Toespraak staatssecretaris Klijnsma op het pensioenseminar ‘De deelnemer in beeld’ van De Nederlandsche Bank

Toespraak | 12-09-2014

Dames en heren, Majesteit,

Wat een geweldig enthousiast filmpje.

Mag ik handen in de lucht van mensen nu al zeggen: 'Ja, ik doe mee aan de Pensioen-3-daagse!'?

Kijk majesteit, die heeft u als erevoorzitter van 'Wijzer in geldzaken' al binnen…

Dames en heren,

Ik hoop dat u allemaal lekker zit en goed zicht op het podium heeft. Ik heb wel in zalen gezeten waar dat niet zo was. Zalen met krappe stoelen en vanaf rij twee vooral zicht op de achterhoofden vóór je. Je hebt soms geen idee van wat er op het podium gebeurt…

In een goede zaal heb je daar geen last van. Die is ontworpen vanuit het perspectief van de mensen in de zaal.

Het is raadzaam dat ook te doen als het om pensioenen gaat. Kijken vanuit het perspectief van de deelnemers. Ze moeten het geruste gevoel hebben dat ze goed zitten bij hun pensioenfonds. Ze moeten een duidelijk zicht hebben op het pensioen dat ze opbouwen.

Daarom vind ik het ook echt een schot in de roos (van De Nederlandsche Bank) om vandaag de deelnemer centraal te stellen. Dat is precies waar deze tijd om vraagt. Er is veel onrust en onzekerheid. Mensen hebben behoefte aan helderheid. Aan begrijpelijke informatie.

Het perspectief van de deelnemer staat ook centraal in het wetsontwerp voor een betere pensioencommunicatie, dat vorige week naar de Tweede Kamer is gestuurd. Een wetsontwerp waarbij de pensioenwereld volop betrokken is geweest. Waarvoor dank!

Dat er wel wat schort aan de verplichte pensioencommunicatie, dat hoef ik u niet te vertellen. Het pensioenbewustzijn is niet om over naar huis te schrijven. Ruim vier op de tien deelnemers hebben moeite met de informatie die ze van hun pensioenfonds krijgen. Ze begrijpen de startbrief en het uniform pensioenoverzicht (UPO) voldoende. De wettelijk verplichte informatie maakt de deelnemers ook niet goed duidelijk welke risico’s ze lopen en wat de koopkracht van hun pensioen is. Het is daarom de hoogste tijd om deelnemers de informatie te geven waaraan ze behoefte hebben. Tijdig, duidelijk, correct en evenwichtig.

Veel van die informatie kan in de toekomst via internet worden gevraagd en gegeven. We leven in een tijd dat steeds meer mensen via internet vakanties boeken en schoenen kopen, dus is het niet zo gek om ook voor de pensioencommunicatie gebruik te maken van internet. Krijgen mensen die informatie liever niet digitaal, maar schriftelijk? Dan moet dat mogelijk blijven.

Het blijft ook de bedoeling dat deelnemers jaarlijks een uniform pensioenoverzicht krijgen. Maar dat wordt wél anders. Er wordt niet meer vooruitgekeken naar een te bereiken pensioen, maar teruggekeken naar het opgebouwde pensioen. Wat is er in het afgelopen jaar bijgekomen en hoeveel is er daarmee opgebouwd?

Om een idee te krijgen van hun toekomstige pensioen kunnen mensen straks terecht bij een sterk verbeterd pensioenregister. Dat biedt een overzicht van al het pensioen dat mensen hebben opgebouwd. AOW én aanvullend pensioen. Een totaaloverzicht dus. Het is de bedoeling deelnemers zo meer inzicht te geven in de mogelijke ontwikkeling van de koopkracht van hun pensioen.

Het is belangrijk om alle informatie overzichtelijk én aantrekkelijk te presenteren. We weten bijvoorbeeld dat veel deelnemers de startbrief niet helemaal of helemaal niet lezen. De Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars hebben iets beters ontwikkeld (om de belangrijkste elementen van een pensioenregeling weer te geven): Pensioen 1-2-3. Ik ben daar blij mee en wil het Pensioen 1-2-3 een wettelijke basis geven. Met dank aan de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars.

Het woord is nu aan het parlement. Het is mijn streven om de wet per 1 januari 2015 in te voeren. Stapsgewijs als het moet. En in goed overleg met de pensioensector.

Gelukkig zijn we het al wel helemaal eens over het doel. Deelnemers hebben behoefte aan begrijpelijke informatie. Die is ook broodnodig om belangrijke beslissingen in je leven te kunnen nemen.

'Wat betekent het voor mijn pensioen als ik langer door blijf werken of als ik juist eerder stop met werken?'

'Is het pensioen dat ik opbouw voldoende voor het leven dat ik later wil leiden?'

Het is meer dan nuttig om daar af en toe bij stil te staan. Want mensen, laten we niet vergeten dat we na onze pensionering misschien nog wel twintig, dertig jaar leven. Een goed pensioen is dan heel belangrijk. Maar het is niet het enige. We willen ook graag een prettige plek om te wonen. We willen ook dat we, als we zorg nodig hebben, goede zorg kunnen krijgen. Het is goed dat we ons daar bewust van zijn.

Daarom ben ik ook zo enthousiast over de Pensioen-3-daagse die Wijzer in geldzaken volgende maand weer organiseert. Van 28 tot en met 30 oktober.

U en ik, we moeten alles uit de kast halen om te zorgen dat mensen op ingrijpende momenten in het leven ook even aan hun pensioen denken. Op vrolijke en op verdrietige momenten. Als je een nieuwe baan krijgt of arbeidsongeschikt wordt. Als je gaat samenwonen of trouwen, maar ook als je gaat scheiden of je partner verliest.

Dan is het belangrijk om ook aan later te denken. En dan niet alleen aan je AOW en aanvullende pensioen, maar aan méér. Heb je een eigen huis of een huurhuis? Wil en kun je langer doorwerken? Hoe zorg je dat je daartoe in staat blijft? Wat ga je doen met alle vrije tijd die je krijgt als je met pensioen gaat? Dat is geen zorg voor later, daar moet je tijdig en op zijn tijd aandacht aan geven.

Het is echt geweldig dat Wijzer in geldzaken helpt om mensen daar meer bewust van te maken.

Tot slot wil ik nog iets zeggen tegen een vrouw hier op de eerste rij:

…Nee, sorry, majesteit… niet tegen u maar tegen Joanne Kellermann.

Merel van Vroonhoven heeft hier net voor het eerst op het jaarlijkse pensioenseminar van De Nederlandsche Bank gesproken; Joanne Kellermann voor de laatste keer. Daarom wil ik haar hier graag bedanken voor de prettige en professionele samenwerking. Niet alleen met mij, maar ook met mijn medewerkers op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

In de hectische jaren die achter ons liggen, hebben we Joanne Kellermann leren kennen als een dijk van een vrouw. Ik denk dat ook de pensioenfondsen haar veel te danken hebben.

Ik zie De Nederlandsche Bank, onze gastheer, niet uitsluitend als een strenge scheidsrechter, maar ook als een kompaan van de pensioenfondsen, bij wie ze voor advies en steun kunnen aankloppen als het nodig is.

Pensioenfondsen, verzekeraars, toezichthouders (DNB en AFM), kabinet, we hebben allemaal onze eigen verantwoordelijkheden, maar we zijn samen verantwoordelijk voor een pensioenstelsel waar mensen op kunnen vertrouwen. Nu en in de toekomst.

We weten dat Nederland verandert. Nederlanders worden ouder, wisselen vaker van baan en beroep en dus ook van pensioenfonds. Nederlanders werken vaker als zelfstandige en vinden het niet allemaal meer vanzelfsprekend dat ze zich als werknemer verplicht moeten aansluiten bij een pensioenfonds. Daar moeten we rekening mee houden. Zoals je een zaal moet aanpassen aan de eisen van de tijd en de wensen van de mensen in de zaal, zo moet je ook het pensioenstelsel aanpassen.

Daarom vind ik het ook zo belangrijk dat iedereen mee kan doen aan De Nationale Pensioendialoog. Niet alleen de deskundigen, waar deze zaal vol mee zit, maar ook de mensen die pensioen maar moeilijke materie vinden. Iedereen moet kunnen deelnemen aan de dialoog, want het gaat over de toekomst van het pensioen van ons allemaal. En daar gaan we de komende maanden met z’n allen over doorpraten. Ik hoop u de komende tijd vaak te zien!

Het gaat zowel om de generaties die nu recht op AOW hebben als om de generatie van prinses Amalia en haar zusjes.

Majesteit, dames en heren,

Dank u wel!