Toespraak van minister Hennis-Plasschaert bij de commando-overdracht van C-ZSK

Toespraak | 26-09-2014

Dames en heren,

Geachte genodigden,

Waarde Admiraal Borsboom,

Zojuist heeft u uw gasten ontvangen op de Karel Doorman. Ik vond dat symbolisch en passend.

Op 8 maart jongstleden had ik de eer dit schip te mogen dopen. En ik stelde toen dat we mét dit schip een mooi en inspirerend hoofdstuk toevoegen, aan de rijke geschiedenis van onze Koninklijke Marine. Een geschiedenis waar u werkelijk alles van weet!

En om grote missers te voorkomen, heb ik u eerder deze week nog gevraagd of de 26e september wellicht een datum van betekenis is voor de Marine. U gaf toen aan dat deze datum vooral is gekozen op basis van de beschikbaarheid van de diverse operationele eenheden.

Toch wist u me ook nog even te vertellen dat op 26 september 1952 het startschot werd gegeven voor de bouw van maar liefst 34 kust-mijnenvegers. Met steun van de VS. Dat dan weer wel.

Ook bracht u de recordspeech van Castro bij de Verenigde Naties in herinnering. Op 26 september 1960 hield hij een speech van maar liefst 4 uur en 16 minuten. 'Ik zal het vrijdag iets korter houden,' zo zei u.

Eén ding is zeker: met de commando-overdracht van vandaag krijgt de 26e september nog meer betekenis!

Admiraal,

Tijdens de doop van de Karel Doorman sprak ik al even over ons bezoek aan Harstad, Noorwegen. Een herinnering die ik zal blijven koesteren. Inclusief de roos op tafel en de nacht in mijn business class sneeuwhol.

Op vele momenten heb ik kunnen genieten van uw ongekende inzet, energie en passie. En dat geldt ook voor uw gevoel voor traditie en decorum. In uw kielzog trekt u velen mee. U weet anderen te inspireren. Geen zee te hoog. Geen zee te diep.

Een tikkeltje veeleisend bent u wel. Voor uzelf. Maar ook voor de mensen om u heen. Daar is overigens niets mis mee. Sterker nog, ik mag dat wel.

En het goede nieuws is dat u uw veeleisendheid prima weet te combineren met oprechte belangstelling, een luisterend oor en nauwe betrokkenheid bij de mensen om u heen, in welke functie dan ook. Niet vanuit die welbekende ivoren toren leiding geven, maar zoveel mogelijk op de werkvloer aanwezig zijn. Dat was én is uw leidraad. Een Vlootvoogd in hart en nieren.

U trad op waar dat moest. En als het maar even kon legde u een arm om de schouder van wie dat nodig had.

Admiraal,

De afgelopen twee decennia waren verre van makkelijk voor Defensie. Dat hoef ik u niet te vertellen.

Bezuinigingen en reorganisaties volgden elkaar in rap tempo op. En als gevolg hiervan heeft ook u pijnlijke maatregelen moeten nemen. Die bezuinigingsopgaven vielen onmiskenbaar zwaar, maar in de uitvoering daarvan zocht u voortdurend naar nieuwe kansen en mogelijkheden. En daarmee loodste u de Koninklijke Marine vakkundig door het zware weer.

Bijna een jaar geleden volgde dan eindelijk een beetje goed nieuws. De nieuwe begrotingsafspraken medio oktober 2013 pakten positief uit voor Defensie. En ook vorige week, tijdens Prinsjesdag, werd bevestigd dat Defensie weer een stap voorwaarts kan zetten.

En dan nog iets. Het belang van samenwerken, nationaal en internationaal. Dat heeft u altijd onderkend. En u heeft zich hier met hart, ziel en zaligheid voor ingezet. Steeds weer op zoek naar synergie en gedeelde belangen. Binnen en buiten Europa. De Benelux voorop. Gefocust op het steeds verder verbeteren van ons voortzettingsvermogen, onze slagkracht. Op uw eigen wijze. Direct en persoonlijk. In staat om in korte tijd hechte banden te smeden. De krachten te bundelen om daarmee onze positie, en die van anderen, verder te versterken.

Admiraal,

U had als ambitie om de marine een ‘triple A-navy’ te laten zijn. Active, adaptive, affordable. Missie volbracht, zou ik willen zeggen. Wereldwijd zetten vloot en mariniers zich in. En met succes!

Onze samenwerking heb ik vanaf het allereerste moment zeer op prijs gesteld. Geen vraag was te raar, geen verzoek te veel. U stond er. U was er. U legde de lat hoog en daarmee heeft u - in positieve zin - de toon gezet voor uw opvolger.
En graag richt ik me nu ook even tot Generaal Verkerk.

Waarde Generaal Verkerk,

Over enkele ogenblikken neemt u het roer over. Als Vlootvoogd draagt u een enorme verantwoordelijkheid. Let wel, ik heb er alle vertrouwen in dat uw schouders sterk genoeg zijn om die verantwoordelijkheid te dragen.

Een planner en een strateeg. Zo wordt u omschreven door uw collega’s.

U speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van de marine-studie in het jaar 2005. Een studie die de basis heeft gelegd voor de Marine van vandaag. Van 2007 tot begin 2012 heeft u het commando gevoerd over het Korps Mariniers.
Het korps toekomstbestendig te maken. Dat was uw streven.

U geniet - door uw persoonlijke en betrokken houding - veel aanzien en een breed draagvlak

Generaal,

Uw ervaring en drang tot aanpakken, hebben we de komende jaren hard nodig. Het bezuinigingstij lijkt gekeerd, maar de uitdagingen zijn onverminderd groot.

De marine is er altijd in geslaagd om het kompas gericht te houden op het leveren van veiligheid op en vanuit zee. En de vraag hiernaar zal in de toekomst niet afnemen.

Vloot en mariniers zullen in alle opzichten actief en zeer relevant blijven. Goed uitgeruste zeestrijdkrachten zijn simpelweg onmisbaar.

Generaal Verkerk, ik wens u alle succes!

Dames en heren,

Toen Admiraal Borsboom in 1978 als adelborst aan het KIM begon, waren zijn medestudenten het er snel over eens. Áls er al iemand uit de groep Admiraal zou worden, dan was hij dat wel. Ze hebben gelijk gekregen.

Boegbeeld, tacticus, krijger, koopman en diplomaat. Allemaal rollen die de Commandant der Zeestrijdkrachten moet beheersen. Rollen die Admiraal Borsboom voortreffelijk heeft ingevuld.

Als boegbeeld zette hij de Koninklijke Marine op de kaart. Hij gaf de organisatie zelfvertrouwen en een gezicht. Als tacticus manoeuvreerde hij de organisatie door een lange periode van zwaar weer. Als krijger wist hij de omstandigheden goed in te schatten en daarop te anticiperen. Steeds weer.

Als koopman en diplomaat heeft hij ons land op een waardige manier vertegenwoordigd, heeft hij gebouwd aan relaties met partners binnen en buiten de Marine, nationaal én internationaal.
Iedere keer opnieuw.

Admiraal,

Wij gaan onze samenwerking in een andere vorm voortzetten. En daar zie ik naar uit. Vandaag wil ik vooral benadrukken dat uw inzet als Commandant der Zeestrijdkrachten van grote waarde is geweest. En meer dan dat!

Het is me dan ook een zeer groot genoegen om u te mogen mededelen dat het Zijne Majesteit heeft behaagd u te benoemen tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau met de Zwaarden.

En heel graag wil ik nu overgaan tot het uitreiken van de bijbehorende versierselen waartoe mijn adjudant het Koninklijk Besluit zal voorlezen.