Toespraak Congres Innovatie aan Zee
Toespraak door minister Opstelten aan het slot van het congres Innovatie aan Zee in het Zuiderstrandtheater in Scheveningen.
Dames en heren,
De hele dag bent u al bezig met innovatie. In workshops hebt u nagedacht over hoe we deze nieuwe ontwikkelingen kunnen benutten om Nederland veiliger te maken. Om onze rechtstaat te versterken. En om de mensen in dit land nog beter van dienst te zijn. De hoogste tijd, kortom, voor wat afwisseling!
Daarom neem ik u een eeuw mee terug in de tijd. Naar een boerenmarkt in Engeland.Op het marktplein staat een flinke os. Er is een prijsvraag uitgeschreven. Degene die het gewicht van de os raadt, wint een mooie prijs.800 mensen wagen een gokje. Allemaal leveren ze een briefje in, met daarop het geschatte gewicht.
Nu wordt het interessant. Een wetenschapper verzamelde na afloop de 800 briefjes. Hij zette de schattingen op een rij. En kwam tot een verrassende conclusie. Het gemiddelde van alle schattingen, verschilde maar één procent van het daadwerkelijke gewicht van de os! En dat terwijl individuele schattingen sterk uit elkaar liepen.Samen is de massa dus slimmer dan het individu. De theorie van de Wisdom of the Crowds was geboren.
Terug naar vandaag. De samenleving verandert in hoog tempo. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar razendsnel op. Sommige van deze veranderingen brengen mooie kansen met zich mee. Het is aan ons – als overheid – om daar slim op in te spelen. De “os op het marktplein” laat ons zien hoe sterk de denkkracht van de massa kan zijn. Zouden we die denkkracht – in deze moderne tijd – niet online kunnen inzetten voor een veiliger en rechtvaardiger samenleving?
Digitale netwerken kunnen ons helpen vermiste kinderen terug te vinden. Discussies op online platforms kunnen onze wetten en regels verbeteren. En sommige politiekorpsen gebruiken al Twitter en Facebook voor meer burgerparticipatie. Een mooie manier om in te spelen op technologische ontwikkelingen.
Dames en heren,
Andere veranderingen dagen ons juist uit. Cyberaanvallen hebben een grote impact op onze samenleving. Criminelen profiteren van het gebrek aan geografische en juridische grenzen in cyberspace.Het dwingt ons tot de vraag of de klassieke sancties uit ons rechtssysteem wel een goed antwoord zijn op deze overtredingen.Al deze veranderingen – kansen én uitdagingen – dwingen ons tot innovatie.
Daarom ben ik trots op de brede innovatieagenda voor Veiligheid en Justitie, die we vandaag lanceren.U weet, een minister presenteert het liefst klinkende resultaten. Maar deze innovatieagenda is geen eindresultaat. Het is juist een begin.
In de agenda staan prikkelende voorbeelden van maatschappelijke trends die ingewikkelde vragen oproepen:
• Onze digitale voetafdruk wordt steeds groter, maar wat betekent dit voor onze privacy?
• Als een zelfrijdende auto een verkeersongeval veroorzaakt, wie is dan verantwoordelijk?
• Kan internettechnologie het forensisch onderzoek op een plaats delict versnellen en verbeteren?
Het zijn vragen waar we misschien niet direct een antwoord op hebben. Maar één ding staat vast: vroeg of laat krijgen we - als overheid én als samenleving – hiermee te maken. De komende jaren zal Veiligheid en Justitie deze maatschappelijke uitdagingen steeds slimmer aanpakken. Waar nodig roepen we de hulp in van bedrijven, kennisinstituten en andere experts. Deze agenda geeft daarvoor nadrukkelijk ruimte. Vooral dat laatste is een stevige verandering. Hoe vaak hebben overheden en maatschappelijke partners niet zelf zitten broeden op oplossingen voor hun problemen? Deze agenda kiest ervoor elkaar te inspireren en te stimuleren om tot oplossingen te komen.
Ook dit congres is een mooie uiting van deze filosofie. Meer dan 50 partners maakten deze dag mogelijk. Kennisinstituten als TNO en wel zeven universiteiten. Bedrijven, van Netflix tot specialisten in de radartechnologie. En maatschappelijke belangenorganisaties, zoals mijn vrienden van Bits of Freedom. Zo is dit congres een platform om kennis te delen. Een goed voorbeeld is het platform Innovating Justice, waar al enkele jaren bedrijven en overheden samenkomen om uitdagingen voor de rechtstaat het hoofd te bieden.
En gisteravond nog, vond hier een bestuurdersdiner plaats in het kader van The Hague Security Delta. Bedrijven, overheden en universiteiten bespraken hier hun collectieve veiligheidsagenda. Door zo samen na te denken over slimme oplossingen voor nieuwe ontwikkelingen zorgen we voor gegarandeerd succes.Gaat u maar na: publiek-private samenwerking levert Veiligheid en Justitie producten op die we écht willen gebruiken. Dat levert het bedrijfsleven weer handel op. En waarom zouden we deze producten niet op de markt brengen in het buitenland? Een enorme markt ligt daar open. Veiligheid en Justitie – made in Holland!
Dames en heren,
Een prachtige agenda dus, vol prikkelende vragen. Een uitnodiging voor het leggen van nieuwe verbindingen.Maar laten we eerlijk zijn. We weten allemaal dat papier geduldig is. We moeten ermee aan de slag! Hoe doen we dat? U hoorde vanmorgen al, dat internetgigant Google innovatie afdwingt door mensen uit hun comfortzone te halen. Maar wel op een prettige manier. U bent vandaag natuurlijk al flink aan de slag geweest. Ik weet zeker dat sommige ingewikkelde nieuwe vragen, u best een beetje buiten uw comfortzone hebben gebracht.Over ambtenaren bestaat immers het – natuurlijk onterechte - vooroordeel dat ze vooral volgens de bestaande regeltjes willen werken!
Maar om innovatie te laten slagen, moet ook de leiding van mijn ministerie eraan geloven.Daarom wil ik graag de heer Cloo, mijn secretaris-generaal, naar voren roepen. Een echte kartrekker, als het gaat om innovatie op mijn ministerie. Zonder hem, was deze agenda niet tot stond gekomen. We hebben nu iets bedacht om hem nóg innovatiever te maken. We halen hem even uit zijn comfortzone. Maar natuurlijk wel op een prettige manier!
Ik overhandig hem zo de Innovatieagenda V&J om mee aan de slag te gaan. Maar ook dit T-shirt.
Pieter, veel succes en draag voor voldoende innovatie, zeker dit t-shirt!