Toespraak Commandant der Strijdkrachten bij Kerstconcert Telegraaf

Toespraak | 15-12-2014

Monseigneur, veteranen, dames en heren, wat een bijzonder samenzijn hier in de Grote Kerk. Zeker nu. Want kerst is voor velen een tijd van warmte en gezelligheid, maar ook een tijd om stil te staan bij vrede, vrijheid en een menswaardig bestaan voor iedereen.

Daarom is het goed om juist nu stil te staan bij onze veteranen. Want door de jaren heen, hebben zij zich vol overgave ingezet voor vrede en vrijheid.

Ik ben dan ook verheugd over de bijzondere aandacht voor veteranen. Zo aarzelde Gerard Joling geen moment om hier op te treden, toen hij hoorde dat het om veteranen ging. Want, zo zei hij: "Zij hebben ons toch maar een mooi leven gegeven."

En ik las in de Telegraaf dat het Amsterdamse Zwanenkoor meteen een dag vrij maakte om hier straks te kunnen zingen. Omdat zij, en ik citeer 1 van de koorleden, "veteranen die waar ook ter wereld onze veiligheid verdedigen, met liefde ondersteunen".

Zulke warme woorden. Zo’n begrip en erkenning, dat steekt onze veteranen écht een hart onder de riem. Bijvoorbeeld de 94-jarige veteraan Louis Bernet, die tijdens het concert naast mij zit. Ik vertel u graag iets over hem, want ik ken meneer Bernet inmiddels vrij goed.

Louis Bernet werd geboren in 1920, in Nederlands-Indië. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog begon hij met de vliegeropleiding. Zodat hij in Europa kon strijden tegen de Duitsers. Niet veel later vloog Louis Bernet als mitrailleurschutter bij het Nederlandse 320 Squadron en voerde hij 83 levensgevaarlijke oorlogsmissies uit.

Van al die vluchten staat er 1 voor altijd in zijn geheugen gegrift: dinsdag 6 juni 1944. D-Day. De dag van de geallieerde landing in Normandië en het begin van onze bevrijding. Maar ook de dag waarop veel van zijn kameraden in de strijd sneuvelden. Die herinneringen draagt hij voor altijd met zich mee.

Dames en heren, 2 jaar geleden ontmoette ik meneer Bernet voor het eerst in het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen Bronbeek. Ik was meteen onder de indruk. Niet alleen omdat hij een gedecoreerde veteraan is, maar ook omdat hij met 2 goede vrienden nog midden in het leven stond.

Op Bronbeek stonden zij bekend als de 'Drie Musketiers'. Die andere Musketiers waren Fred Rosdorff en Kees Smith. 2 veteranen die in Indië en Korea hadden gediend. Samen gingen zij jaarlijks naar herdenkingen, zoals op 4 en 5 mei in Wageningen. Daar kwam ik meneer Bernet vorig jaar nog tegen, en hebben we samen een borreltje gedronken op de vrijheid.

Meneer Bernet, ik vertel uw verhaal omdat u met uw goede vrienden nog volop van het leven genoot. U genoot van de vrijheid. Vrijheid, die we nu mede dankzij uw inzet kennen.

Misschien kunt u met behulp van uw begeleider even opstaan? Zodat iedereen weet over welke bijzondere veteraan ik spreek.

Dames en heren, mag ik u voorstellen: 1 van onze gewaardeerde veteranen, Louis Bernet.

Dank u wel.

Meneer Bernet, helaas zijn uw vrienden er niet meer. Fred Rosdorff overleed vorig jaar en dit jaar is ook Kees Smith van ons heengegaan. Ik weet dat u het daar erg moeilijk mee heeft en dat u mede daarom niet meer bij alle herdenkingen bent.

Maar dat betekent niet dat u niet meer herdenkt. U zei: "Ik hoop dat de mensen inmiddels beseffen dat oorlog naar en vervelend is." En u zei ook: "We hebben het nu goed en dat moeten we niet vergeten. Dat vind ik het belangrijkste." Meneer Bernet, ik had het zelf niet mooier kunnen zeggen.

Dames en heren, dankzij de moed van Louis Bernet, en die van vele anderen, leven wij hier in vrede en kennen wij hier vrijheid. U en ik, onze kinderen en kleinkinderen… wij kunnen zeggen wat we denken, wij kunnen onbezorgd over straat lopen en wij kunnen reizen en ondernemen. Want wij zijn vrij.

Wij hebben "een mooi leven", zoals Gerard Joling al zei. Hoe anders is het elders in de wereld? In veel landen zijn mensen helemaal niet vrij. Daar worden burgers niet beschermd door hun overheid.

Piraterij, gijzelingen, terrorisme - zelfs onthoofdingen - zijn aan de orde van de dag. Dan mag je niet wegkijken. Je moet iets doen. Voor de veiligheid van de mensen daar maar ook voor de veiligheid van de mensen hier.

Daarom stuurt de regering militairen op missie. Militairen die zich inzetten voor vrede en vrijheid, die bereid zijn te vechten en die, indien nodig, hun leven wagen.

Dames en heren, al die militairen zijn bij terugkomst veteraan. Daarom kent ons land nu meer dan 100.000 veteranen. Gewone mensen. Maar wel mensen die bijzondere dingen hebben gedaan.

U kent vast wel allemaal een veteraan. Die veteraan kan uw buurman zijn. De leraar op school. Een nichtje. Of de ambulance-verpleegkundige die in de Hollandse polder werkt. Zoals Edo de Bakker. Ik las zijn verhaal 2 weken geleden in de Telegraaf.

Edo is een paar keer uitgezonden geweest naar Bosnië, Kosovo en Afghanistan. En nu deelt hij zijn ervaringen met schoolkinderen, voor het project 'Veteraan in de klas'. Ademloos hangen de kinderen aan zijn lippen.

Al moeten ze soms even wennen dat er een jonge veteraan voor de klas staat. Want, zoals Edo zei: "Kinderen verwachten altijd een oudere heer met snor en dikke buik. Iemand met de koperen medailles kletterend op de blauwe blazer."

Een beeld wat natuurlijk niet altijd klopt. Neem Edo, hij is zo'n voorbeeld van een jonge veteraan. Of, zoals in de krant stond: een vrolijk mens, vader van 2 kinderen, gelukkig in het leven en rijker geworden door zijn uitzendingen.

Dames en heren, zoals Edo, zo zijn er nog veel meer jonge mannen en vrouwen in ons land.

Een nieuwe generatie veteranen. 2 boegbeelden van die nieuwe generatie zitten naast Louis Bernet op de 1^e rij. Het zijn onze Ridders Militaire Willemsorde: majoor Marco Kroon en majoor Gijs Tuinman.

Zij kregen de Militaire Willemsorde - de oudste en hoogste dapperheids-onderscheiding van ons land - omdat zij moed, beleid en trouw hebben getoond. Omdat majoor Tuinman onlangs geridderd is door de Koning, vertel ik graag zijn verhaal. Majoor Tuinman, wilt u even gaan staan?

Bedankt.

Dames en heren, majoor Tuinman ging voorop in de strijd. Zijn optreden op 6 september 2009 is exemplarisch. Op die dag leidde majoor Tuinman een groep commando's en mariniers in de Afghaanse provincie Uruzgan. De groep liep in een hinderlaag.

1 van zijn mannen - korporaal Kevin van de Rijdt - raakte zwaar gewond. Majoor Tuinman wilde Kevin niet achterlaten, maar hij wilde ook zijn team geen onnodig risico laten lopen. Daarom organiseerde hij razendsnel een goed doordachte reddingsactie. Een actie, waarbij zijn mannen met gevaar voor eigen leven Kevin uit de vuurlinie haalden.

Het was een zwarte dag, want ondanks de dappere reddingspoging overleefde Kevin het niet. Zijn maten lieten hem echter niet in de steek. Met gevaar voor eigen leven, probeerden ze Kevin te redden. Dat toont niet alleen leiderschap van majoor Tuinman, maar het toont ook kameraadschap. Het toont een onvoorwaardelijk vertrouwen in elkaar!

Majoor Tuinman zei later dat iedereen dit zou doen voor elkaar omdat je het rotsvaste vertrouwen hebt dat jouw maten dat ook voor jou zouden doen.

Dames en heren, dat maakt mij trots. Het maakt mij trots dat militairen hun leven wagen voor elkaar. In het belang van ons allemaal. Louis Bernet, Edo de Bakker, Gijs Tuinman… het zijn veteranen met een eigen verhaal. Net zoals al die andere veteranen een verhaal hebben.

Verhalen over wat het betekent om het vaderland te dienen, om ontberingen te doorstaan en hoe het is om je leven in de waagschaal te stellen. Verhalen over moed, kameraadschap en onvoorwaardelijk vertrouwen in elkaar. Verhalen over iets willen betekenen voor een ander, voor een betere wereld.

Ik hoop dan ook dat u deze dagen denkt aan al die veteranen die zich voor ons land - en voor ons allemaal - hebben ingezet. Vrede en vrijheid, laten we het samen koesteren. Vrede en vrijheid, laten we er in blijven investeren. Dan kunnen we ook in vrede en vrijheid blijven leven.

Ik wens u een hele fijne kerst. Dank u wel.