Persconferentie na ministerraad 29 mei 2015

Mediatekst | 29-05-2015

Ja, goedemiddag. De agenda komt de komende weken en maanden, de komende periode, steeds meer in het teken te staan  van het voorzitterschap van de Europese Unie. Dat begint natuurlijk pas begin volgend jaar. We hebben daarbij een aantal prioriteiten. We willen een Unie die innovatiever is, we willen een Unie die zich beperkt tot de hoofdzaken en een Unie die relevant is, die verbindt. Dit is ook gisteren aan de orde gekomen bij het gesprek met David Cameron, mijn Engelse collega die op bezoek was gisterenmiddag hier.
Wij vinden het van groot belang dat het Verenigd Koninkrijk onderdeel blijft van de Europese Unie. We vinden het ook van belang dat die gesprekken over het bij de Europese Unie blijven van het Verenigd Koninkrijk, zoveel mogelijk à 28 gevoerd worden en dat je tot een betere deal komt voor alle 28 lidstaten zodanig dat natuurlijk ook vooral het Verenigd Koninkrijk zegt: nu bevalt het ons beter om te blijven. We zijn het namelijk met het VK eens dat de Europese Unie zich moeten verdiepen, versterken waar het gaat om de markt, diensten, energie, het punt uiteraard de digitale interne markt, de hele agenda van Neelie Kroes, daar liggen gigantische mogelijkheden om extra waarde te creëren voor de Europese burger. Waar we dat op dit moment gewoon te weinig doen.
Maar ook politiek, ik vind de handelsrelatie met de Verenigde Staten van een heel groot belang, om de VS ook beter te ankeren in een Trans-Atlantische relatie, los van de handelsbelangen waar de VS zich in toenemende mate ook op Azië richt. En ik denk ook dat de Verenigde Staten daar zelf groot belang bij hebben. Maar ook als het gaat om zaken als het bestrijden gezamenlijk ook met landen buiten Europa, bijvoorbeeld de Verenigde Staten, van terrorisme, is die versterking ook van de politieke rol van de Europese Unie van groot belang. En uiteraard alle prioriteit bij de interne markt en het verminderen van het gedoe. De Europese Unie van de dingen en niet van de dingetjes, heb ik vaker gezegd.

Volgende week woensdag ben ik met een aantal collega's uit het kabinet in Parijs met Lilianne Ploumen, Henk Kamp en Melanie Schulz en daar is de ministeriële OESO-conferentie woensdag over duurzame groei en banen. Samen met president François Hollande zal ik meedoen aan een dialoog over het belang van investeringen, innovatie, maar ook een goed investeringsklimaat voor economische groei.
Nou, wat betreft dat investeringsklimaat en economische groei zagen we vanmorgen de CBS-cijfers, die zijn natuurlijk weer hoopgevend. We zien het conjunctuurbeeld de laatste tijd stap voor stap verbeteren. Recent is zelfs sprake van een aanzienlijke versnelling. En dat is in ieder geval een goede aanmoediging om door te gaan op de ingeslagen weg. Later die woensdag heb ik nog een aparte ontmoeting op het Élysée met Hollande en president Valls en daar zullen we ook spreken over de bredere Europese agenda.

En dan tot slot, volgende week vrijdag staat hier Lodewijk Asscher jullie te woord vanaf deze plek, want dan ben ik met, daar is ze weer, Lilianne Ploumen, maar ook dan met Sharon Dijksma op reis naar India. Met een grote delegatie van het Nederlandse bedrijfsleven. Dat soort missies, waarbij je de politieke gesprekken, onder andere met mijn Indiase collega Modi, maar juist ook natuurlijk de handelsmissie zelf, die combinatie die helpt om deuren te openen. Dat zag ik ook eerder dit jaar bij de bezoeken aan drie steden, of twee steden en een eiland in China. Ook in India liggen namelijk heel veel kansen voor onze bedrijven. Het land heeft een hele grote groeiambitie en een enorme groeipotentie. En daar wil Nederland natuurlijk gebruik van maken en we willen ook onze bedrijven, onze unieke specialismen aanbieden daar om India verder te versterken.

VAN SOEST (AD)
Rusland heeft te kennen gegeven dat drie Nederlandse politici niet meer welkom zijn. Wat vindt u daarvan?

RUTTE
Ja, Rusland heeft gisteren aan diverse EU-ambassades een lijst met personen overhandigd die Rusland niet meer in mogen. Wij hebben, Buitenlandse Zaken heeft, de drie betrokken Nederlandse parlementariërs geïnformeerd en de keuze of die informatie vertrouwelijk blijft is natuurlijk aan de betrokkenen zelf. Ik zal één Kamerlid daar over spreken, dat mag natuurlijk. Rusland beweert nu dat zij die maatregel neemt en dat het een gerechtvaardigde reactie is op de sanctielijst die de EU heeft ingesteld. Die hebben we ingesteld, mag ik daarop wijzen, na de illegale annexatie van de Krim en vanwege de aanhoudende Russische inmenging in het conflict in Oost-Oekraïne. Dus laten we wel even met elkaar de verschillen benadrukken tussen de sanctielijst van Rusland nu en de al bestaande EU-sanctielijst, die is dus ingesteld vanwege ernstige schendingen van het internationaal recht door Rusland, het is gericht op personen die hier aantoonbaar aan bijdragen of hebben bijgedragen. Die EU-lijst is openbaar. Die is voor iedere persoon die er op staat bekend en juridische onderbouwing van al die personen die er op staan wordt ook gegeven. En dat kan ook bij de Europese rechter door de Russen worden aangevochten. De individuele Russen die er op staan zouden eventueel naar de Europese rechter kunnen. De Russische lijst ontbeert werkelijk iedere fundering waar het betreft het internationaal recht, is niet transparant, is niet aanvechtbaar voor een rechter en wij verwerpen dan ook deze daad van Moskou en laten we dat ook aan Moskou weten.

VAN SOEST
U zegt dat laten wij in Moskou weten, wat moet ik daarbij voorstellen? Wordt de Russische ambassadeur ontboden?

RUTTE
Dat gaat langs de lijnen van Buitenlandse Zaken, ik heb niet de precieze informatie langs welke technische route dat gebeurt, maar ze krijgen dat van ons in blokletters te horen.

WESTER (RTL NIEUWS)
Even heel iets anders, het is eigenlijk de portefeuille van ministers Schippers, maar die is in het buitenland. Heeft u het misschien en marge van de ministerraad over de perikelen bij de FIFA gehad?

RUTTE
Bij de FIFA? Nee, daar hebben we het niet over gehad, maar ik heb er wel een mening over. Althans, daar wil ik wel wat terughoudend in zijn, want we gaan maar over zoveel als politiek en dit is natuurlijk wel een zaak van de voetbalwereld zelf. Maar goed, in ieder geval, wat je kunt vaststellen is dat na jarenlang onderzoek door de FBI naar misstanden binnen de Wereldvoetbalbond nu een aantal van die FIFA-vertegenwoordigers is gearresteerd. Zij worden verdacht van het aannemen van steekpenningen en het accepteren van verborgen commissies. Dat is dus corruptie als die waar zou zijn, die verdenking is heel serieus en die verdenking moet dus ook serieus worden aangepakt, dat gebeurt nu ook. En wij spreken de hoop uit dat de FIFA als geheel nu wakker wordt en niet wacht op deze externe signalen, maar echt intern orde op zaken stelt. Maar ik zou willen zeggen in voetbaltermen: dat lijkt mij een schot voor open doel.

WESTER
Als u zelf zou mogen stemmen vandaag, zou u op Blatter stemmen?

RUTTE
Ik begrijp die vraag, ik popel ook om hem te beantwoorden, maar ik ga dat niet doen, want ik mag vandaag niet stemmen.

WESTER
U zou het niet doen?

RUTTE
Ik ga niet stemmen vandaag.

WESTER
U gaat niet op Blatter stemmen?

RUTTE
Nee, ik ga niet stemmen en ik dit vind ik ook dat ik  me daar buiten moeten laten. Maar ik geloof dat de positie van de KNVB helder is.

WESTER
U steunt de positie van de KNVB?

RUTTE
Nee, zelfs daar wil ik dus voorkomen…

WESTER
Het is de Koninklijke voetbalbond.

RUTTE
Zeker, absoluut. Dus u zult de Koning moeten vragen, maar nee, zonder gekheid, ik vind dat we moeten oppassen als politiek om ons overal in te mengen. Maar ik denk dat u uit mijn voorgaande betoog kunt afleiden dat wij de situatie heel ernstig vinden bij FIFA en het ook beschouwen als  een zware uitnodiging aan de organisatie om orde op zaken te stellen.

FRESEN (NOS JOURNAAL)
Meneer Rutte, als er zeven leden van uw kabinet worden opgepakt op verdenking van corruptie, vindt u dan dat u premier kunt blijven?

RUTTE
Ik denk dat dat ingewikkeld is, ja.

FRESEN
Ja

RUTTE
Maar u gaat de parallel trekken met een niet geheel denkbeeldig voorbeeld.

FRESEN
Dat lijkt me logisch.

RUTTE
Ja, nogmaals, ik vind dat wat daar gebeurt heel ernstig. Het zijn verdenkingen, maar hier is heel lang onderzoek naar gedaan en het gaat dus inderdaad om corruptie, het gaat over verborgen commissies, steekpenningen, hele ernstige feiten. En ik denk dat de FIFA er goed aan doet om intern orde op zaken te stellen.

FRESEN
Oké, even iets anders, maakt u zich zorgen over de toenemende arbeidsonrust in het land en het uitblijven van cao's in belangrijke sectoren?

RUTTE
Cao's  zijn belangrijk omdat ze duidelijkheid en rust creëren en ook de olie zijn in het stelsel. Dus wil je het traditionele goede in het Nederlandse overleg tussen werkgevers en werknemers, wil je dat ook langjarig tot een succes maken dan zijn die cao's daarbij van belang. Ik merk overigens aan werkgevers en werknemers dat ze zich daarvan ook bewust zijn en dat er echt veel pogingen worden gedaan om die cao's afgesloten te krijgen. Maar het is ingewikkeld omdat in veel sectoren natuurlijk een aantal jaren matiging is geweest. En het op zich een begrijpelijke ambitie is om iets meer loonruimte te claimen, maar die is niet in alle gevallen ook aanwezig en dat leidt natuurlijk tot spanning.

FRESEN
Als we naar het Rijk kijken, daar is, bent u eigenlijk formeel werkgever, ik weet niet of dat helemaal zo wettelijk zo juist is, maar het Rijk is werkgever van de ambtenaren. Diederik Samsom van de PvdA zei anderhalve week geleden: kabinet schiet eens op, we hebben niet voor niks die nullijn afgeschaft voor dit jaar. Er is ruimte, leg die ruimte nu gewoon eens op tafel zodat mensen een normaal salaris krijgen.

RUTTE
Ja, die ruimte is natuurlijk ook hier beperkt en daar komt, maar goed, in ieder geval de nullijn is weg, maar de ruimte die er is, is beperkt. Die gesprekken zijn gaande, Stef Blok voert die gesprekken, Ronald Plasterk coördineert natuurlijk het hele arbeidsvoorwaardenbeleid vanuit het kabinet. Maar er is natuurlijk enige ruimte. Maar hoewel de nullijn weg is, is die ruimte wel beperkt en zijn de ambities van de bonden groter. En dat maakt het dus ingewikkeld, niet alleen in de sectoren in het bedrijfsleven, metaal en de bouw, maar dus ook inderdaad bij de overheid om tot zo'n cao te komen.

FRESEN
Maar zou er niet meer moeten gebeuren om die cao's wel tot stand te laten komen? Omdat het gaat beter met de economie, u zegt het net ook, dan is het toch ook logisch dat werknemers daar ook snel wel wat meer van kunnen profiteren.

RUTTE
Jawel, het gaat beter met de economie, maar dat zie je natuurlijk vooral aan de inkomstenzijde van de begroting. Aan de uitgavenkant van de begroting hebben wij ook voor volgend jaar te maken met een hele forse ruilvoet-tegenvaller en die hebben we gelukkig in de besluitvorming in mei kunnen wegwerken, dat is allemaal gelukt doordat er ook wel meevallers waren en andere dingen oplosbaar waren. Maar dat zijn toch serieuze problemen die we moeten oplossen. Het is niet zo dat aan de uitgavenkant van de begroting er ruimte is, integendeel, er is geen ruimte. En de ruimte die er dus is, is in termen van het arbeidsvoorwaardenoverleg met de bonden die bij de overheid georganiseerd zijn, ja, vindt dus plaats binnen de kaders van de ruimte die we benoemd hebben. en die is er, er is geen nullijn meer, maar het is inderdaad geen hele grote stijging die wij nu kunnen bieden. Maar zouden we dat wel doen, dan moet het geld wel ergens vandaan komen, dan moet je dus, ik geloof niet dat iemand ervoor pleit om dan in de politie te gaan snijden, of in de sterkte van Defensie te gaan snijden. Dus op dit moment blijft het, hoewel de nullijn weg is, nog steeds moeilijk om tot een cao te komen. Dat is geen onwil, ook niet bij de bonden, ik geloof dat die er ook oprecht in zitten en proberen tot een cao te komen, dat geldt ook voor de werkgevers bij de overheid, maar het is ingewikkeld.

FRESEN
Maar zegt u dan dat de bonden misschien dan een wat realistischer tegenbod moeten doen?

RUTTE
Ik wil liever daar in het openbaar niets over zeggen, omdat het altijd precaire onderhandelingen zijn. Ik vind oprecht dat werkgevers en werknemers bij de overheid op een hele serieuze manier die gesprekken voeren, binnen ja, scherpe marges. Er is weinig ruimte, maar gelukkig is er wel ruimte, dat is het verschil met de vorige jaren. Maar dat maakt het niet makkelijk, dus zo'n cao is er gewoon niet een, twee, drie.

FRESEN
Maar dan zegt Diederik Samsom, die suggereert een beetje dat het kabinet toch te veel op de rem staat en misschien zelfs wel te veel eisen op tafel legt die het voor de bonden weer moeilijk maken.

RUTTE
Ja, zo lees, hoor ik het niet. Ik denk dat  hij mijn frustratie deelt dat je graag zou willen dat er meer ruimte is en dat je zou willen dat de cao tot stand kan komen. En nogmaals, geen verwijt naar onszelf, maar ook geen verwijt naar de bonden. De marges zijn smal en dat maakt het ingewikkeld.

BOVEN (BNR)
Meneer Rutte, ik had nog een vraag over de FIFA. Waar er organisaties zijn die bereid zijn om geld aan te nemen, in de vorm van corruptie, zijn er natuurlijk ook organisaties, mensen bereid om dat dat te betalen. De bedrijven, grote internationale bedrijfsleven, is kennelijk bereid om in sponsorcontracten onder de tafel wat toe te stoppen. De naam van Nike wordt genoemd. Heeft het u verbaasd dat er in het internationale bedrijfsleven dus kennelijk van die bedrijven bestaan?

RUTTE
Ja, ik ga daar ook niks over zeggen. Om te beginnen zijn die onderzoeken nu allemaal gaande, er is een groot corruptieonderzoek gestart vanuit de FBI, die zeven mensen zijn nu opgepakt, ze moeten echt precies kijken wat daar aan de hand is en dan zal vanzelf blijken wat de rol is eventueel van derden daarbij. Maar ik vind het wat ver gaan om nu op  basis van die geruchten en vanuit hier die als dan-situaties vergaande uitspraken te doen.

BOVEN
Vindt u het nodig om ook in Nederland een dergelijk onderzoek te gaan initiëren?

RUTTE
Eerst maar eens kijken wat hier uitkomt. Dit is stap één en even stap voor stap.

BOVEN
Zijn er aanwijzingen dat de Nederlandse  bedrijven ook betrokken zijn?

RUTTE
Niet bij mij bekend.

BOVEN
Even één punt nog over wat u zei over de Europese Unie, het voorzitterschap volgend jaar u had het over de rol van Europa in de wereld, ook in de context van het terrorisme. Begrijp ik daar goed uit dat de inzet ook wordt voor Nederland om het gemeenschappelijk buitenlands beleid van de EU te gaan versterken en hoe wilt u dat dan doen?

RUTTE
Niet te versterken, maar te verdiepen. We hebben duidelijke afspraken gemaakt waar dat Europees buitenlands beleid waarde toevoegt en waar het gaat om het bewaken van de buitengrenzen en waar het betreft migratiestromen in de wereld een halt toeroepen en daarmee omgaan. waar het betreft terrorismebestrijding ligt er ook een rol voor de gezamenlijkheid van Europa, voor de samenwerking en voor de 28 lidstaten die daar gezamenlijk optrekken. En ik denk dat dat nog aan kracht kan winnen. Wij willen daar ook in het voorzitterschap aandacht voor vragen en ik maak ook heel bewust de koppeling met het vrijhandelsverdrag met de VS, want dat heeft zijn betekenis. Natuurlijk, want het heet een vrijhandelsverdrag, maar het heeft ook zijn betekenis in het ankeren van de VS in die Trans-Atlantische relatie en dan praat je ook over dit soort thema's.

BOVEN
Maar hoe wilt u dat dan gaan doen? Er zijn al hele veel kabinetten, in Nederland, in andere landen, die hun tanden stuk gebeten hebben op het gemeenschappelijk buitenlands beleid van de EU?

RUTTE
Het is niet onze ambitie in het voorzitterschap om onze tanden stuk te bijten op het gemeenschappelijk buitenlands beleid, want dat is er, dan hoeven we ook niet meer te praten over - nog wel geloof ik een vergadering in juni op de Europese Raad staat het ook weer op de rol - dus we zullen nog wel een paar keer over die precieze contouren spreken. Maar ik vind dat eerlijk gezegd secundair. Primair is wat je nu afgesproken hebt, hoe maak je daar nu een succes van? En wat je nu recent ziet, de top die we hadden eind april om te spreken over de aanpak van die verschrikkelijke feiten waarbij mensen omkomen door in wankele bootjes naar Europa te komen. En het feit dat we dat nu ook eindelijk geïntegreerd benaderen en zeggen dat is dus een vraagstuk waar ook Afrika een rol in te spelen heeft, waar in het hele migratiebeleid van de Europese Unie bekeken moet worden hoe je deze vreselijke gebeurtenissen kunt voorkomen. Hoe je kunt zorgen dat mensen een veilig leven kunnen leiden, ook in de landen waar ze wonen. Dat vraagt om een geïntegreerde aanpak en dan heeft de samenwerking meerwaarde, dat hebben we ook al eerder geconstateerd. En in plaats van eindeloos praten over waar zou je nog meer kunnen  gaan samenwerken zou ik juist die bestaande terreinen willen verdiepen en daar een succes van maken.

HENDRICKX (VOLKSKRANT)
U zegt dat ministeries steeds drukker zijn met dat voorzitterschap volgend jaar, in hoeverre is het nu een prestigeproject voor politici en in hoeverre is het nu echt voor Nederlands belang ook?

RUTTE
Het is in het Nederlands belang omdat je twee dingen kan doen in dat voorzitterschap. Ten eerste in de Europese Unie spelen heel veel zaken die vastzitten waar besluitvorming traag gaat en een voorzitter kan helpen om die besluitvorming los te trekken, dat draagt ook bij aan een deeltje competentie. Nederland is een oprichter van de Europese Unie en als je erin slaagt om moeilijke onderwerpen weer vlot te trekken dat heeft dat zijn meerwaarde voor de hele uitstraling van Nederland als onderdeel van de internationale gemeenschap. Het tweede en laatste punt is dat het voorzitterschap de kans biedt voor Nederland om een aantal accenten te zetten. Een heel belangrijk accent om te willen zetten is op die interne markt. Omdat wij er eigenlijk ons aan ergeren en dat doen we met heel veel anderen hoor, dat is niet een ergernis die wij alleen hebben, dat die interne markt, waar het ooit om begon, dat die maar voor zo'n klein stukje ontwikkeld is, zich eigenlijk beperkt tot fysieke goederen, terwijl er nog zoveel te doen is op het gebied van diensten en digitaal en energie. En dan praat je over een heel groot deel van de Europese economie en dat levert onmiddellijk levert dat extra banen en groei op. Alleen al die hele agenda van Neelie Kroes, als je die gewoon zou uitrollen en die was niet hysterisch die agenda, die was echt al rekening houdend met ook, wat kun je met elkaar voor elkaar krijgen in een Europese Unie. Dat zou al leiden tot zoveel extra groei, zoveel extra banen, dat je bijna denkt laten we er nu wat meer tempo in maken. Dus wij willen echt ook inzetten als voorzitterschap, maar ook in de aanloop naar het voorzitterschap om dat soort onderwerpen centraal te stellen, naast de hele ondersteuning die we willen geven aan de agenda van Frans Timmermans om te komen tot een EU die veel meer gefocust werkt. Nationaal wat kan, Europees wat moet. En dus veel meer dingen op het niveau van de nationale lidstaten doen en alleen waar je echt in de samenwerking meerwaarde hebt Europees.

HENDRICKX
En als het zo belangrijk toch is voor Nederland, is het dan ook politieke stabiliteit, is dat dan ook in Nederland belangrijk op zo'n moment of zou het bijvoorbeeld ook met een demissionaire kabinet goed te doen zijn?

RUTTE
Wat denkt u zelf? Met al uw uitvoerige ervaring.

HENDRICKX
Ik vraag het aan u.

RUTE
Ja, daar was ik al bang voor. Nou ja, ja, ik geef wel wat u al vermoedt, ik denk dat het helpt als je een missionair kabinet hebt. Dat is ook onze ambitie, verkiezingen zijn voorzien in maart 2017 en het voorzitterschap is eerste helft 2016.

WEISSINK (FD)
U maakte eerder deze week duidelijk dat we zelfs geen ruwe houtskoolschet mogen verwachten van een stelselwijziging, een fiscaal stelselwijziging. En dat die herziening geheel afhankelijk is van de houding van de oppositie. Maar hoe groot acht u dan die kans dat er überhaupt een fiscale herziening gaat komen?

RUTTE
Ik denk dat die kans toeneemt als wij niet (onverstaanbaar, red) mijn betoog in de Tweede Kamer was eigenlijk heel simpel. Dat als je als kabinet van PvdA en VVD met een visie komt op dat nieuwe belastingstelsel, zonder je op voorhand te hebben verzekerd van een fatsoenlijke meerderheid die ook bestendig is over verkiezingen heen. De roll out, de uitrol van zo'n belastingstelsel kost je een paar jaar en dan zit je al gauw voorbij de verkiezingen, je zal nu beginnen, maar je zal ook steppen willen zetten na de verkiezingen, je hebt zo drie, vier jaar nodig voor de hele implementatie. Dus dan kun je niet volstaan met een meerderheid die we nu hebben, die in de Eerste Kamer er niet is trouwens. Dan is zelfs de steun van de C3 niet genoeg, al hadden we 38 zetels gehad in de Eerste Kamer. We hebben altijd gezegd, ook vorig jaar bij de Algemene Beschouwingen, we zoeken een breder draagvlak. Dus dat is één, je zoekt dat brede draagvlak. Dan is vervolgens de vraag hoe krijg je dat? Mijn zorg is dat als wij als coalitie zeggen dit is waar wij aan denken, dat allerlei collega-partijleiders en -fractievoorzitters  verleid gaan worden om daar meteen op te gaan reageren en dan wordt zo'n plan uit elkaar gescheurd. De een zegt 'dat vind ik leuk en dat vind ik' , 'hoe kunnen ze dat bedenken? Ja, dat is best aardig'.  En dat wordt het vreselijk ingewikkeld. Dus wat wij gaan doen is op enig moment met partijen aan tafel zitten en zeggen dit is waar wij aan denken, maar dat doen we wel buiten het gezicht van de camera's en dat is een samenhangend geheel, dus als je het een doet zou je ook het andere moeten doen. onze ideeën daarover. Zijn jullie bereid, voldoende andere politieke partijen, om daar steun aan te geven in het belang van het herstel van Nederland. Omdat als we de lasten, de ruimte die er nu mogelijk bestaat, waarvan we denken dat die ontstaat, we moeten even augustus afwachten, maar volgens de cijfers lijken zich niet ten negatieve te ontwikkelen van de economie. En in de cijfers so far zag je enige ruimte voor lastenverlichting. Als je die gewoon zou afstorten in het bestaande belastingstelsel heeft dat natuurlijk positieve effecten op de economische groei. Maar als je het kan combineren met een stelselverandering waarbij je een grotere verschuiving kunt aanbrengen van lasten op arbeid naar andere lasten, en dat is het doel van die stelselhervorming naast de vereenvoudiging, wat ook een belangrijke doelstelling is, ja, dan heeft dat meer economische effecten. En ik wil die kans daarop maximaliseren. Nou de vraag hoe groot acht u die kans? Ik ben daar betrekkelijk optimistisch over omdat ik in Nederland merk dat we, als het er op aankomt in de meeste gevallen verantwoordelijke partijen hebben die bereid zijn om in moeilijke fases ook moeilijke besluiten te nemen. Je zit nu in een herstelfase. Maar dit is wel ondersteunend aan dat herstel. We zien nog steeds dat de werkloosheid te hoog is, we zouden willen dat de economische groei ook nog een tandje hoger wordt. en dan kan dit heel erg helpen om dat te bereiken.

WEISSINK
Waarom zou de oppositie  u dit succes gunnen dan?

RUTTE
Nederland het succes gunnen, het gaat niet om de VVD of de PvdA. En als zij meedoen dan is het ook niet per definitie een succes alleen van deze coalitie, dan is het een succes van die bredere coalitie van partijen die zich achter zo'n belastinghervorming schaart. Dus volgens mij moeten we dat vooral proberen weg te houden uit de winst- en verliesrekening, de zero sum game die heel gauw in Den Haag gemaakt wordt en te kijken hoe kun je tot winst voor Nederland komen.

GIEBELS
Ik heb nog een vraagje over die oppositiepartijen, dat overleg is toch al lang gaande, tussen Wiebes en de partijen in de Kamer?

RUTTE
Ja

GIEBELS
Is het dan niet goed gegaan, stokt dat, is daar iets uitgekomen?

RUTTE
Nee, dat gaat heel goed. maar dat is vooral gericht op het ophalen van de kennis en informatie wat zij willen, waar zij aan denken. Dus we weten inderdaad, vrij vergaand, menen wij te weten, afhankelijk van hoe open ze naar ons waren, wat er voor een gedachten leven in de kringen van al die politieke partijen over een belastinghervorming. En ja, daar probeert u ook rekening mee te houden als wij buiten uw zicht hoop ik erin slagen de partijen aan tafel te krijgen om te spreken over zo zou je het kunnen doen. kunnen we hier breed draagvlak voor krijgen.

GIEBELS
Dat is stap twee, dus die inventarisatie die heeft plaatsgevonden

RUTTE
Ik weet niet of dat helemaal klaar is, maar Wiebes heeft heel veel gesprekken gevoerd en daardoor hebben we gewoon heel veel informatie hoe partijen er tegenaan kijken en het is ook een beetje een ambachtelijk proces. Het is ook gewoon informatie ophalen, kennis vergaren, hoe zitten partijen erin? Wat, hoe gaan we die vereenvoudiging bereiken en die economische groei bereiken  en welke keuzes maak je dan?

GIEBELS
Nu zei u, die uitkomst vindt u niet verstandig voor de zomer, kunt u ook niet verwachten, Wiebes was daarover aanzienlijk optimistischer de afgelopen weken, de afgelopen maanden, voor de zomer komt mijn prototype, wat is het verschil, wat is er gebeurd de afgelopen weken?

RUTTE
We willen ons niet vastpinnen op, kijk, je wilt het liefst natuurlijk zo snel mogelijk, want naarmate je het eens kunt worden met een breed draagvlak over een belastinghervorming kun je ook al delen ervan vertalen in een belastingplan voor 2016.  Dat is natuurlijk het aantrekkelijke en als je te lang wacht lukt dat niet meer. En tegelijkertijd hoed ik mij er altijd voor om heel veel tijdsdruk ergens op te zetten en een datum te gaan noemen omdat dan vervolgens in de vijf navolgende persconferenties terecht door u gevraagd wordt u zei toen en hoever ben je? Dus ik creëer enige ruimte omdat ik dit ook niet helemaal in mijn eentje kan bepalen. Het tempo wordt ook mede bepaald door de oppositie.  Ik kan niet in mijn eentje beslissen.

VRAAG
Heeft u Desi Bouterse al gefeliciteerd met zijn verkiezingsoverwinning?

RUTTE
Nee, dat heb ik nog niet gedaan en dat ga ik ook niet doen. Wij respecteren de uitslag van de verkiezingen in Suriname, maar u weet dat wij de contacten met het Surinaamse staatshoofd beperken tot wat op basis van functionele noodzaak noodzakelijk is.

VRAAG
En wat betekent deze verkiezingsoverwinning van Bouterse dan precies voor de relatie tussen Nederland en Suriname voor de komende vijf jaar?

RUTTE
Wij blijven inzetten, zoals we dat ook de afgelopen jaren hebben gedaan, op het bevorderen van de samenwerking, het uitwisselen van contacten en kennis tussen beide samenlevingen. Wij hebben immers meer dan 300 jaar geschiedenis met elkaar, dat verbindt Nederland en Suriname, de gedeelde geschiedenis, de taal, maar ook de sociale netwerken, het is een blijvende basis voor de sterke verwevenheid tussen beide samenlevingen. Maar de herverkiezing van het staatshoofd maakt het niet mogelijk om daar nu meteen rechtstreeks contacten mee aan te knopen, behalve wat functioneel noodzakelijk is.

VRAAG
Heeft dat meer te maken met de amnestiewet, of dat hij hier een gezocht drugsbaron is?

RUTTE
Hij is natuurlijk veroordeeld in 2000 in Nederland tot een gevangenisstraf van 11 jaar, dat lijkt me een relevant feit. Even afgezien van uiteraard het hele complex rond de decembermoorden-processen.

De WINTHER (TELEGRAAF)
Meneer Rutte, staatsecretaris Van Rijn van Volksgezondheid was vandaag ook in de ministerraad. Hebben u en uw collega's hem nog een hard onder de riem moeten steken vanwege het belangrijke debat dat volgende week is?

RUTTE
Dat is niet nodig, daar hebben we over gesproken, daar hebben we over gesproken. En ja, in die zin een herbevestiging ook vanuit Martin van Rijn dat hij en ik en het hele kabinet het vreselijk vinden dat er mensen zijn in Nederland die hebben moeten wachten en in sommige gevallen nog steeds te traag hun geld, waar ze recht op hebben, krijgen. Wetend dat verreweg de meeste mensen die een PGB aanvragen en toegewezen krijgen daar ook echt recht op hebben. En tegelijkertijd realiserend dat dit een complexe verandering is waarbij bij de invoering dingen niet goed zijn gegaan. Die we nu stap voor stap aan het oplossen zijn, daar maken we ook echt meters. En Van Rijn ziet met vertrouwen dat debat tegemoet omdat het ook hem de gelegenheid geeft om in alle rust in de Kamer te schetsen en ook naar de samenleving uiteen te zetten wat wij doen om deze problemen op te lossen.

DE WINTHER
Ja, u heeft het over meervoud, we hebben dingen gedaan. Heeft u het idee ook dat u wellicht zelf, u als hoofdverantwoordelijke van het kabinet, wellicht deze hervorming te snel heeft willen doorvoeren? Waardoor mensen nu in de problemen zitten.

RUTTE
Nee, tot die conclusie kom ik niet. Ik kom wel tot de conclusie dat het bij de invoering - en dat weten we altijd bij hele grote complexe reorganisaties en hervormingen -  dingen mis kunnen gaan. We hebben drie hele grote hervormingen op 1 januari laten starten en we hebben heel goed gemonitord hoe die gaan en eigenlijk gaan ze alle drie redelijk goed. En bij een van die hervormingen zat er in die wet een oude wens die breed in de Kamer leeft, namelijk om de fraude te bestrijden bij toekenning van PGB's, oneigenlijk gebruik, dat nam te veel toe en er was een brede politieke wens om daarom over te gaan op een systeem van wat dan heet van trekkingsrechten in plaats van dat je op voorhand het geld krijgt. Daar was brede politieke steun voor, ik denk dat die ook goed kon op 1 januari. Maar je ziet wel dat in de praktijk daar problemen zijn die we nu stap voor stap oplossen. Dan naar mijn rol. Ik zit heel simpel zo in de wedstrijd: alles wat goed gaat is het succes van de bewindslieden en alles wat niet goed gaat is altijd mede ook mijn verantwoordelijkheid.

DE WINTHER
Is het dan ook tijd voor excuses aan die mensen, want we gaan binnenkort de zesde maand in en ik denk niet dat het in drie dagen is opgelost?

RUTTE
Nee, zeker, ik heb die ook gemaakt in de Kamer van de week, Van Rijn heeft die ook gemaakt, uiteraard. Maar ik heb erbij gezegd en dat is meer hoe ik persoonlijk altijd aankijken tegen politici die excuses maken, dat ik snap dat mensen dat op prijs stellen, dus ik heb ze ook gemaakt in het Kamerdebat, maar dat ik zelf, toen ik nog niet in de politiek zat en naar de politiek keek, altijd vooral dacht los de problemen op. En daar zijn we ons op aan het richten. Het moet niet gratuit zij excuses maken, maar uiteraard..

DE WINTHER
Maar de mensen in het land willen natuurlijk op een gegeven moment wel een oplossing en we zijn in de zesde maand en u zegt we werken er hard aan, maar op een gegeven moment is het toch ook de tijd om de conclusie te trekken dat er misschien gevolgen moeten worden verbonden aan het feit dat het allemaal zo slecht gaat?

RUTTE
Die stap-voor stap-verbetering is heel zichtbaar, je ziet nu dat inmiddels 95% van de zorgverleners die hun gewerkte uren correct declareren, binnen de afgesproken tien werkdagen betaald krijgen. Maar er is ook nog achterstand die moet worden weggewerkt. Maar je ziet echt wel dat er hele grote stappen gezet zijn inmiddels.

DE WINTHER
Kunt u nog iets meer doen behalve…

RUTTE
Alles wat we denken nu te kunnen doen, en er wordt constant gekeken kun je nog extra dingen doen, maar alles wat we kunnen verzinnen, met de beste deskundigen erbij, van de SVB, maar ook van de zorgkantoren, van de gemeenten, doen we. En als we op dingen komen dat we denken dat kunnen we nog meer versnellen, nog handiger doen, om juist de problemen nog sneller op te lossen, dan twijfelen we geen seconde. Maar we hebben op dit moment een verbeterplan en dat levert. We zijn er nog niet, maar stap voor stap zijn we wel bezig om het lek echt boven te krijgen en zie je dus nu dat gelukkig, maar het is geen 100%, het is 95%, van de zorgverleners binnen tien dagen betaald krijgt als ze correct declareren.

DE WINTHER
Tot slot dan, laatste vraag, gaat u zichzelf nog ermee bemoeien om te zorgen dat er oppositiepartijen zijn die, zoals de afgelopen tijd redelijk constructief zijn bezig geweest, misschien ervan moeten worden overtuigd dat het geen goed idee is om een staatssecretaris een motie van wantrouwen aan zijn broek te geven?

RUTTE
Daar heb ik twee antwoorden op, of twee elementen. Ten eerste ik heb vertrouwen in dat debat, omdat ik vertrouwen heb in de meeste politieke partijen in Nederland dat we niet uit zijn op de ruil,  maar op het oplossen. Wat zou je ermee oplossen als Martin van Rijn vervangen wordt door iemand anders? Hij is een, als iemand in Nederland heel deskundig is op dit terrein en heel gewetensvol en met grote bestuurlijke ervaring, dat wordt ook denk ik breed erkend, deze portefeuille doe en nu geconfronteerd is met deze problemen en die aan het oplossen is, dan is hij het. Dus wat los je ermee op. Ten tweede wat ik zelf doe achter de schermen, daar kan ik nooit iets over zeggen, want de effectiviteit daarvan neemt als ik daar mededelingen over doe.