Modernisering wetboek van strafvordering

Het Wetboek van Strafvordering bepaalt hoe iemand wordt opgespoord, vervolgd, berecht en bestraft.

Het huidige boek is in 1926 ingevoerd en is sinds die tijd vaak aangepast en bijgewerkt.

Ontwikkelingen gaan de laatste decennia snel. De maatschappij wordt steeds grootschaliger en ingewikkelder.

Technologische vooruitgang creëert een digitaal domein dat ruimte biedt aan nieuwe vormen van criminaliteit.

Sluit het wetboek nog aan bij die ontwikkelingen? Stelt het ons in staat om de criminaliteit gepast en verantwoord te bestrijden?

Hoe kunnen we de prestaties van de strafrechtketen verbeteren?

We willen af van lange doorlooptijden, overbodige administratieve lasten en gebrekkige informatievoorziening.

We willen voorkomen dat criminelen hun straf te laat of zelfs helemaal niet ondergaan.

Een aantal procedures in het Wetboek is verouderd, de indeling is niet erg overzichtelijk en de nummering van wetsartikelen te complex. Nieuwe en oude regelingen sluiten niet goed meer op elkaar aan. De kwaliteit van de rechtspleging moet worden verbeterd.

Hoog tijd dus voor groot onderhoud.

Het Wetboek van Strafvordering wordt gemoderniseerd. Eind 2018 is het wetgevingsprogramma klaar. In de jaren daarna wordt het nieuwe Wetboek ingevoerd.

Het wetboek is straks gemakkelijker in gebruik, verhoogt de kwaliteit van de rechtspleging en verbetert de prestaties van de strafrechtketen.

En het is techniekonafhankelijk, zodat het bij nieuwe technologische ontwikkelingen niet steeds hoeft te worden aangepast.

Het Wetboek wordt overzichtelijker en toegankelijker voor de rechtspraktijk en voor de burger. Er gaat een streep door overbodige regels en de ingewikkelde nummering van wetsartikelen verdwijnt.

Zo bevat het nieuwe wetboek straks minder wetsartikelen over bijzondere opsporingsbevoegdheden. Ook komt er een eind aan onnodige procedures bij de tenuitvoerlegging.

Het Wetboek sluit beter aan bij het digitale tijdperk. Strafdossiers worden digitaal en ook de ondertekening, uitreiking en mededeling van stukken gebeurt elektronisch. De administratielast neemt sterk af.

Het gemoderniseerde Wetboek geeft duidelijk aan wat de rechten zijn van de verdachte en de taken en bevoegdheden van opsporingsambtenaren, het OM en de rechtspraak.

Zo komen er striktere regels voor onderzoek aan inbeslaggenomen elektronische gegevensdragers. Zo wordt de privacy van burgers beter gewaarborgd.

Het Wetboek stelt de rechter in staat de juiste uitspraak te doen. Ook biedt het de strafrechtketen ruimte om effectiever te functioneren.

Justitie kan sneller en gepaster reageren, waardoor ongewenste uitstroom van strafzaken vermindert.

Er komt meer nadruk te liggen op het voorbereidend onderzoek, zodat dossiers vollediger zijn bij aanvang van de zitting. Doordat de raadsman stukken op tijd ontvangt kan hij eerder getuigenverzoeken en deskundigen laten horen.

Er komen duidelijke procedures, die goed op elkaar zijn afgestemd. De rechter-commissaris houdt meer toezicht op onderzoekswensen voor een zaak op zitting komt. Ook kan de raadsman bij het verhoor van zijn cliënt aanwezig zijn.

Dit alles moet leiden tot meer en kwalitatief betere samenwerking. Maar modernisering van het Wetboek alleen is niet voldoende. Ook in de praktijk zijn verbeteringen noodzakelijk. Politie, openbaar ministerie, rechtspraak en alle andere partners werken op dit moment hard aan verbetering van de strafrechtketen.

Het nieuwe Wetboek van Strafvordering sluit beter aan bij de maatschappelijke en technologische ontwikkelingen van de 21ste eeuw en maakt een modern strafproces mogelijk.