Dreigingsniveau terrorisme gehandhaafd op ‘substantieel’
Het dreigingsniveau is wederom vastgesteld op ‘substantieel’. De kans op een aanslag in Nederland blijft reëel. Er zijn echter op dit moment geen concrete aanwijzingen voor aanslagen in Nederland. De aanslagen in Parijs, Kopenhagen en het verijdelde plot in het Belgische Verviers bevestigen op indringende wijze de dreiging tegen Europa en dus ook tegen Nederland. Ook in ons land moet rekening worden gehouden met het risico op zowel individuele acties als georganiseerde plots. Het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme wordt dan ook onverkort voortgezet. Het kabinet heeft, met oog op het langdurige karakter van het huidige dreigingsbeeld, besloten tot versterking van de veiligheidsketen op een aantal punten. Dat staat in het Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) en de voortgangsrapportage van het Actieprogramma die vandaag naar de Tweede Kamer zijn gestuurd.
Evenals in de vorige twee dreigingsbeelden vertonen de cijfers van uitreis naar jihadgebieden, ondanks de verslechterde veiligheidssituatie ter plaatse, een kleine maar gestage toename. Rond de 190 personen zijn inmiddels uitgereisd, waarvan ongeveer 35 zijn teruggekeerd en 30 zijn gesneuveld. De dreiging tegen Nederland wordt daarbij niet uitsluitend door uitreizigers en terugkeerders bepaald. Ook jihadisten die in het Westen verblijven en niet in een conflictgebied zijn geweest, kunnen overgaan tot het plegen van geweld. Er is sprake van een sterke wisselwerking tussen de conflicten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika en jihadistische groepen in bijvoorbeeld in Europa. De propaganda die via internet en sociale media verspreid wordt, speelt hierbij een rol.
Om risico’s te beperken wordt in de aanpak ook gekeken hoe de vermenging van jihadisme met criminaliteit het beste kan worden voorkomen, de mogelijkheden van identiteitsfraude kunnen worden tegengegaan en de mogelijk radicaliserende rol van salafistische predikers kan worden beperkt.
Actieprogramma voortgezet en versterkt
In het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme wordt vanzelfsprekend zwaar ingezet op de onmiddellijke beperking van de dreiging en bescherming van de democratische rechtsstaat. Omdat het tegengaan van radicalisering en de bestrijding van terrorisme bij uitstek ook een zaak is van lange adem, zet het kabinet tevens nadrukkelijk in op preventie van radicalisering en terrorisme en het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving op de langere termijn. De realiteit is dat wat recent in Frankrijk, België en Denemarken is gebeurd, ook in ons land kan voorkomen. 100% veiligheid kan nooit worden gegarandeerd. Daarom beoordelen de autoriteiten elke dag opnieuw of het pakket aan maatregelen afdoende is.
De voorgaande maanden is er voortgang geboekt op verschillende vlakken. Het Openbaar Ministerie heeft een uitbreiding van zeven Officieren van Justitie gerealiseerd voor de aanpak van jihadisme. Daarnaast lopen er in Nederland op dit moment ruim zestig ’jihad-gerelateerde’ strafrechtelijke onderzoeken naar circa 90 personen. Met het oog op interventies rond uitreis zijn er sinds december 2013 rond de 65 paspoorten gesignaleerd ter vervallen verklaring. Ten behoeve van het tegengaan van radicalisering is sinds 1 februari 2015 de Expertise-unit sociale stabiliteit operationeel. Deze unit biedt praktijkgerichte expertise gericht op preventie van radicalisering en maatschappelijke spanningen tussen groepen, en het bevorderen van sociale stabiliteit. In het kader van de versterking van internationale samenwerking is Nederland, samen met Marokko, sinds december 2014 covoorzitter van de Foreign Terrorist Fighters-werkgroep binnen het Global Counter Terrorism Forum (GCTF).
Tevens zijn er een aantal wetsvoorstellen gedaan of in voorbereiding:
• Het wetsvoorstel tot wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap ter verruiming van de mogelijkheden voor het ontnemen van het Nederlanderschap bij terroristische misdrijven is door de Tweede Kamer aanvaard.
• De consultatie van het voorstel tot wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap in verband met het intrekken van het Nederlanderschap in het belang van de nationale veiligheid is afgerond. De adviezen worden verwerkt zodat het wetsvoorstel in april voor advies aan de Raad van State kan worden voorgelegd.
• Het wetsvoorstel bestuurlijke maatregelen terrorismebestrijding (met o.m. een meldplicht en een uitreisverbod) is op 17 maart jl. in consultatie gegeven.