Ministerraad 16 oktober 2015

Ook vandaag is er weer uitgebreid in de ministerraad gesproken over de verschillende aspecten van het vluchtelingenvraagstuk. We hebben ook stilgestaan bij de aanpak van mensensmokkelaars. We hebben vanochtend besloten om de strafmaat voor mensensmokkel te verhogen. Hiermee pakken we het verdienmodel van deze criminelen steviger aan en doen we meer recht aan de ernst van het delict. Om ervoor te zorgen dat de maatregel al met ingang van volgend jaar in werking kan treden, zal nog deze maand bij de Tweede Kamer een spoedwet ingediend worden.

Daarnaast werken we verder langs de én-én-én-aanpak aan het vluchtelingenvraagstuk. Dat betekent in de eerste plaats doorgaan om de instroom in Nederland in goede banen te leiden, sober en rechtvaardig. 2: het voorkomen van asielshoppen in Europa. En 3: de instroom beperken, door te voorkomen dat mensen naar Europa komen en tegelijkertijd de terugkeer te coördineren. Langs die 3 sporen werken we de afgelopen 5, 6 weken en ook de komende tijd.

Nou wat betreft de versobering van voorzieningen heeft deze week natuurlijk ook het Kamerdebat plaatsgevonden, op basis van de afspraken die maandag in de coalitie zijn gemaakt. Gisteren is vooral ook gewerkt aan het 3^e spoor: hoe kunnen we die instroom naar Europa beperken? En we hebben gisteren belangrijke stappen gezet, die bijdragen aan een beperking van die instroom door een betere opvang in de regio, en samenwerking met ook landen in die regio. Belangrijk daarbij is het EU-Turkije Actieplan, waar de Commissie gisteren mee kwam na onderhandelingen door - mag ik zeggen - 'onze' Frans Timmermans, uitonderhandeld in Ankara. Met dat Actieplan willen we de vluchtelingeninstroom en de stromen naar Europa daadwerkelijk terugdringen, door extra opvang met meer perspectief op scholing en werk, een betere registratie en een effectievere grensbewaking. Dat allemaal in samenwerking met de Turken.

Op de top in Valletta in november zullen we met Afrikaanse landen proberen nadere samenwerkingsafspraken te maken over de aanpak van de grondoorzaken van migratie, opnieuw dat 3^e spoor, werkgelegenheid voor jongeren, terugkeer, betere grensbewaking en ook hier opvang in de regio. En zo werken we in Nederland, binnen Europa en ook met de landen buiten Europa op alle fronten aan een geïntegreerde aanpak van het migratievraagstuk. Dat zal - zeg ik er meteen opnieuw bij, vorige week hier ook in een wat langere inleiding aan u gemeld - dit zal niet van vandaag op morgen geregeld zijn, het zal een kwestie zijn van de langere adem en het zal zeker ook in de toekomst ons nog op momenten voor complexe vraagstukken stellen.

Ondertussen zien we ook in de samenleving dat dit leidt tot spanningen. Tegelijkertijd zien we dat het in de meeste gevallen gelukkig goed gaat. De spanningen worden natuurlijk zichtbaar, in de meeste gevallen gaat het goed. Maar toch die spanningen zijn relevant. Ik heb het eerder gezegd: ik begrijp als mensen bezorgd zijn, als ze boos, als ze emotioneel zijn. Dat gesprek moet gevoerd worden. Kwaad worden, ook dat mag, maar de grens van geweld of het dreigen met geweld, van wie dan ook, is uit den boze. Die grens, en dat blijf ik herhalen en daar staan we voor en daar sta ik voor, die mag nooit overschreden worden. Dat is volkomen onacceptabel. Met andere woorden: van mensen en bestuurders blijf je af en ik roep mensen op de rust te bewaren en binnen de grenzen van de wet en het betamelijke te blijven.

Dan ben ik vandaag iets korter bij u, het kopje koffie na afloop schrappen wij want ik moet dadelijk, na mijn tv- en radiogesprek bij de NOS, naar de Ridderzaal voor een bijzondere vergadering van de Eerste en Tweede Kamer. Die begint om 15.00 uur en dat wordt bijzonder omdat deze mooie instantie al heel lang bestaat, de Staten-Generaal, maar in deze vorm - met een Tweede en Eerste Kamer - 200 jaar.