Infographic referendum
Vanaf 1 juli 2015 kan iedereen een raadgevend referendum aanvragen over een wet of verdrag die is aangenomen maar nog niet in werking is getreden. Hieraan zijn wel voorwaarden verbonden. Er zijn namelijk onderwerpen die van een referendum zijn uitgesloten, zoals het Koninklijk Huis, de Grondwet of begrotingen. Het referendum is raadgevend. Dat betekent dat het een advies van het volk is, de overheid moet dan opnieuw een afweging maken.
Publicatie
Nadat een wet of verdrag is aangenomen besluit de overheid of een wet of verdrag in aanmerking kan komen voor een referendum. Dit besluit verschijnt in de Staatscourant.
Inleidend verzoek
Iedereen die kiesgerechtigd is, kan een referendum aanvragen. Dat kan door een lijst van de Kiesraad te ondertekenen en op te sturen. Als eerste stap moet de Kiesraad binnen vier weken 10.000 handtekeningen ontvangen. De Kiesraad controleert of er voldoende geldige handtekeningen zijn.
Definitief verzoek
Als het inleidend verzoek is goedgekeurd, moet de Kiesraad binnen zes weken 300.000 handtekeningen ontvangen. De Kiesraad kijkt of er genoeg geldige handtekeningen zijn en besluit of er een referendum moet komen.
Datum
De referendumcommissie bepaalt de datum van de stemming: deze vindt binnen zes maanden na het besluit van de Kiesraad plaats.
Voorbereiding
De referendumcommissie verstrekt informatie over de inhoud van de wet of het verdrag en bevordert het debat door het verstrekken van subsidies. De gemeenten organiseren de stemming en verzorgen de inrichting van het stembureau.
Stemming en vervolg
Als de meerderheid tegen de wet stemt én de opkomst is hoger dan dertig procent, dan moet de overheid de wet opnieuw in overweging nemen. Is de opkomst lager dan dertig procent of stemt de meerderheid voor de wet, dan treedt de wet in werking.
Dit schema is een eenvoudige weergave van het volledige proces.