Zorgmijding huisarts om financiële redenen jarenlang gelijk
Ongeveer 3 procent van de mensen ziet om financiële redenen wel eens af van bezoek aan de huisarts. Dat percentage is sinds 2009 niet veranderd. Dat blijkt uit een onderzoek naar zorgmijding in opdracht van het ministerie van VWS samen met de Consumentenbond, de Landelijke Huisartsenvereniging en Zorgverzekeraars Nederland. Minister Schippers heeft het onderzoek vandaag aan de Tweede Kamer gestuurd.
Uit het onderzoek blijkt verder dat het percentage mensen dat voorgeschreven medicijnen niet heeft opgehaald, is gedaald van 34% in 2008 naar 29% in 2014. Het percentage mensen dat wel eens een verwijzing naar de specialist door de huisarts niet heeft opgevolgd is tussen 2008 en 2013 gestegen van 20% naar 27%. Opvallend is dat de sterkste toename in 2011 en 2012 heeft plaatsgevonden, terwijl de stijging in 2013 (het jaar van de verhoging van het eigen risico tot €350) relatief beperkt is. Bij kinderen onder de 18, die geen eigen risico betalen, geldt dat in 2013 ongeveer 25% geen gebruik maakte van een verwijzing van de huisarts. Onduidelijk is wat hiervoor de precieze redenen zijn. Uit het onderzoek blijkt geen relatie tussen het percentage zorgmijders en de hoogte van het eigen risico.
Financiële toegang zorg
Het afzien van zorg is niet per se ongewenst. Soms gebruiken mensen terecht geen (vervolg)zorg, omdat bijvoorbeeld zonder zorg de klacht vanzelf overgaat. Wanneer mensen onterecht afzien van noodzakelijke (vervolg)zorg, bijvoorbeeld vanwege hun inkomen, is dat ongewenst. Om de financiële toegang tot de zorg voor mensen met een lager inkomen te waarborgen zijn al verschillende maatregelen genomen. Zo is er de zorgtoeslag, die mensen een tegemoetkoming biedt in de premie en het eigen risico en hebben gemeenten geld ter beschikking gekregen om mensen met lage inkomens extra te ondersteunen. Ook komen sommige zorgkosten in aanmerking voor belastingaftrek en zijn 620.000 mensen via hun gemeente collectief verzekerd. Daarnaast geldt er een aantal uitzonderingen op het eigen risico. Zo betalen jongeren onder de 18 geen zorgpremie en geldt voor hen ook geen eigen risico. Voor mensen boven de 18 zijn verschillende vormen van zorg bewust uitgezonderd van het eigen risico, onder andere huisartsenzorg (waaronder de huisartsenpost), verloskundige zorg en kraamzorg
Aanvullende acties
Minister Schippers kondigt verschillende aanvullende acties aan als reactie op het onderzoek. Zo wordt er al dit najaar meer voorlichting gegeven over de uitzonderingen op het eigen risico en de mogelijkheid tot het al dan niet vooraf gespreid betalen van het eigen risico aan de zorgverzekeraar. Bijna alle zorgverzekeraars bieden deze mogelijkheid. Ook wijst de minister op het belang van maatwerk voor bepaalde kwetsbare mensen op lokaal niveau. Gemeenten spelen hierin een belangrijke rol. De situatie van deze mensen loopt vaak zo uiteen dat algemeen landelijk beleid hierop niet goed werkt. Ten slotte kunnen ook zorgaanbieders ertoe bijdragen dat patiënten minder afzien van noodzakelijke zorg