Toespraak van staatssecretaris Dijksma bij de Algemene Ledenvergadering van de Dierenbescherming

Toespraak | 13-12-2014

Dames en heren,

Geachte leden van de Dierenbescherming,

Gandhi had gelijk toen hij zei dat de beschaving van een land kan worden afgemeten aan de wijze waarop het land omgaat met zijn dieren. De basis van een beschaafde samenleving is respect: het respectvol omgaan met dieren is een kwestie van beschaving.

Voor mij is dat net zo vanzelfsprekend als dat de zon opkomt in het oosten. En gelukkig, voor velen met mij.

Dat is wel eens anders geweest. Toen honden nog voor karren werden gespannen, katknuppelen tot volksvermaak werd verheven en dierenmishandeling alleen maar verboden was omdat het zo vervelend was voor mensen om te zien.

Natuurlijk moeten we ons realiseren dat ik hier spreek over een andere tijd, die in veel opzichten niet vergelijkbaar is met de huidige. Maar ik prijs Nederland gelukkig dat in 1864, ergens in Den Haag, een gezelschap wijze dames en heren opstond.

Samen richtten zij de ’s Gravenhaagsche Vereeniging tot Bescherming van Dieren op. Ik ben hen en al die mensen die daarna op de bres sprongen voor trekhonden, katten – voor huisdieren en landbouwdieren – dankbaar voor het openen van onze ogen en voor het bijdragen aan beschaving.

Ik feliciteer u hier in de zaal, en de 173.000 leden die vandaag niet aanwezig zijn, daarom van harte met het 150-jarig jubileum!

Een verjaardag is een goed moment om nog eens kritisch naar jezelf te kijken hoe het nog beter kan. U hebt dat gedaan en bent tot de conclusie gekomen dat u zich, door de krachten van twintig verenigingen te bundelen tot één, sterker kan maken voor het dierenwelzijn in Nederland. En ik kan een sterkere Dierenbescherming alleen maar toejuichen, want voor 'Den Haag', en voor mijn departement in het bijzonder, bent u een belangrijk partner. Ook recent nog, tijdens de vogelgriepcrisis, was u aanwezig om tijdens de overleggen met de pluimveesector het dierenwelzijn mede te bewaken.

Dames en heren,

De 170 miljoen inwoners van dit land, waaronder de ruim 150 miljoen dieren, hebben veel aan de Dierenbescherming te danken. Door Nederland continu wakker te houden, en te schudden als dat nodig was, zorgde de Dierenbescherming ervoor dat dieren allereerst een stem en vervolgens ook een formele positie kregen. Het leidde tot de Trekhondenwet in 1910 via de eerste Wet op de dierenbescherming in 1961 en de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren in 1992 tot de Wet Dieren in 2013. De Dierenbescherming dacht kritisch mee.

Ik heb dat de afgelopen jaren zelf ervaren. Voor mij is dierenwelzijn een prioriteit. Mede door de bijdrage van de Dierenbescherming hebben we alleen al het afgelopen jaar veel kunnen bereiken.

• Zo zijn er sinds de zomer algemene huisvestings- en verzorgingsnormen voor álle dieren, dus nu ook voor paarden, geiten en schapen;
• stellen we regels aan het fokken van gezelschapsdieren;
• en nemen we maatregelen om impulsaankopen van huisdieren tegen te gaan.
• Onlangs is de Wet op de dierproeven gewijzigd. Als dierproeven toch echt noodzakelijk zijn, en soms is dat zo, willen we in elk geval dat het welzijn van de proefdieren maximaal gegarandeerd is.
• Vanaf 29 december worden bij import alle jonge hondjes, katjes en fretjes verplicht gevaccineerd tegen hondsdolheid. Goed voor volks- én diergezondheid.
• En in 2015 wordt de huisdierenlijst, de zogenoemde positieflijst, ingevoerd. Hierop staat welke zoogdieren als huisdier mogen worden gehouden en welke niet.

Daarnaast werken we al jaren succesvol samen met de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming bij de aanpak van mishandeling en verwaarlozing van dieren. En sinds eind februari niet alleen bij de opvang maar ook bij de herplaatsing. Zo hebben inmiddels 150 honden en 90 paarden een nieuw en veilig thuis gekregen.

Dames en heren,

Het verankeren van dierenwelzijn in een duurzame veehouderij is geen eenvoudige opgave. Verbetering van het dierenwelzijn vraagt vaak om aanpassing van huisvesting en management en staat soms op gespannen voet met andere duurzaamheidsvraagstukken, zoals efficiënt grondgebruik en milieu.

Ik ben heel blij dat de Dierenbescherming dat ook ziet. Het is mijn overtuiging dat je meer bereikt door mee te denken met de worsteling van de ander, dan door heel hard te roepen dat je tegen bent.

Door de constructieve opstelling van alle partijen, konden we in de veehouderij de afgelopen jaren goede afspraken maken:

• Over castratie en staart-couperen bij varkens en de snavelbehandeling bij kippen; over het verhogen van het aandeel natuurlijke geboorten in de melkveesector en over betere pijnbestrijding na het onthoornen van kalveren en geiten.
• Over de ontwikkeling van nieuwe veehouderijsystemen zoals de Rondeelstal en de Windstreekstal, waar dieren hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen.
• En over samenwerking binnen de hele keten om de kwaliteit te verhogen en de productie te verduurzamen. Soms is de rol van de overheid daarbij overbodig. Zoals bij het Beter Leven Keurmerk waarbij de Dierenbescherming zelf afspraken heeft gemaakt met de veebedrijven. Goed te horen dat steeds meer boeren deelnemen.

Dames en heren,

Onze landbouwsector loopt voorop in de wereld. Qua productie en kennis, maar ook wat betreft dierenwelzijn.

Dat is mooi en een reden om trots te zijn.

Maar, daar laten we het niet bij. Het is belangrijk dat landen binnen de Europese Unie samen optrekken. Voor de dieren in Europa, maar ook voor het gelijke speelveld en het functioneren van de interne markt.

Nederland speelde een actieve rol bij de totstandkoming van het Europees verbod op de legbatterij, de invoering van welzijnsregels voor vleeskuikens en de invoering van de groepshuisvesting voor zeugen. Belangrijke resultaten, maar wat mij betreft slechts het begin.

Morgen organiseer ik een internationale dierenwelzijns-top. Samen met Duitsland en Denemarken zal ik de Europese Commissie oproepen tot meer actie; tot gelijke rechten en plichten voor alle lidstaten; tot strenge en consistente handhaving en tot betere regelgeving op basis van wetenschappelijke bevindingen en technische innovaties.

Bovendien zullen we ervoor pleiten dat de Europese Unie op wereldniveau haar voortrekkersrol op het gebied van dierenwelzijn met kracht voortzet. Om zo het internationale bewustzijn te bevorderen en bij de WTO te bepleiten dat dierenwelzijn een voorwaarde voor handel wordt, een zogenoemd non trade concern.

Dames en heren,

Samen hebben we de afgelopen jaren mooie dingen voor elkaar gekregen. In Nederland en in Europa. De weg is soms lang en zelden gemakkelijk, maar, zoals Joop den Uyl al zei:

Het zijn de kleine stappen in de smalle marges van de democratie, die ons leiden naar de verwezenlijking van grote idealen.

Ik hoop u nog lang als partner te hebben. Ik dank u voor uw aandacht.