Toespraak van minister Kamp bij het Jaarevent InnovationQuarter

Toespraak | 22-06-2015

Dames en heren,

In het begin van de negentiende eeuw stond het Westland bekend om zijn druiventeelt. Druiven groeiden toen nog meest buiten. Ze stonden tegen zogeheten druivenmuren om ze te beschermen tegen de wind. In de tweede helft van de negentiende eeuw ontdekten de tuinders dat de druiven beter groeiden achter glas, met veel licht van alle kanten en een gelijkmatige temperatuur. Was de druivenopbrengst in 1878 ruim 500.000 kilo, in de jaren ‘30 van de twintigste eeuw produceerden de tuinders jaarlijks 22 miljoen kilo druiven. Innovatie, noemen we dat.

Na de Tweede Wereldoorlog legden de dure Westlandse druiven het af tegen de goedkopere uit Zuid-Europa. Maar de kassen bleven en de druiven maakten plaats voor tomaten en sla. De tuinders gingen gestaag door met innoveren. Nu is het Westland het glastuinbouwcentrum van de wereld en een voorbeeld van innovatie en ondernemerschap. En van high-tech: tuinders verwarmen de kassen met aardwarmte en laten sla groeien onder LED-verlichting van Philips.

Het Westland is daarmee een van de paradepaardjes van de provincie Zuid-Holland. Behalve met deze kassen bent u in deze regio gezegend met een prominente aanwezigheid van alle negen topsectoren; de sectoren waarin Nederland uitblinkt en waarvan we de grootste groei verwachten. En u heeft nog veel meer belangrijke, innovatieve bedrijven en kennisinstellingen. De Rotterdamse haven met de bijbehorende industrie; multinationals als Shell en KPN; twee academische ziekenhuizen; de universiteiten van Leiden, Delft en Rotterdam en alles wat daaruit voortkomt. Neem QuTech, een van onze Nationale Iconen, dat is ontstaan aan de Technische Universiteit Delft. Met zijn kwantumtechnologie behoort QuTech tot de digitale top van de wereld.

Kortom, op het gebied van innovatie heeft Zuid-Holland veel troeven in handen. Van al die economische potentie zou de provincie beter kunnen profiteren. Begin vorig jaar is daarom, met steun van mijn ministerie en regionale partners, InnovationQuarter van start gegaan. Deze Regionale Ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland komt op het goede moment. Zowel De Nederlandsche Bank als het CPB voorziet een groei van 2 procent dit jaar voor de Nederlandse economie. Dit is hét moment om te investeren in innovatie – innovatie die we nodig hebben om onze welvaart te behouden en te vergroten. Nederland hoort internationaal tot de koplopers als het om innovatie gaat. Het is aan de provincie Zuid-Holland, het bedrijfsleven en de kennisinstituten om de innovatieve potentie in deze regio samen ten volle benutten. Dat doen ze ook. Volgens recente cijfers van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen heeft Zuid-Holland in 2014 36 startups binnengehaald. Daarmee komt het op de tweede plaats na de metropoolregio Amsterdam. De provincie heeft ook, na Amsterdam, het meest geïnvesteerd in die startups, namelijk 29 miljoen euro. En hier in Zuid-Holland starten op dit moment meer ondernemers een bedrijf dan in de rest van Nederland.

Dames en heren,

Innovatie vraagt om investeringen. Ik weet dat het niet altijd eenvoudig is daar financiering voor te vinden, met name voor het midden- en kleinbedrijf. Daarom heb ik, samen met de partners in InnovationQuarter, 28 miljoen euro beschikbaar gesteld als participatiekapitaal voor innovatieve bedrijven. En ik streef ernaar om, samen met de provincie Zuid-Holland, InnovationQuarter van aanvullend participatiekapitaal te voorzien zodra dit nodig is.

Innovatie vraagt ook om samenwerking en bruggen slaan. Samenwerking en het delen van kennis zijn onmisbaar voor ontwikkeling en innovatie. Samenwerking tussen de wetenschappelijke wereld, het bedrijfsleven en de overheid, in de gouden driehoek of triple helix. Maar ook tussen overheid en regio, tussen regio’s onderling en tussen sectoren. Juist daarbij speelt InnovationQuarter een belangrijke rol. Het brengt partijen bij elkaar in de regio en laat tegelijkertijd zien dat de wereld niet ophoudt bij de grenzen van Zuid-Holland.

InnovationQuarter heeft een vliegende start gemaakt. Na anderhalf jaar heeft het een actief netwerk van ruim 3000 innovatieve ondernemers om zich heen verzameld en deze met elkaar in verbinding gebracht. InnovationQuarter is op dit moment betrokken bij zo’n tachtig projecten – in verschillende fasen van ontwikkeling – en loopt daarmee ver vooruit op wat het zich voor dit jaar tot doel had gesteld.

Het kapitaalfonds heeft al vijf investeringen gedaan in veelbelovende technologische vernieuwingen. Enkele weken geleden nog maakte het bekend offshore-bedrijf Bargemaster te financieren. Dit bedrijf bouwt drijvende platforms die deining compenseren. Doordat kranen nauwelijks meer slingeren, kan er op zee veiliger worden gewerkt. Met de vijf investeringen is een bedrag gemoeid van 4,3 miljoen euro. Daar komt bij dat InnovationQuarter op elke euro die het investeert, 3 à 4 euro privaat geld aantrekt. En straks mag ik u nog een zesde investering bekendmaken.

Ook internationaal is het InnovationQuarter voortvarend van start gegaan. Een ander doel van de ontwikkelingsmaatschappij is immers het aantrekken en behouden van innovatieve buitenlandse bedrijven voor de regio. Alleen dit jaar zijn al acht nieuwe vestigingen of uitbreidingen gerealiseerd. Zo vestigt AvioniCS, een Spaanse producent van drones, zich op vliegveld Valkenburg. En vorige week werd bekend dat het ICT-bedrijf Applied Duality van Silicon Valley hierheen is gekomen. CEO Erik Meijer zal u straks meer vertellen over zijn keuze voor deze regio. Met de komst van deze bedrijven zijn investeringen van 107 miljoen euro gemoeid en circa 165 arbeidsplaatsen. Ter vergelijking: de doelstelling van InnovationQuarter voor dit jaar was 20 projecten, 80 miljoen euro aan investeringsvolume en 200 arbeidsplaatsen. We mogen dus gerust stellen dat InnovationQuarter stevig aan de weg timmert. Mijn complimenten daarvoor.

Dames en heren,

De eerste telers die hun druiven onder glasplaten lieten groeien, realiseerden zich niet dat ze het begin vormden van een van de technologisch meest ontwikkelde sectoren van Nederland. De tuinders weten al heel lang dat innovatie nodig is om verder te komen, om voorop te blijven lopen.

Laten we een voorbeeld nemen aan die Westlandse tuinders, die van generatie op generatie bleven zoeken naar vernieuwingen. Die daarmee de glastuinbouw naar grote hoogte tilden. En die er daardoor aan bijdroegen dat Nederland de tweede exporteur van agrifoodproducten ter wereld werd.

Die Westlandse druif is overigens nog steeds te krijgen, als icoon van de Westlandse glastuinbouw. Zuid-Holland telt vele iconen. Dankzij de inspanningen van InnovationQuarter komen daar steeds nieuwe bij. Met alle partijen van InnovationQuarter maken we deze iconen nog zichtbaarder. En daarmee tillen we de Zuid-Hollandse economie naar een hoger plan.

Ik dank u voor uw aandacht.