Persconferentie na ministerraad 26 juni 2015

Mediatekst | 26-06-2015

Statement Asscher:
Vanochtend werden we opgeschrikt door de berichten uit de omgeving Lyon. Voor de tweede keer in een hele korte tijd is Frankrijk getroffen door een lugubere aanslag. Een afschuwelijke terroristische daad. Ons medeleven gaat uit naar allen die getroffen zijn. We zijn vastberaden de vrijheden van Europa te verdedigen. Daarnaast kwamen er ook berichten over aanslagen in Tunesië bij Sousse en Koeweit. Die berichten zijn nog vers, we kennen nog niet alle details. Maar helaas zijn ook daar veel slachtoffers gevallen. We volgen de ontwikkelingen op de voet.

Ik heb vandaag de Raad voorgezet, omdat - zoals u weet - Mark Rutte in Brussel is voor de Europese Raad. Daar staat van alles op de agenda, maar de aandacht gaat uiteraard in het bijzonder uit naar de ontwikkelingen rond Griekenland. Er wordt hard gewerkt aan een oplossing, maar helaas hebben al die inspanningen nog niet tot resultaat geleid. En zoals de minister-president vannacht zelf ook zei: het is wel twee voor twaalf nu. Dus het is echt zaak dat de Griekse regering de afspraken nakomt in ruil voor de hulp die beschikbaar is.

Afgelopen week heeft minister Kamp gesproken met bestuurders en bewoners in Groningen over het voornemen om de gaswinning daar verder terug te schroeven. Wij hebben dat besluit genomen om basis van de verschillende adviezen die er zijn; SoDM en de Commissie-Meijdam. We hebben daarbij gezocht naar evenwicht tussen de veiligheid van de Groningers en de leveringszekerheid. Om mensen niet langer in onzekerheid te laten, hebben we de plannen afgelopen dinsdag meteen naar de Onderraad bekend gemaakt. Ik heb samen met de premier onlangs ook een bezoek gebracht aan het gebied. Gepraat met bewoners die getroffen zijn daar. En dat heeft indruk op mij gemaakt. We hebben gehoord wat de impact is als je leefomgeving geraakt wordt door de aardbevingen. Daarom is het alleen verminderen van de gaswinning niet genoeg en werken we ook aan de verbetering van huizen, van straten en van dorpen in Groningen. Met het thans voorliggende pakket garanderen we verbeteringen van de veiligheid, zetten we verdere stappen en houden we de leveringszekerheid. En zullen we aan het einde van dit jaar besluiten moeten nemen over hoe we in de toekomst verder gaan met de gaswinning in Groningen.

Terroristische aanslagen Frankrijk en Tunesië

VRAAG (WESTER)
Met het oog op de aanslagen in Frankrijk, Tunesië; worden er in Nederland ook extra maatregelen genomen?

ASSCHER
Wij volgen de ontwikkelingen natuurlijk op de voet. Nederland kent als dreigingsniveau 'substantieel'. Deze aanslagen vormen geen aanleiding dat niveau te verhogen, maar we zijn wel alert. Er zijn ook bij het getroffen bedrijf, dat ook een vestiging in Nederland kent, maatregelen genomen.

VRAAG (WESTER)
Zowel in Halfweg als bij het Botlek is duidelijk gewoon zichtbaar voor iedereen dat er extra bewaking is op dit moment. Is dat puur uit voorzorg of zijn er ook aanwijzingen dat hier ook iets zou kunnen gebeuren?

ASSCHER
Er zijn geen concrete aanwijzingen dat hier iets staat te gebeuren, het is puur uit voorzorg.

VRAAG (WESTER)
En geldt dat alleen voor deze bedrijven of misschien breder in Nederland?

ASSCHER
Over overige maatregelen doen we nooit mededelingen. We zijn alert, dat was al zo. Maar dit soort nieuwe ontwikkelingen worden vanzelfsprekend op de voet gevolgd door onze diensten. Voor nu is het belangrijkste dat we in contact staan met onze bondgenoten, dat we ook hulp aanbieden waar nodig en dat we solidair zijn in de bescherming van de vrijheden die in het geding zijn.

VRAAG (BLOK, RADIO 1)
Over de aanslagen in Tunesië. Heeft u aanwijzingen dat daar Nederlanders op dit moment op vakantie zijn?

ASSCHER
Ik kan daar nog niks over zeggen. Berichtgeving is heel vers. Buitenlandse Zaken zal als daar mededelingen over te doen zijn, zal dat doen. Op dit moment kan ik daar nog niks over zeggen.

VRAAG (BLOK)
U heeft daar nog geen informatie over, u bent dat aan het uitzoeken?

ASSCHER
Ik heb daar nog geen informatie over.

Opvang bootvluchtelingen in Europa

VRAAG (BOVEN, BNR)
Het is vannacht niet gelukt om een afspraak te maken in Europa over de opvang van bootvluchtelingen. Wat is nu het Nederlandse standpunt. Er is altijd gezegd: wij willen wel wat doen als andere landen ook wat willen doen. En dat tweede lijkt niet echt het geval te zijn.

ASSCHER
Wij vinden het jammer dat dat vannacht niet gelukt is, want we vinden dat je solidair moet zijn in Europa. Maar er hoort ook realisme bij. En dat betekent dat alle landen een bijdrage moeten leveren. Die verplichting is nu niet gelukt. Er komt nu een proces op gang waarbij gekeken wordt naar wat landen bereid zijn te doen. Ook daar heeft Nederland een constructieve houding. Nederland doet al veel, is ook bereid dat te doen. Maar we willen wel zeker weten dat andere landen ook hun bijdrage leveren. Dus we zullen de komende weken moeten kijken hoe zich dat precies ontwikkelt.

VRAAG (BOVEN)
En is Nederland dan bereid om mogelijk ook meer te doen dan tot nu toe de Europese Commissie voorstelt, 2000 asielzoekers extra naar Nederland?

ASSCHER
Het heeft nu niet zoveel zin om over getallen te beginnen. We moeten eerst kijken welke procedure er volgt. Nederland vindt dat Europa oplossingen moet bieden voor dit vraagstuk en niet alleen voor het probleem van mensen die er al zijn, maar ook voor het probleem dat mensen hier naartoe komen. Dus we moeten een aanpak hebben die zich richt op de problemen in Afrika, op de mensensmokkel, maar ook op een goede verdeling van de mensen die er zijn. Nederland heeft daar altijd verantwoordelijkheid in genomen, zal dat in de toekomst ook doen. Maar wil wel dat andere landen in Europa dat ook doen.

VRAAG (BOVEN)
Berichten zijn dat het in de Europese Raad vannacht behoorlijk pittig geweest is, ook een felle discussie. En dat de Italiaanse premier eigenlijk gewoon heel duidelijk heeft gesproken: als dit jullie beeld van solidariteit is, dan is dit niet het beeld dat past bij Europa. Dergelijke woorden. Hoe beoordeelt u dat?

ASSCHER
Dat kan ik niet beoordelen, want ik was niet aanwezig. Daar was Mark Rutte namens Nederland in die Europese Raad. Die geeft ongeveer op dit zelfde moment een persconferentie over wat er zich daar afspeelt. Daar kan ik geen commentaar over geven. Ik kan alleen zeggen dat Nederland een voorstander is van een gezamenlijke aanpak hiervan. En altijd bereid is verantwoordelijkheid te nemen, maar vraagt aan andere landen dat ook te doen.

VRAAG (BOVEN)
Kunt u de vertwijfeling van de Italiaanse premier begrijpen?

ASSCHER
Het heeft niet zoveel zin als ik commentaar geef op emoties die u citeert waar ik niet bij ben geweest. Het is heel duidelijk dat Italië direct geconfronteerd wordt met heel veel mensen die daar op het eiland Lampedusa, andere plekken aan de kust, terecht komen. Dus het is een urgent vraagstuk voor heel Europa, maar dat Italië daar direct door geraakt wordt, staat buiten kijf.

VRAAG (BOVEN)
En alhoewel de Italianen dus heel duidelijk vechten met de aantallen mensen die komen, wilt u niets zeggen over aantallen die Nederland bereid is op te nemen?

ASSCHER
Nee, ik wil zeggen wat ik heb gezegd, namelijk dat Nederland een voorstander is van een gezamenlijke aanpak hiervan. In het verleden altijd verantwoordelijkheid heeft genomen, zie ook de hoeveelheid mensen die Nederland altijd heeft opgenomen. Ook op vrijwillige basis. Wij kijken hier constructief naar, Nederland wilde daar een bijdrage aan leveren aan die oplossing. Dat is helaas niet gelukt om dat verplichtend af te spreken. Dan zul je een andere oplossing moeten zoeken, daarmee gaat de Commissie nu aan de slag. Dan komen ze ongetwijfeld ook bij Nederland. En Nederland is nog steeds constructief, maar wil wel dat andere landen ook hun bijdrage leveren.

Uitspraak rechter over klimaatbeleid

VRAAG (FRESEN)
Er is in het kabinet nog gesproken, begrijp ik, over die uitspraak van de rechtbank deze week over het klimaatbeleid. Wat is het oordeel daarover van het kabinet vandaag?

ASSCHER
Hele verstrekkende uitspraak met een boeiend vonnis van 70 pagina's. En je hebt natuurlijk rechtstatelijke vragen: in hoeverre gaat de rechter hier verder dan wat rechters normaal doen in het Nederlandse systeem? En inhoudelijke vragen: wat betekent eigenlijk die uitspraak voor Nederland? Dus we hebben afgesproken dat we de komende maanden - je hebt drie maanden de tijd om te besluiten hoe je met zo'n uitspraak omgaat - gaan gebruiken om al die aspecten te onderzoeken. Om dan in augustus een besluit te nemen met wat onze reactie zal zijn op die uitspraak.

VRAAG (FRESEN)
Maar vindt u dat de rechter te ver gaat, door eigenlijk op de stoel te gaan zitten van beleidsmakers?

ASSCHER
Dat is dus een vraag die we in augustus zullen beantwoorden. Die vraag wordt opgeroepen, maar wat ik vind kan ik nu nog niet met u delen. Ik vind het een hele verstrekkende uitspraak en de beste reactie voor de Nederlandse regering gaan we in augustus formuleren. Merkwaardig is natuurlijk dat we hetzelfde doel nastreven als de organisatie die hier de rechtszaak heeft aangespannen. We willen in Nederland een bijdrage leveren aan het terugdringen van het klimaatprobleem, aan het terugdringen van de uitstoot. Daar heeft minister Kamp ambitieuze plannen voor met steun van de Kamer, met steun van allerlei partijen uit het veld. Deze uitspraak schijnt daar een ander licht op, geeft aan dat die doelstelling die wij onszelf gesteld hebben, nog niet ver genoeg gaan. We moeten dus bekijken of we de uitspraak om juridische redenen niet te ver vinden gaan vanwege de positie die de rechter zichzelf hier toemeet. En we moeten kijken wat de uitspraak betekent voor het beleid van Nederland. Daar moeten we goed naar kijken.

VRAAG (FRESEN)
Nou zei minister Kamp vanmorgen voordat de Ministerraad begon: ik heb al mijn handen vol aan de huidige doelstellingen die de rechter dus niet ver genoeg vindt gaan. En ik voel er ook helemaal niets voor om daar nog een tandje bij te doen, want dat kan eigenlijk al niet meer, een tandje er nog bij. Dat is eigenlijk toch al een inhoudelijk oordeel over wat het kabinet met die uitspraak dan kan doen. Dat is eigenlijk wat dat betreft naast zich neer leggen.

ASSCHER
We hebben besloten om de komende twee maanden te gebruiken om die uitspraak te bestuderen en te bekijken wat er nodig is. Stel dat die uitspraak rechtens is en blijft. dan zul je je daar naar moeten gaan gedragen. En dan moeten we wel weten waar je het over hebt. Dus we zullen in augustus een analyse moeten hebben van de juridische aspecten van de uitspraak, maar ook van de inhoudelijke aspecten.

VRAAG (FRESEN)
Maar is de houding tot nu toe gewoon: mooie uitspraak, maar voorlopig doen we even niets extra's?

ASSCHER
Nee, de houding is: dit is een buitengewoon verstrekkende uitspraak die we heel goed willen bestuderen om de implicaties te doorgronden en om ook een passende reactie vanuit het kabinet te kunnen geven.

VRAAG (FRESEN)
Dus de woorden van meneer Kamp mogen we niet uitleggen als een soort grondhouding van: die uitspraak leggen we naast ons neer en we gaan in hoger beroep, want hij vraagt eigenlijk het onmogelijke van ons, die rechter.

ASSCHER
Kamp werkt hard aan precies hetzelfde doel als degenen die deze rechtszaak hebben aangespannen.

VRAAG (FRESEN)
Maar hij zegt: 'Ik kan de doelstelling van de rechter niet halen'.

ASSCHER
Hij werkt aan hetzelfde doel. Wat deze rechterlijke uitspraak precies gaat betekenen voor Nederland en ook voor onze reactie, dat gaan we nu bestuderen. En daar betrekken we het minister van Economische Zaken bij, van minister Kamp; Infrastructuur en Milieu vanwege het klimaat; maar ook Justitie en Binnenlandse Zaken vanwege de verhoudingen in de trias politica tussen de rechterlijke macht en de uitvoerende macht.

Griekenland

VRAAG (DE WINTHER, TELEGRAAF)
Het is bijna vakantie, daar heeft u vast ook zin in.

ASSCHER
Zeker. Dat was uw vraag?

VRAAG (DE WINTHER)
De vraag was: stel, je hebt nog niet geboekt. En een mooie last-minute naar Griekenland lonkt. Is het verstandig om dan te boeken?

ASSCHER
Het lijkt mij buitengewoon prettig daar.

VRAAG (DE WINTHER)
Is het niet een risico om naar een land te gaan dat misschien de eurozone gaat verlaten volgende week?

ASSCHER
Daar moet u echt niet op vooruitlopen. We hebben nu weliswaar hele moeilijke onderhandelingen. Ik zei al: het is twee voor twaalf. Maar Nederland werkt nog steeds mee aan het mogelijk maken dat de Grieken zich aan hun afspraken houden en ze dus ook gebruik kunnen maken van het steunpakket. En als ik ga speculeren over wat er zou kunnen gebeuren als dat niet gebeurt, dan helpt dat niet.

VRAAG (DE WINTHER)
Nee, maar de mensen zien natuurlijk ook verschillende regeringsleiders, waaronder ook onze minister-president en ook onze minister van Financiën, somberen berichten daarover ventileren. Ook de afgelopen 24 uur. Heeft het kabinet enige scenario's klaarliggen voor wat het voor gewone mensen betekent als ze straks in Griekenland zijn en dingen lopen daar uit de hand?

ASSCHER
Nederland is voorbereid op alle eventualiteiten. Dat heeft de minister van Financiën ook in de Kamer al aangegeven. Maar die scenario's ga ik niet met u uitdiepen, omdat wij juist werken aan een oplossing. Nederland wil graag dat Griekenland binnen de eurozone blijft. Maar dan moet men zich wel houden aan de afspraken en dat staat nu op het spel. Er is de afgelopen maanden ongelofelijk veel werk aan besteed, uren en nachten aan onderhandelingen. En die tijd raakt nu snel op.

VRAAG (DE WINTHER)
Is het verstandig om extra cash geld mee te nemen in wat voor valuta dan ook richting Griekenland?

ASSCHER
Het is echt niet aan de orde om nu adviezen te geven over de vakantiebestemming en of mensen dan cash geld meenemen of niet. Mensen kunnen heel goed hun eigen beslissing nemen over de vakantiebestemming. Er zijn er vele. Nee, ik denk dat dat niet helpt. Komend weekend is spannend, het is twee voor twaalf. Nederland hoopt dat het toch zal lukken om de Grieken zover te krijgen dat ze zich aan de afspraken houden.

Veilen radiofrequenties

VRAAG (DE WINTHER)
Ik heb ook nog een andere vraag over een ander onderwerp als dat kan. Ik vroeg me af: wat hebben de luisteraars er aan dat de radiofrequenties worden geveild?

ASSCHER
Het is in feite het standaardbeleid dat de frequenties worden geveild, dat het spectrum wordt verdeeld door een veiling. Omdat dat een transparante en eerlijke manier is om schaars goed te verdelen. De frequenties zijn zo'n schaars goed. Dat is ook de lijn die het kabinet heeft gekozen, volgende week is daar een Kamerdebat over. Dan gaan we kijken of daar ook steun voor is. Maar het heeft als voordeel dat je weer voor 10 jaar zekerheid kan geven, dat daar een eerlijke en transparante prijs voor betaald wordt.

VRAAG (DE WINTHER)
En het heeft ook als voordeel dat het de schatkist zoveel mogelijk geld oplevert toch?

ASSCHER
Het is niet per definitie zo dat het zoveel mogelijk oplevert of meer oplevert. Het leidt wel tot een eerlijke prijsvorming.

VRAAG (DE WINTHER)
U zegt: we zullen zien in de Kamer of er voldoende steun voor is. Twijfelt u daaraan, ik begrijp dat er dualisme is, maar het was uw eigen partij de PvdA die zich deze week nogal kritisch uitliet over veilingen?

ASSCHER
Dat is met al onze voorstellen. Het kabinet neemt een besluit en doet een voorstel aan de Kamer. En dan moet je daarna er steun voor verwerven.