Toespraak van minister Schultz van Haegen bij opening nieuwe zuiveringsinstallatie van PWN

Toespraak | 28-11-2014

Dames en heren,

Laat ik met het belangrijkste beginnen. En dat is dat u heel erg trots op uzelf kunt zijn! Wat u hier in Noord-Holland heeft ontwikkeld is een mijlpaal in de Nederlandse watertechnologie! Het belang ervan gaat veel verder dan Noord-Holland en Nederland. Dat blijkt ook wel uit de internationale belangstelling die er nu al is uit Singapore en Engeland. En dat is terecht, want u slaat drie vliegen in één klap: een nieuwe techniek die beter zuivert, minder ruimte in beslag neemt, met minder chemicaliën.

Het mooie is dat u laat zien waar we in Nederland goed in zijn. We zijn er goed in om steeds met andere ogen naar water te kijken. Dat zeg ik omdat u zich niet heeft neergelegd bij de gebruikelijke manier om het water te zuiveren - een methode die al dik 100 jaar ongewijzigd is. U bleef zoeken, doorontwikkelen en geloven in een goed resultaat. Het mooie is dat ik steeds meer van dergelijke voorbeelden zie.

Gisteren was ik bijvoorbeeld op de Afsluitdijk voor een andere wereldprimeur. Dat ging om een proefinstallatie voor blue energy. Hierbij wordt energie gewonnen uit zoet en zout water. Ook hiervoor is veel internationale belangstelling.
En vanmorgen was ik in de Koopmanspolder. Daar verrichte ik de starthandeling van een experiment waarbij waterberging op een nieuwe manier wordt gecombineerd met waterveiligheid en natuurbeheer. 

Wat is het bredere belang van al deze verkenningen naar nieuwe mogelijkheden en toepassingen? Ten eerste is dat natuurlijk onze waterveiligheid. Cruciaal voor Nederland. De klimaatverandering vraagt om effectieve en betaalbare maatregelen en daar is creativiteit voor nodig. Denk bijvoorbeeld aan Katwijk.  Daar wordt een  parkeergarage in een dijk in een duin gebouwd. Tot voor kort dachten we: een dijk, daar blijf je vanaf. Maar we leren nu om de schaarse ruimte steeds beter te benutten en dat te combineren met waterbescherming.

Ten tweede is anders kijken ook nodig vanwege de waterkwaliteit. Dat brengt een opgave met zich mee voor de hele waterketen. Gelukkig neemt die samenwerking tussen drinkwaterbedrijven, gemeenten en waterschappen toe. Ik vind dat heel belangrijk omdat het veel oplevert. Deze regio is daar een goed voorbeeld van. Want u heeft nog niet zolang geleden nieuwe afspraken gemaakt over meer samenwerking tussen PWN, Hoogheemraadschap Noorderkwartier en 33 gemeenten. Uw ambitie is jaarlijks 30 miljoen euro te besparen door betere samenwerking en betere afstemming van werkzaamheden.

Maar we doen het niet alleen voor het geld. Het gaat er vooral om de waterkwaliteit op peil te houden.   

Want helaas zien we dat het oppervlaktewater steeds vaker nieuwe substanties als nanodeeltjes en resten van geneesmiddelen bevat. Onze inzet is om dit zoveel mogelijk aan de bron aan te pakken. Dat doen we bijvoorbeeld door afspraken te maken met fabrikanten. Dat lukt ook steeds beter.

Zo beëindigen bijna alle leden van de Nederlandse Cosmetica Branche het gebruik van plastic microdeeltjes in cosmetica. Dit betekent dat bij de meeste bedrijven in 2017 die deeltjes niet meer voorkomen in scrub, tandpasta, zeep en bad- en doucheschuim. En daar zijn grote multinationals bij betrokken zoals Unilever en L'Oreal. Zo proberen we ook met de fabrikanten van geneesmiddelen tot afspraken te komen.

En ik ben blij dat nu ook de Europese Commissie is gestart met een strategie voor de aanpak van waterverontreiniging door farmaceutische stoffen. We kunnen dit alleen maar internationaal oplossen.

Ik noemde twee redenen waarom het zo belangrijk is om steeds met andere ogen naar water te kijken. Maar er is nog een derde reden. En dat is onze rol in het buitenland. Nederland heeft met acht eeuwen kennis en ervaring een uitstekende reputatie opgebouwd. Dat betekent dat er internationale kansen liggen voor het Nederlandse bedrijfsleven. Daarnaast vind ik dat onze expertise ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid met zich meebrengt om andere landen te helpen met hun waterbeheer. Ik bezoek regelmatig andere landen die vragen om onze hulp. Dit jaar was dat Indonesië, New York, Myanmar, Kazachstan en Egypte, en in januari ga ik naar Mexico. En ik doe dat altijd met een delegatie van bedrijven en kennisinstellingen. Want het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid en het verzilveren van economische kansen is een prima combinatie.

Ik begrijp dat PWN verdere stappen wil zetten naar het buitenland en dat u daar ook vragen bij heeft als publieke organisatie. Ik hoor graag van u waar u tegenaan loopt en wellicht kan de topsector Water u helpen. Ook daarvoor is de topsector bedoeld.

Tot slot, ik eindig zoals ik begon. Nederland mag trots zijn op de mensen van PWN. U laat zien dat we blijven nadenken over de toekomst, investeren in vernieuwende en aansprekende oplossingen en open staan voor verandering. Er zijn vast momenten geweest dat u zich gedurende de afgelopen tien jaar heeft afgevraagd: waar zijn we aan begonnen! Maar steeds heeft u voor ogen gehad dat het beter kan en beter moet. Daarvoor verdient u alle waardering! Ik wens u met de verdere invoering van de nieuwe techniek zeer veel succes!

Dank u wel.