Screening bij asielprocedure gezinnen werkt
Geen enkel gezin dat op Schiphol een asielaanvraag wilde doen, is sinds de invoering van de screening op 1 september 2014 in de Gesloten Gezinsvoorziening geplaatst. Voor alle 33 gezinnen die van september tot februari aan de grens geweigerd werden, gold dat ze na hun screening de asielprocedure konden doorlopen in de open setting van Ter Apel. In totaal ging het om 60 minderjarige kinderen en hun ouders. Dat heeft staatssecretaris Teeven (veiligheid en justitie) maandag bekend gemaakt tijdens een werkbezoek aan de Gesloten Gezinsvoorziening (GGV) in Zeist.
Gezinnen die zich vòòr 1 september op de luchthaven meldden voor asiel en niet voldeden aan de formele gronden om toegang tot Nederland te krijgen (zoals een paspoort of een visum), werden in grensdetentie geplaatst. Sinds september heeft Teeven voor gezinnen die een asielaanvraag willen doen, een zogeheten screening ingevoerd. Hierbij kijken de Koninklijke Marechaussee en de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) of er redenen zijn om een gezin de toegang tot Nederland te weigeren. Bijvoorbeeld omdat er sprake is van een ongeloofwaardige familieband of omdat er vermoedens zijn van kindersmokkel. Ook kan het zo zijn dat een gezinslid verdacht wordt van oorlogsmisdaden (artikel 1F), of dat hij/ zij een gevaar is voor de openbare orde dan wel nationale veiligheid. Als dergelijke redenen niet aan de orde zijn, dan wordt het gezin naar het aanmeldcentrum in Ter Apel overgebracht om de asielprocedure in een open setting te doorlopen.
Wanneer er sprake blijkt van een vermoeden van kinderhandel of mensensmokkel, dan wordt de volwassene in grensdetentie geplaatst en het kind (tijdelijk) onder voogdij geplaatst. Als het gezin om een andere reden de toegang tot Nederland wordt geweigerd, wordt het complete gezin ondergebracht in de nieuwe GGV in Zeist. In deze kindvriendelijke, ruim opgezette voorziening kunnen kinderen en ouders vrij bewegen op het terrein. Ze verblijven in woonpaviljoens, waar het gezinsleven en de privacy geëerbiedigd wordt. Zo kunnen de paviljoens bijvoorbeeld van binnenuit afgesloten worden. Om een huiselijke sfeer te creëren kunnen mensen zelf koken. Verder is er een voorzieningencentrum met onder meer internetfaciliteiten en is er een buitenspeelruimte met klim- en fitnesstoestellen.
Naast de grensgeweigerde gezinnen, verblijven in de GGV ook gezinnen met minderjarige kinderen en alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) die geen recht (meer) hebben op verblijf in Nederland. Indien zij niet zelfstandig vertrokken zijn en ook niet meewerken aan terugkeer, kunnen zij in het uiterste geval in de GGV geplaatst worden in het kader van hun terugkeer. Daar wordt hun feitelijk vertrek voorbereid door de medewerkers van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V). Tot 1 oktober werden gezinnen op de familie-afdeling van detentiecentrum Rotterdam geplaatst en de amv’s in een justitiële jeugdinrichting. Deze klassieke vorm van detentie van gezinnen en amv’s, komt niet meer voor. De gezinnen die op de GGV worden geplaatst in het kader van terugkeer zitten daar in beginsel maximaal twee weken.