Financieel jaarverslag 2014: moeilijk, maar beter
De Nederlandse economie groeide, na jaren van krimp, in 2014 met 0,8%. Het begrotingstekort en de staatsschuld vielen beter uit dan verwacht. Dit kwam door de gunstigere economische omstandigheden en de noodzakelijke structurele hervormingen op de arbeidsmarkt, in het pensioenstelsel, de woningmarkt en in de zorg.
Dat blijkt uit het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2014 (FJR), waarin het kabinet rapporteert over de economische, budgettaire en politieke ontwikkelingen in 2014, het eerste jaar waarvoor het kabinet Rutte-Asscher de begroting heeft opgesteld.
Minister Dijsselbloem van Financiën vindt dat de resultaten ruim de destijds sombere verwachtingen voor het jaar 2014 overtreffen. "Maar 2014 was een jaar dat voor veel Nederlanders nog moeilijk was. Nog te veel mensen verloren hun baan en er kwamen nog te veel ondernemers in de knel". Volgens Dijsselbloem was het ook een jaar waarin met steun van verscheidene politieke partijen stevige maar noodzakelijke maatregelen in wetgeving werden omgezet. "Op die manier zijn achterstanden uit het verleden weggewerkt en is een fundament gelegd voor verder duurzaam economisch herstel", aldus de minister.
Economische ontwikkelingen en overheidstekort
In tegenstelling tot een jaar eerder groeide de Nederlandse economie in 2014. Die groei werd grotendeels gedragen door de aantrekkende export en daarnaast namen de bedrijfsinvesteringen toe. Na jaren van zeer lage verkoopaantallen steeg de huizenverkoop met bijna 40%. De combinatie van gunstige economische omstandigheden en het gevoerde beleid zorgde dat de resultaten de sombere verwachtingen voor het jaar 2014 ruimschoots overtroffen. Het in 2013 door het CPB voorspelde begrotingstekort van 3,5% werd uiteindelijk 2,3%.
In 2014 gaf Nederland 41 miljoen euro per dag te veel uit. Dat is aanzienlijk, maar ter vergelijking: in 2009 had Nederland per dag nog een tekort van € 91 miljoen. Doordat het tekort duurzaam onder de 3% daalde, verliet Nederland in 2014 voor het eerst sinds 2009 het spreekwoordelijke Europese strafbankje van het Stabiliteits-en Groeipact. Na een stevige Europese stresstest, ging in 2014 de bankenunie van start. 120 banken, goed voor 82% van de Europese bankensector, staan nu onder streng Europees toezicht.
Bedrijfsvoering 2014
Uit de departementale jaarverslagen en auditrapporten blijkt dat de rechtmatigheid van de verplichtingen, ontvangsten en uitgaven van het Rijk in 2014 met 99,53% wederom hoog was. Hiermee voldoet dat Nederland ruimschoots aan de nationale norm voor rechtmatigheid. Ook de bedrijfsvoering bij de ministeries is in 2014 over het algemeen beheerst verlopen.
| Tekort / overschot | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| als % bbp | 0,2 | -5,5 | -5,0 | -4,3 | -4,0 | -2,3 | -2,3 |
| in miljarden € | 1,2 | -33,7 | -31,9 | -27,8 | -25,3 | -14,6 | -15,0 |
| tekort per dag in miljoenen € | +3 | -92 | -87 | -76 | -69 | -40 | -41 |
| Overheidsschuld | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| als % bbp | 54,8 | 56,5 | 59,0 | 61,3 | 66,5 | 68,6 | 68,8 |
| in miljarden € | 348,1 | 348,9 | 372,6 | 393,9 | 426,1 | 441,0 | 451,0 |
| per Nederlander in € | 21.000 | 21.000 | 22.000 | 24.000 | 25.000 | 26.000 | 27.000 |
*De overheidsschuld omvat de staatsschuld, de schuld van de decentrale overheden en enkele andere posten.
| Datum | Miljoenennota 2014 (sept. 2013) | Voorjaarsnota 2014 (mei 2014) | Miljoenennota 2015 (sept. 2014) | Najaarsnota 2014 (nov. 2014) | Jaarverslag 2014 (mei 2015) |
|---|---|---|---|---|---|
| Begrotingstekort (EMU-saldo, % bbp) | -3,3 | -2,7 | -2,9 | -2,9 | -2,3 |
| Overheidsschuld (EMU-schuld, % bbp) | 76,1 | 73,9 | 69,8 | 69,4 | 68,8 |