Minder overlast tijdens jaarwisseling, maar nog veel letsel door zwaar vuurwerk
De jaarwisseling van 2014-2015 is relatief rustig verlopen als het gaat om overlast en incidenten. Dit is onder meer te danken aan de verkorte afsteektijden voor vuurwerk en een verdubbeling van de inzet van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) in de controle op import van illegaal vuurwerk via de post. Ondanks deze inspanningen is echter door vooral zwaar en illegaal knalvuurwerk, zoals Cobra’s, nog veel letsel te betreuren.
Het kabinet werkt daarom - zowel nationaal als internationaal – verder aan maatregelen. Dat blijkt uit een brief die minister Blok van Veiligheid en Justitie mede namens minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu naar de Tweede Kamer heeft gestuurd over het algeheel beeld van de jaarwisseling 2014-2015.
Minder overlast en incidenten
De aangepaste afsteektijden hebben gezorgd voor een afname in de verkoop van knalvuurwerk. Volgens de vuurwerkbranche is circa 15 procent minder knalvuurwerk verkocht. Gemeenten geven ook aan dat het verkorten van de afsteektijden over het algemeen tot minder vuurwerkoverlast heeft geleid. Verder hoefde er minder politie te worden ingezet, waren er iets minder incidenten van agressie en geweld tegen mensen met een publieke taak en is oudejaarsnacht ook volgens de brandweer relatief beheersbaar verlopen.
De politie heeft in totaal 367 personen bij het Openbaar Ministerie (OM) aangeleverd na aanhouding wegens een misdrijf dat verband hield met de jaarwisseling. Dat is aanzienlijk minder dan in voorgaande jaren. In 72 zaken is besloten tot een OM-afdoening; in 48 zaken werd een boete opgelegd en 24 personen kregen een taakstraf. Er zijn 103 personen gedagvaard. Hiervan zijn 8 zaken behandeld voor een supersnelrechtzitting, zijn 29 ‘gewone’ snelrechtzittingen gehouden en zijn of worden 65 zaken op een reguliere zitting behandeld.
Letsel en zwaar vuurwerk
Op 31 december 2014 en 1 januari 2015 zijn 574 slachtoffers van een vuurwerkongeval op de spoedeisende hulpafdeling van een ziekenhuis behandeld. Ten opzichte van een jaar eerder is dit een daling van 18 procent. Maar het aandeel ziekenhuisopnames is in tien jaar tijd niet zo hoog geweest: 26 procent van de bezoekers van de spoedeisende hulp werd opgenomen in het ziekenhuis. Er is afgelopen jaarwisseling ook meer letsel ontstaan door zwaar en illegaal vuurwerk.
De aanpak van zwaar en illegaal vuurwerk is een kwestie van lange adem, die ook een Europese inzet vergt en waarbij internationale afspraken nodig zijn. Om de import van niet-consumentenvuurwerk in Nederland te reguleren, wordt op dit moment gewerkt aan een vergunningsstelsel. Daarin komt een gedragscode, die de vuurwerkbranche vanaf de import tot aan de verkoop verantwoordelijk maakt voor de veiligheid en legaliteit van vuurwerk. De verwachting is dat hierdoor minder illegaal vuurwerk beschikbaar komt en minder zwaar professioneel vuurwerk in verkeerde handen komt.
De ILT, het OM en de politie richten zich in hun aanpak ook op de hele keten van zwaar en illegaal vuurwerk. Met landen die een rol spelen bij de productie en handel van het zware en illegale vuurwerk, zoals Polen, Italië en Tsjechië, wordt overleg gevoerd voor effectieve aanpak.
Daarnaast wil Nederland in Europees verband de regels voor vuurwerk aanscherpen om de import van zwaar professioneel knalvuurwerk aan particulieren te beperken. Binnenkort wordt een onderzoek naar de verkoop en het gebruik van professioneel vuurwerk uitgezet door de Europese Commissie. Het is van belang dat scherpe eisen worden gesteld aan het te ontwikkelen Europees paspoort voor professionele gebruikers van vuurwerk, zodat het voor importeurs en producenten verboden wordt om professioneel vuurwerk te verkopen aan iemand die niet over zo’n paspoort beschikt.
Verder wordt dit jaar samen met de vuurwerkbranche bekeken welke maatregelen nog verder nodig zijn om het aantal letselslachtoffers door legaal vuurwerk (met name oogletsel) terug te dringen. Daarbij wordt tevens besproken dat van het legale vuurwerk jaarlijks een hoog percentage (22 procent in 2014) door de ILT wordt afgekeurd.