Succesvolle Nederlandse bemiddeling in Niger Delta
Mede dankzij bemiddeling van oud-ambassadeur Bert Ronhaar is een akkoord gesloten tussen Shell Nigeria en leiders van de lokale Bodo gemeenschap over opruiming van de olievervuiling in hun leefgebied. Minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking: ‘Het is heel goed nieuws dat de partijen er nu uit zijn en knap werk van Ronhaar. Aan het begin van het proces stonden ze met de rug naar elkaar. Door zijn optreden is die houding gedraaid. Met als resultaat dat de situatie voor de mensen en het milieu daar aanzienlijk zal verbeteren.’ Gisteravond is daarvoor in Port Harcourt een overeenkomst getekend.
Bodo ligt in de deelstaat Rivers in de Niger Delta. Het is een gebied van ruim 1000 hectare groot dat in 2008 en 2009 zwaar vervuild is door zowel operationele fouten als illegaal aftappen. Op verzoek van zowel de Nigeriaanse overheid, Shell als de lokale bevolking begon Bert Ronhaar anderhalf jaar geleden als bemiddelaar. Ronhaar, destijds ambassadeur in Nigeria, deed dit samen met Inemo Samiama, vertegenwoordiger van een aantal lokale milieuorganisaties. De Nederlandse ambassade in Abuja heeft de werkzaamheden van het Bodo secretariaat gefinancierd, denk hierbij aan rondetafelconferenties en andere activiteiten die nodig waren om de onderhandelingen op gang te brengen en te houden. De kosten daarvan bedragen circa 350.000 euro.
De aanpak van Ronhaar en Samiama is succesvol gebleken. Het resultaat is een Memorandum of Understanding (MoU). Daarin is een aantal afspraken vastgelegd. Zoals een plan van voor het opruimen van de olievervuiling en sanering, een plan ter voorkoming van illegaal aftappen van olie en voorstellen om het vertrouwen tussen alle betrokken partijen verder te versterken. Voorbeeld daarvan is een fonds voor de sociaal economische ontwikkeling van het gebied.
Ronhaar: ‘Na wederzijdse grote aarzelingen en wantrouwen is het toch gelukt om er uit te komen. Daar was heel veel praten, diplomatie, sussen en doorzettingsvermogen voor nodig. Soms was het twee stappen vooruit en weer één achteruit. Des te mooier is om te zien dat de onderlinge verstandhouding nu uitstekend is.’ Niet alleen Shell en de lokale Bodo-gemeenschap steunen het akkoord. Ook de VN en Nigeriaanse autoriteiten, die tijdens de onderhandeling de rol van waarnemer hadden, staan achter de bereikte resultaten.
Inmiddels is een projectdirecteur aangesteld die leiding zal geven aan de uitvoering van de gemaakte afspraken. Op basis van een grondig en transparant aanbestedingsproces zijn twee bedrijven geselecteerd die aan de slag zullen gaan met het opruimen van de olievervuiling, het schoonmaken van verontreinigde grond en oppervlaktewater. 'Het is zeer positief dat Nederland deze rol heeft kunnen spelen in Bodo. Hopelijk leidt dit model ook elders in de Niger Delta waar vervuiling heeft plaatsgevonden tot een dialoog die bijdraagt tot een oplossing die voor alle partijen aanvaardbaar is. Op die manier wordt de gedupeerde bevolking recht gedaan,’ aldus minister Ploumen die zelf het gebied vorig jaar nog bezocht.
Los van de bemiddeling door Ronhaar en Samiama voor het opruimen van de olievervuiling zijn Shell en de Bodo gemeenschap eerder dit jaar een schikking overeengekomen van 70 miljoen euro voor compensatie van geleden schade door de Bodo gemeenschap.