zien, er bestaan in de samenleving veel zorgen over de instroom van vluchtelingen. En dat zijn denk ik ook heel begrijpelijke zorgen. Want het is nou eenmaal zo dat er soms dingen op je af komen als land, ontwikkelingen die we niet willen, die we niet gewenst hebben maar die wel gebeuren. Dan is het zaak dat we als politiek, maar ook als samenleving als geheel, die problemen aanpakken. En ik meen, en ik merk ook dat Nederlanders eensgezind zeggen dat hun zorgen zich niet mogen vertalen in geweld, bedreigingen, in vernielingen. En ik heb dat geluid de afgelopen dagen heel breed gehoord. Van kroegbaas tot Kamerlid en van kapper tot Koning.
Mensen begrijpen heel goed dat lokale opvang op dit moment onderdeel is van de maatregelen die we moeten nemen. Het is goed dat de overgrote meerderheid van de mensen op inspraakavonden gewoon luistert naar elkaars zorgen, naar elkaars meningen. En ik wil dan ook nog maar een keer hier mijn grote respect uitspreken en onderstrepen voor al die Nederlanders die op een waardige manier het debat met elkaar aangaan. Hoe verschillend we soms ook naar zaken kijken, de Nederlandse traditie is dat we altijd weer samen oplossingen verzinnen, samen de mouwen opstropen. Dat is ook de kracht van Nederland.
Nieuwe staatssecretaris IenM
DE WINTHER (TELEGRAAF)
Zeer adequaat was mevrouw Mansveld, wat gaat u er voor doen dat de nieuwe staatssecretaris, of staatssecretarissen ook, zo zeer adequaat zijn?
RUTTE
Wij gaan uiteraard op zoek, en daar zijn we druk mee bezig, naar goede vervanging.
DE WINTHER
Waaraan moet de nieuwe bewindspersoon of nieuwe bewindspersonen wat u betreft voldoen?
RUTTE
Ik denk waar alle bewindspersonen aan moeten voldoen. Het moeten mensen zijn met een groot hart voor de publieke zaak, bestuurlijke daadkracht laten zien. Bij voorkeur ook hebben laten zien, in eerdere functies. Dat talent moet zich ontwikkeld hebben en je moet tegen een stootje kunnen. Als bewindspersoon heb je ook soms Wouter de Winther in de persconferentie, of Alexander Pechtold in de Tweede Kamer. Daar moet je goed tegen kunnen als mensen kritische vragen stellen en proberen de waarheid boven tafel te krijgen, dat is van belang. Dus aan al die voorwaarden moet een goede politicus voldoen.
DE WINTHER
Is bestuurlijke ervaring daarmee een vereiste voor het staatssecretariaat?
RUTTE
Ik denk voor iedere functie van staatssecretaris, minister is het van belang om in ieder geval in staat te zijn om uit keuzes die je worden voorgelegd, analyses die worden gemaakt, om daar verstandige opvattingen over te ontwikkelen en ook kritische vragen te stellen aan bijvoorbeeld het ambtelijk apparaat.
DE WINTHER
Maar is dat nou een ja of een nee op mijn vraag?
RUTTE
Je kunt niet, er is geen functieomschrijving voor een staatssecretaris of voor een minister. Ik schets u wat mijn ervaring is in het verleden, dat een combinatie van niet stilvallen als je een vraag krijgt, niet in paniek raken als je wordt aangevallen, een beetje lol hebben in het debat, lol hebben in de omgang met media, en een warm hart hebben voor deze samenleving, voor dit land, een mening hebben over iets. Ik zeg wel eens, als ik deze baan niet zou hebben zou ik boze brieven naar de Telegraaf sturen, naar de wat-u-zeg-pagina. Maar ik heb nou de kans in mijn functie om die irritaties die ik over de samenleving heb, om te zetten in beleid. Dat vind ik een enorme eer. Je moet dat een beetje in je hebben als je in de politiek zit. Daar moet je, die drive moet er zijn. Je moet iets vinden, je moet een opvatting hebben. En dan helpt het natuurlijk als mensen ook bestuurlijke ervaring hebben, maar je kunt dat niet allemaal als harde eisen precies knippen.
DE WINTHER
Politiek gevoel is misschien ook handig om te hebben als bewindspersoon…
RUTTE
U wilt ergens naar toe, voel ik feilloos…
DE WINTHER
Ik vraag me af, uw politieke gevoel van de afgelopen tijd. Het verhoor van mevrouw Mansveld heeft al weer enkele maanden geleden plaatsgevonden. Iedereen heeft toen gezien wat er gebeurd is en al die tijd heeft iedereen maar afgewacht tot er het rapport van de enquêtecommissie kwam. Heeft u eigenlijk in de afgelopen maanden als leider van dit team ooit de indruk gehad dat het misschien wel eens snel afgelopen kon zijn voor mevrouw Mansveld?
RUTTE
Ja maar dat soort overwegingen die ik al of niet zou hebben over collega's, daar ga ik nooit op in.
DE WINTHER
Wanneer verwacht u dat de nieuwe staatssecretaris of staatssecretarissen zullen aantreden?
RUTTE
Zo snel mogelijk. Nooit langer dan nodig is, maar we doen het wel zorgvuldig. Dus kijken hoe ver we volgende week zijn, maar als we meer tijd nodig hebben, nemen we meer tijd. Misschien eind volgende week maar het kan ook zijn dat we iets meer tijd nodig hebben.
DE WINTHER
Maar u heeft al mensen in gedachte die het gaan doen?
RUTTE
Er begint zich een eerste voorzichtige oriëntatie af te tekenen.
DE WINTHER
Of terwijl, de onderzoeken lopen nu en als die in orde zijn dan is de beëdiging nabij?
RUTTE
Daar kan ik helaas niks over zeggen maar zodra de namen bekend zijn dan worden die ook bekend gemaakt. Ik hou het niet geheim als er een staatssecretaris is aangesteld.
DE WINTHER
Gelukkig, dank u.
STANS (BNR)
Hoe kundig mevrouw Mansveld ook was, ze was de vijfde bewindspersoon uit deze ploeg die nu vroegtijdig struikelt. Wat zegt dat over uw kabinetsploeg, Rutte 2.
RUTTE
Nou goed, dat zien we in de parlementaire geschiedenis wel vaker dat tijdens de rit er ook lossers zijn. Dat kan allerlei redenen zijn. Soms zijn de positief, Frans Timmermans die is geroepen tot grotere heerlijkheden als eerste vicepresident van de Europese Commissie. Fred Teeven die zelf heeft besloten, er was geen noodzaak voor is mijn opvatting, maar heeft zelf besloten naar aanleiding gezien het vertrek van Ivo Opstelten om ook weg te gaan. Maar daar was verder geen directe noodzaak toe, vond ik. Maar het komt ook voor natuurlijk dat mensen inderdaad echt politiek struikelen, ook dat gebeurt.
STANS
Is het niet wat veel, in drie jaar tijd vijf mensen die vroegtijdig weg moeten?
RUTTE
Nou ja, dan zou je in de parlementaire geschiedenis moeten kijken hoe zich dat verhoudt tot andere kabinetten. Maar…
STANS
Hoe kijkt u daar zelf naar? U heeft de ploeg samengesteld, het zijn uw mensen. U zegt, ik ben op zoek naar kundige mensen, schort het daar dan aan?
RUTTE
Ook de mensen die het niet gered hebben vind ik stuk voor stuk kundig maar in dit vak kan het ook zo zijn dat ik vanavond weg ben. Het kan best zijn dat zich iets voordoet vanmiddag wat ik op dit moment niet weet maar waardoor mijn positie onhoudbaar is. Dat kan in de politiek altijd, je moet altijd bereid, eigenlijk altijd je koffer klaar hebben staan. Je moet niet gaan hechten aan het pluche of aan je kantoortje of aan het plezier van het feit dat je met een auto wordt rondgereden. Als je je daaraan gaat hechten, als je dat belangrijk vindt dan moet je een zekere onthechtheid houden want in dit vak, letterlijk, kan je over een uur weg zijn. En dat betekent niet altijd dat mensen daarmee ongeschikt waren, het kan ook zo zijn dat de omstandigheden, het dossier, geschiedenis in zo'n dossier, daar ook een rol in speelt.
STANS
Dat er nu al vijf mensen weg zijn, vroegtijdig, los van Frans Timmermans die dus een overstap maakte, dat zegt niet over de kennis en kunde die in huis was toen dit kabinet aantrad?
RUTTE
Ik meen van niet, nee.
STANS
Zou het er mee te maken hebben dat het kabinet misschien toch iets te klein is gebleken?
RUTTE
Nee hoor, hoe kleiner hoe beter is mijn opvatting want het risico van te grote teams is dat mensen op zoek gaan naar werk en dat is het laatste wat we in Nederland willen. We willen een kleine overheid, dan moet je beginnen bij het kabinet.
Portefeuilleverdeling IenM
VAN DER AA (AD)
Hoe wenselijk is het dat tussendoor het Ministerie van Infrastructuur en Milieu tussendoor de portefeuilles worden herverdeeld?
RUTTE
Ik meen niet dat daar op voorhand, maar bij het aanstellen van een nieuwe staatssecretaris zal ongetwijfeld tussen minister en staatssecretaris altijd weer gekeken wordt, dat gebeurt bij Veiligheid en Justitie in maart, toen hebben Ard van der Steur en Klaas Dijkhoff ook gekeken, en dat heeft er bijvoorbeeld toe geleid dat cybersecurity van de minister naar de staatssecretaris is gegaan. Ook omdat daar een bijzondere interesse lag op dat terrein bij staatssecretaris Klaas Dijkhoff. Dus dat kan altijd maar er zijn geen plannen voor op voorhand.
VAN DER AA
Vindt u dat de portefeuilleverdeling op Infrastructuur en Milieu bij het begin van de kabinetsverdeling verkeerd heeft plaatsgevonden?
RUTTE
Nee.
VAN DER AA
Waarom niet?
RUTTE
Waarom wel?
VAN DER AA
Omdat achteraf is gebleken dat de staatssecretaris met enorm veel hoofdpijndossiers zat opgezadeld en dossiers met oude baarden zoals de Fyra en winterspoor. Om maar iets te noemen.
RUTTE
Dat zijn lastige onderwerpen op het terrein van spoor. Maar dat is ook een dossier. Maar als ik kijk naar…
VAN DER AA
AirFrance-KLM.
RUTTE
Ja AirFrance-KLM is geen verantwoordelijkheid van de overheid, dat is een privaat bedrijf. Maar goed, waar het betreft bijvoorbeeld andere portefeuilles, neem die van Melanie Schultz, wat denkt u van de Omgevingswet? Dat is een van de grootste hervormingen dat je niet meer langs 15 jaar lang vreselijke procedures door moet om te achterhalen na 15 jaar dat er toch nog een zeldzame kikker in je tuin zit waardoor je niet mag verbouwen. Dat we dat nu allemaal stapelen, veel sneller doen en wel ook met die natuurwaarden vanzelfsprekend rekening houden, maar niet na elkaar maar tegelijkertijd. Dat is een gigantische operatie die met breed draagvlak er doorheen is gekomen. Enigszins onder de radar, omdat het niet leidde tot hele heftige politieke ruzies maar dat is op zich ook weer een vermogen. Dus nee, in die zin kun je niet zeggen omdat iemand veel in de Kamer is, is die portefeuille zwaarder, want dan zou veel in de Kamer zijn betekenen dat je het druk hebt. Dat kan niet waar zijn.
VAN DER AA
Tot slot nog even over de Fyra-enquête. Ik weet dat er nog een kabinetsreactie komt…
RUTTE
Ja
VAN DER AA
Dus ik ga u niet daar naar vragen, maar er is wel in bredere zin iets geconstateerd door die commissie en dat is dat de afgelopen jaren meerdere kabinetten, meerdere bewindspersonen de Kamer onjuist, onzorgvuldig en onvolledig hebben geïnformeerd. Dat gaat eigenlijk al sinds de jaren '90 want toen begon het Fyra-onderzoek, terug. Is dat een zorgelijke trend? Dat er zo veel onvolledig geïnformeerd is richting de Kamer?
RUTTE
Ik denk dat het goed is dat we als kabinet eerst ons beraden over het rapport. Want dit zijn conclusies. Ik heb echt de kans nog niet gehad het rapport open te slaan, te druk geweest met andere dingen. Natuurlijk ook de mediaberichten gezien en ik begrijp dat dit type kwalificaties ook door de voorzitter van de commissie is gebruikt in haar persconferentie waarin zij het rapport presenteerde afgelopen woensdag. Maar ik vind echt dat we als kabinet eerst ons daar over moeten beraden.
VAN DER AA
Maar ik denk dat u in het algemeen kunt zeggen dat de bedoeling is dat uw ministers en staatssecretarissen de Kamer goed informeren.
RUTTE
Wat denkt u zelf?
BLOK (NOS)
Zou het inderdaad niet beter zijn om luchtvaart bij de minister onder te brengen? Omdat het vaak op internationaal niveau besproken wordt en je dan met de minister in het buitenland aan komt zetten in plaats van met een staatssecretaris?
RUTTE
Nou dat maakt echt niet uit hoor in het buitenland. Je moet gewoon een goede bewindspersoon hebben en dat was Wilma Mansveld ook op dat dossier, dus dat maakt niet uit.
BLOK
Nee, maar we zien inderdaad dat u zegt, AirFrance-KLM is een privaat bedrijf. Maar de overheid heeft daar toch wel een flinke vinger in de pap. We zien dat Schiphol vandaag de tarieven verlaagt om te concurreren met het Midden-Oosten, je zou ook kunnen zeggen we zetten die portefeuille even wat hoger in met een minister in plaats van een staatssecretaris.
RUTTE
Ik voel dat helemaal niet zo. Ik ben zelf vier jaar staatssecretaris geweest op twee departementen, ik voelde me niks minder dan een minister hoor. Ik had alleen op vrijdag meer tijd want ik hoefde niet permanent bij de ministerraad te zitten. Nou, dat scheelde een hoop tijd.
BLOK
Zou u wel voorstander zijn van een portefeuilleverdeling…
RUTTE
Ik zie er nu geen noodzaak toe maar ik vind het ook heel verstandig dat de nieuwe staatssecretaris en de huidige minister natuurlijk even samen gaan zitten en nog eens even heel precies naar te kijken maar op dit moment zijn er geen plannen op voorhand om daarin verschuivingen aan te brengen. Maar het kan best zijn dat zij samen tot de conclusie komen dat het handig is om iets anders te doen. Maar er zijn geen plannen op voorhand voor.
Brief fractievoorzitters Tweede Kamer
VAN DER AA
Aanvullend op de inleiding over het vluchtelingendebat en de sfeer in Nederland. Was u blij verrast met de brief van de gezamenlijke fractievoorzitters deze week?
RUTTE
Nou blij verrast niet maar ik begreep heel goed hun signaal, dat respecteer ik ook zeer. Ik denk dat dat ook zijn bijdrage heeft geleverd. Wat ik merk, ik zei het ook in mijn inleidend statement, is dat in Nederland mensen snappen dat er soms dingen gebeuren die je niet wil, die je niet zoekt. Die je ook niet wenst, maar die wel gebeuren. En grote gebeurtenissen in het buitenland die op je land afkomen die moeten we met zijn allen het hoofd, in goede banen leiden, het hoofd bieden. Dat doen we bijvoorbeeld op het terrein, wat nu noodzakelijk is, op het terrein van de opvang. Dat vraagt natuurlijk iets van lokale gemeenschappen en in het overgrote deel wordt daar op een fatsoenlijke manier over gesproken. Ik vond de mooiste, meest stijlvolle reactie op die verschrikkelijke twee autobranden waarvan we voor zover ik weet nog niet zeker weten of dat gelinkt is aan die bijeenkomst 's avonds maar heel veel mensen hebben natuurlijk wel dat gevoel, wat ik ook heel goed begrijp, maar ik weet het ook niet zeker. In ieder geval, de meest stijlvolle reactie op die autobranden was natuurlijk dat 's avonds in Wormerland heel fatsoenlijk, netjes gedebatteerd is, en voor- en tegenstanders allebei applaus kregen.
KOOLE (RTL NIEUWS)
Heeft u het gevoel dat u misschien zelf ook iets nadrukkelijker ook uw rol zou kunnen spelen om het debat in Nederland op een waardige manier te laten verlopen?
RUTTE
Dat is een van de zegeningen van deze persconferentie iedere vrijdag en dat u daar zo uitvoerig over bericht, waarvoor dank.
KOOLE
En is dat het enige moment, elke vrijdag, of zou u dat ook misschien wat vaker voor uw gevoel?
RUTTE
Nee op veel momenten. Kamerdebatten, tv-optredens, verzoeken van de media. Ik gebruik ze allemaal om te vertellen hoe we met de situatie omgaan, dat deze op Nederland afgekomen ontwikkeling niet kan worden opgelost om een schakelaar om te zetten, zo werkt het niet. Dat we en, en, en beleid moeten toepassen. Vluchtelingenstromen indammen, de oorzaak wegnemen zo veel mogelijk in de regio dat mensen hier naartoe komen, in Europa op een lijn komen voor wat betreft het door Nederland en andere landen gewenste standpunt dat we vluchtelingen op een nette manier in Europa verdelen maar vooral ook eerst er voor zorgen dat aan de buitengrenzen precies gecontroleerd wordt hoe het zit. En in Nederland zelf, en dat doen we op dit moment op een nette maar ook sobere manier, huisvesting, sociale zekerheid et cetera inrichtingen.
KOOLE
Dus kritiek dat u te weinig uw rol pakt in dit vraagstuk en de toon zetten ervan, die werpt u verre van u?
RUTTE
Ik herken hem in ieder geval niet, nee.
DU PRÉ (VOLKSKRANT)
U zegt net, het gaat de en, en, en. Een van die en's is het indammen van de vluchtelingenstroom. Durft u nu te beloven dat daar in de korte termijn ook uitzicht op is?
RUTTE
Nee. Dat is buitengewoon complex. Er wordt verschrikkelijk hard aan gewerkt, mijn Duitse collega en Oostenrijkse collega hebben nog afgelopen zondag vergaderd met een heel aantal landen die liggen op de westelijke Balkanroute. Het is buitengewoon complex. De gesprekken met Turkije zijn daarvoor van belang, het bouwen van wat zo vreselijk is gaan heten, de hotspots, dus de plekken waar je mensen de intake kunt doen maar ook de eerste opvang kunt bieden, bijvoorbeeld in Griekenland. Daar hangt mee samen, het belang van het goed controleren van die grens bij Griekenland. Dat gaat allemaal niet goed genoeg. Dat gaat te traag. Vandaag hebben ook Juncker en Tusk weer gezegd, uit afspraken in de Europese Raad worden te traag uitgevoerd. Dus ik ben daar niet tevreden over, ik vind dat Europese proces te langzaam gaat. Ik ben ook niet tevreden over de positie van Oost-Europa die eigenlijk zegt, we zijn bereid mensen door te laten maar we zijn niet bereid mensen opvang te bieden. Dat kan natuurlijk niet dus er gaan dingen nog niet goed genoeg. Er wordt wel verschrikkelijk hard aan gewerkt. Daar ben ik zelf ook bij betrokken, dat doen we op alle mogelijke manieren. Europese zichtbare topontmoetingen, heel veel gesprekken achter de schermen. Afgelopen zaterdag nog natuurlijk de voorzitter van de Europese Raad ontvangen en daar eigenlijk uitsluitend hierover gesproken naast een aantal aspecten van ons voorzitterschap in de ontmoeting op het Catshuis. Maar ik ga het vragen, dus ik kan daar nu nog geen zekerheid over bieden dat we dat op korte termijn onder controle hebben.
DU PRÉ
En nu zei PvdA-leider Samson onlangs dat dat uberhaupt niet lukt dat dat niet te stoppen zal zijn. Deelt u die opinie?
RUTTE
Ik ga niet op ieder interview - hoe lief ik Diederik Samson ook vind - reageren.
DU PRÉ
Maar is het streven van het kabinet nu wel om de stroom in te dammen?
RUTTE
Het streven is om drie dingen tegelijk te doen: die stroom naar Europa indammen door de oorzaken zoveel mogelijk weg te nemen in de regio, dat is kabinetsbeleid. We hebben steun van de coalitiefracties. Dat doen we door op korte termijn te zorgen dat er voldoende voedsel is in de opvangkampen. Het probleem was dat het wereldvoedselprogramma langzamerhand door zijn geld heen was, waardoor er honger ontstond in een aantal kampen, waardoor mensen ook vanuit de piramide van Maslow een hele primaire, begrijpelijke, noodzaak hadden om daar weg te gaan, dat lijkt nu een stuk beter. Het wereldvoedselprogramma, daar is ook een heleboel Nederlands geld naar toe gegaan en ook van heel veel andere landen om die potten weer op niveau te krijgen, zodat er eten is. En vervolgens willen wij als kabinet werken naar een meer structurele opvang in de regio, waarbij je ook opvang in de regio bijvoorbeeld onderwijs worden geboden, waardoor je uiteindelijk in staat bent om te zeggen als mensen zich melden: er is in de regio een - vanuit het veilige-landen-principe - is er een plek waar je terecht kunt, je moet je daar melden en niet hier. Dat is voor de wat langere termijn, dat kunnen we nu nog niet realiseren; we moeten nu eerst zorgen, deze winter ook, dat er voldoende voedsel is, dat we gaan werken aan dat perspectief, daar hebben we ook de Turken bij nodig; vandaar ook de afspraken met Turkije. Het tweede is dat je, om die stroom in te dammen, ervoor moet zorgen dat je in Europa zelf de opvang, dat je er met een goede manier mee omgaat. En ook de buitengrenzen - en dat is het grootste probleem nu. De Griekse grens, daar gaat het niet goed. En we weten van het Romeinse Rijk, dat vaak als voorbeeld wordt genoemd - excuus, sorry, ik ben historicus - dat als je je buitengrenzen niet meer goed bewaakt, dat het het begin van het einde is, dus we moeten die buitengrenzen wel bewaken, dat is cruciaal en in Griekenland zit een heel groot probleem en dat proberen we op te lossen. Nederland helpt daar ook trouwens. Met mensen, met geld, om dat voor elkaar te krijgen. En daarnaast dus, de mensen die dan wel naar binnen mogen, dat we die als Europa opvangen. Dat je dus als Nederland niet meer hoeft te toen dan je relatief aan kan.
DU PRÉ
Die laatste vraag is belangrijk. Je zegt: 'Dat probleem ligt in Griekenland' - maar ligt dat niet ook in Turkije toch gewoon? En zijn we niet volstrekt afhankelijk van de Turkse regering?
RUTTE
Het cynische woord is supply-chain. Het ligt in al die onderdelen van de ketting. Mensen gaan op een gegeven moment uit Turkije weg, of uit Jordanië, Libanon, of vluchten nu rechtstreeks uit Syrië vanwege de toegenomen bombardementen. Wat ik ook begrijp. Maar voor een deel begon deze vluchtelingenstroom met een gebrek aan bijvoorbeeld voedsel van locaties in Libanon, Jordanië en Turkije. Nou goed, dat probleem hebben we nu redelijk onder controle. En vervolgens is het eerste punt natuurlijk, dat je moet zorgen dat je op een fatsoenlijke manier de opvang en de intake doet. En volgens Schengen en ook vooral volgens de Dublin-afspraken moet het natuurlijk bijvoorbeeld dan in Griekenland gebeuren. Je kunt nu een vluchteling die uit Duitsland komt aanwandelen en de grens oversteekt, kun je niet zeggen 'Je moet terug naar Duitsland' op basis van Dublin. Je moet dan achterhalen wat het eerste land is waar die Europa is binnen gekomen. Nou dat is niet te achterhalen, want hij is gewoon binnen gewandeld of met een wankel bootje hier naartoe gekomen en hij zal meteen waarschijnlijk in zijn belang vertellen waar dat eerste punt, eerste point-of-entry was. Daarom is het zo belangrijk dat die hotspots er komen. Dus je moet ook altijd tegelijk werken. Daarom zeg ik ook: dit is geen probleem wat je door een schakelaar om te zetten kunt wegnemen. Dit kost tijd, daar werken we verschrikkelijk hard aan, op alle vlakken tegelijk. Het is echt en-en-en. Je kunt dit niet door op een punt heel hard te werken, het hele probleem weghalen: je zult het allemaal tegelijk moeten doen.
BREEDVELD (NOS)
Ander onderwerp: hoe kwalijk is het dat politieagenten op vertrouwelijke functies niet gescreend zijn?
RUTTE
Dat, mm, ook weer zo'n vraag: wat denkt u zelf? Ja, natuurlijk. Maar goed, ik heb daar verder nu geen nadere informatie over, dus dan kan ik u misschien later ter woord staan. Ik heb daar geen, niet meer, dan Ard van der Steur kon melden bij het vertrek, zag ik, bij Algemene Zaken.