Minder regels, beter onderwijs
Tijd, geld en energie in het onderwijs moeten gericht zijn op het geven van goed onderwijs. Regels zijn daarbij nodig, maar teveel regels of onduidelijke regels kunnen zorgen voor een hoge werkdruk en goed onderwijs in de weg staan. Een gezamenlijke actie van leraren, schooldirecteuren, besturen, sectorraden, werknemersorganisaties en het ministerie van OCW moet daar verbetering in brengen. Minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker tekenen hiervoor vandaag met alle betrokken partijen een plan van aanpak, de Regeldrukagenda Onderwijs 2014-2017.
Regels ontstaan vanuit de overheid, uitvoeringsorganisaties, de onderwijsinspectie, sociale partners en scholen zelf. Het is daarom belangrijk dat de aanpak van onnodige regelgeving op alle niveaus plaatsvindt. Het gaat om het wegnemen van belemmerende wet- en regelgeving, zoals ruimte voor maatwerk en flexibele indeling van de lesuren in het voortgezet onderwijs, maar ook om een betere omgang met regels. In de regeldrukagenda zijn alle betrokken partijen acties overeengekomen om de regeldruk de komende jaren op alle niveaus aan te pakken.
Scholen en instellingen vinden bijvoorbeeld dat ze onvoldoende worden betrokken bij de totstandkoming van nieuwe wet- en regelgeving. Dat wordt verbeterd door meer gebruik te maken van de inzet van internetconsultatie en terugkoppeling van professionals uit het onderwijs. Zo lopen OCW ambtenaren een periode mee met leraren uit de Lerarenkamer (waarin alle leraren van het jaar zitten) van de Onderwijscoöperatie om informatie over regeldruk en werkdruk te verzamelen.
Misverstanden
Daarnaast bestaan er misverstanden over bestaande regels. Zo is het soms niet duidelijk welke verplichtingen de inspectie eist, wat kan leiden tot onnodige administratie en documentatie. Ook ICT kan belemmerend werken, bijvoorbeeld als softwarepakketten niet op elkaar aansluiten, als er onvoldoende hardware beschikbaar is of als de gebruiker over onvoldoende vaardigheden beschikt. Ook binnen de school kunnen interne regels en afspraken, inefficiënt vergaderen, irritaties in ondersteuning en activiteiten buiten het lesprogramma’s leiden tot ervaren werkdruk.
‘Vaak gaat het niet alleen om de regels zelf maar ook om slim omgaan met regels. Lerarenopleidingen kunnen hier al aandacht aan besteden voor toekomstige leraren en ervoor zorgen dat zittende leraren zich voldoende kunnen bijscholen, bijvoorbeeld in de omgang met software die scholen gebruiken’, licht minister Bussemaker toe.
‘Heel goed dat schoolleiders en leraren mee hebben gewerkt aan het opstellen van dit plan van aanpak om de regeldruk tegen te gaan. We weten nu waar de echte problemen zitten en wat we eraan kunnen doen. Dat leraren zien dat niet alles hoeft van de inspectie is al een hele winst’, aldus staatssecretaris Dekker.
Maatschappelijke druk
De veranderende samenleving en de roep om het borgen van prestaties botsen soms met de behoefte van docenten aan ruimte en vertrouwen. Van scholen wordt vaak een oplossing voor maatschappelijke problemen verwacht. Heldere afspraken en keuzes kunnen hierbij helpen, maar ook samenwerking met andere scholen en partijen bij de organisatie van activiteiten.