Toespraak van minister-president Rutte bij buluitreiking Koninklijke Militaire Academie

Toespraak | 12-10-2015

Dames en heren, aangetreden militairen,

2 maanden geleden liep ik mee met de eindmars van de Luchtmobiele Brigade. 25 kilometer lang ploeterden we door de donkere nacht. En om eerlijk te zijn: het viel mij niet mee. Maar die nacht viel in het niet bij wat de toekomstige Rode Baretten in totaal presteerden. Zij hadden in enkele weken ruim 300 kilometer met een loodzware rugzak gemarcheerd, 425 uur in het veld gebivakkeerd en vele mentale opdrachten volbracht. Wat moeten hebben gevoeld als een Tantaluskwelling kwam die nacht toch tot een einde. Maar de laatste loodjes waren zwaar. Het waren de commandanten die deze soldaten aanmoedigden, inspireerden en ze er die nacht doorheen sleepten.

En dat is de essentie van militair leiderschap: mensen inspireren, uitdagen en aanmoedigen om door te gaan, waar anderen stoppen. Generaal Eisenhower verwoordde het tijdens zijn bezoek aan de KMA op 19 mei 1952 als volgt:
'If I could only say one thing I believe about leadership, it would be this: leadership is simply finding your way to the hearts of men.'

Dat leiderschap wordt vanaf vandaag ook van u verwacht. Het goede nieuws is: een betere basis had u niet kunnen krijgen. De KMA levert krachtige leiders af, met een tas vol kennis en kunde. Ik heb de afgelopen jaren heel wat bezoeken gebracht aan onze militairen in missiegebieden. Keer op keer maakte de bekwame manier waarop luitenants al op heel jonge leeftijd invulling geven aan hun grote verantwoordelijkheid diepe indruk op mij.

Daarom is er de afgelopen jaren ook zoveel van u gevraagd. De lat lag hoog, heel hoog. Op deze historische locatie, waar vele generaties cadetten u voorgingen, moest u het uiterste geven. Dat is gelukt, want vanmiddag staat u hier: een fantastische prestatie. Van harte gefeliciteerd met deze mijlpaal.

U leverde het bloed, de zweetdruppels en de tranen, maar de inzet van uw docenten, commandanten en begeleiders mag ook niet onvermeld blijven. Ik heb grote waardering voor de toewijding die zij hebben laten zien om u elke dag een stukje beter te maken.

En dat u hier vandaag staat, heeft u in belangrijke mate ook te danken aan de steun van het thuisfront. Van al die familieleden die hier vandaag ook aanwezig zijn, uw trotse vaders en moeders voorop. Die steun blijft hard nodig wanneer u straks op missie gaat. Zij moeten u dan missen op die belangrijke momenten, zoals feestdagen, verjaardagen of bij ziekte. Contact via internet maakt veel goed, maar natuurlijk niet het gemis van de dagelijkse aanwezigheid en een hand op je schouder. Veel dank daarom aan het thuisfront!

Aangetreden militairen, het is nu aan u om de theorie nu in de praktijk te gaan brengen. Die praktijk zal niet makkelijk zijn, en soms ook heel confronterend. Enkele van u hebben de Vaktechnische Opleiding bij de Geneeskundige Dienst gevolgd op de Korporaal van Oudheusdenkazerne in Hilversum. Aan de overkant van de legering vond de identificatie van de slachtoffers van vliegramp MH17 plaats. Het kwam wel heel dichtbij toen bleek dat de commandant van deze cadetten zelf zijn broer, schoonzus en nichtje had verloren.

Een van de betrokkenen in Hilversum, luitenant Sikkes, beschreef haar ervaring als volgt: 'Ik besefte dat er meer is dan 'opdracht is opdracht'. Dat de thuissituatie van militairen een enorme impact heeft op het werk en andersom. Ik besefte dat het belangrijk is om aandacht te hebben voor ‘de mens achter de militair’. En ik besefte dat de dreiging aan de randen van Europa dichterbij is dan je denkt.' Einde citaat.

De dreiging is dichterbij dan je denkt. We werken aan vrede en veiligheid wereldwijd, maar daarmee ook aan onze eigen veiligheid. Van dat besef is elke Nederlander sinds 17 juli 2014 extra doordrongen. Het maakt het belang van uw werk des te groter. De brandhaarden rondom Europa zijn de laatste jaren alleen maar groter geworden. Aan de oostgrens van het NAVO-bondgenootschap is de Russische assertiviteit toegenomen. Grote stromen vluchtelingen staan dagelijks aan de grenzen van Europa. En aan de zuidgrens begaat ISIS de meest vreselijke wreedheden in een strijd tegen de fundamentele mensenrechten en vrijheden.

In de wereld van vandaag staat er dus veel op het spel. Onze waarden. Onze verworvenheden. Onze welvaart.

Daarom zitten Nederlandse militairen overal ter wereld; van de Golf van Aden tot Kosovo, en van Mali tot Afghanistan. Zij treden op onder democratisch mandaat van kabinet, regering en Kamer. Nu en in het verleden. Bij kritiek is het kabinet aanspreekbaar. Onze manschappen verdienen 100 procent steun van de bevolking. En ook in ons eigen land zijn Nederlandse militairen onmisbaar, bijvoorbeeld bij beveiliging van grote evenementen, bij calamiteiten of extra grenstoezicht door de Koninklijke Marechaussee.

En daarom is er besloten om de krijgsmacht te versterken, niet alleen dit jaar, maar voor de langere termijn. De verhoging van de defensiebegroting, zoals bekendgemaakt op Prinsjesdag, is de grootste sinds de Koude Oorlog. Ik besef heel goed dat we daarmee niet alle knelpunten in één keer oplossen. We versterken eerst het fundament. Maar na twee decennia van bezuinigingen is dit wel een duidelijk signaal, een trendbreuk met het verleden.

En het is aan u, de nieuwe generatie officieren, om op dit fundament te gaan bouwen. Nederland heeft u hard nodig. Uw frisse en nieuwe ideeën zijn zeer welkom.

De krijgsmacht moet de komende jaren vernieuwen om de dreigingen de baas te blijven. Niet alleen op het land, in de lucht of op het water, ook in het cyberdomein. Hier aan de Nederlandse Defensie-academie worden tegenwoordig ook de digitale aspecten van veiligheid en de krijgskunde onderwezen. Dat is een goede zaak. Meer en meer veiligheidsdreigingen zijn digitaal van aard. En vandaag studeert voor het eerst een luitenant af die zijn Vaktechnische Opleiding via het Cyber Commando heeft doorlopen: de allereerste – door de KMA opgeleide - cyberofficier van Nederland!

Dames en heren,

Nederland heeft u nodig. Nederland heeft officieren nodig die staan voor de waarden van ons land. Officieren die zich steeds weer weten aan te passen. En bovenal heeft Nederland officieren nodig die een voorbeeld zijn, die visie hebben en die het hart van hun medewerkers weten te vinden. Die de ogen niet sluiten voor wat er om hen heen gebeurt. Die doorgaan, waar anderen stoppen. Die moed tonen, voor onze veiligheid.

Dank u wel.