Vliegramp MH17: waar heeft de missie gezocht?
De repatriëringsmissie heeft tussen 1 en 6 augustus op de rampplek van MH17 gewerkt. Doel was zoveel mogelijk lichamen, lichaamsdelen en persoonlijke bezittingen veilig te stellen en terug te brengen naar Nederland.
Waar is gezocht?
Het zoekgebied bestreek ongeveer 60 vierkante kilometer. Nederlandse en Australische specialisten hebben eerst een grondige analyse uitgevoerd om te kunnen beoordelen waar eerst gezocht moest worden. Daarbij zijn alle bruikbare en beschikbare kennis en middelen ingezet, waaronder satellietbeelden en het Geographic Information System (GIS). Op basis van deze analyse, de bereikbaarheid (begaanbaarheid van het terrein) en veiligheid van de locaties, zijn de gebieden gekozen waar gezocht is. Ook hebben de experts de resultaten van de dagelijkse zoektochten meegewogen in het vaststellen van het zoekgebied voor de dagen daarop.
In totaal is er 20 uur gezocht, gedurende 6 dagen. Niet alle gebieden zijn doorzocht, omdat de experts soms geen toegang kregen of het veiligheidsrisico te groot was. Daarnaast waren sommige gebieden platgebrand. Eerder hebben ongeveer 800 Oekraïners lichamen en persoonlijke bezittingen geborgen. Dit waren mensen die doorgaans worden ingezet bij lokale rampen en incidenten, onder leiding van een kolonel-arts.
De bijzondere aandacht van de missie ging uit naar gebieden waarvan de missie vermoedde dat ze nog niet of niet volledig genoeg doorzocht waren door Oekraïners. Lokale bronnen bevestigen dat in ontoegankelijke gebieden of gebieden waar de missie niet werd toegelaten, eerder door hen lichamen en bezittingen zijn geborgen. Dit is professioneler en zorgvuldiger gebeurd dan eerst werd aangenomen. In het Noord-West cluster (zie kaart) is niet gezocht, omdat dit te gevaarlijk was. Het is onwaarschijnlijk dat daar menselijke resten worden gevonden, gezien de vindplaats van eerdere lichamen en inzichten van deskundigen.
Hoe is gezocht?
De gebieden zijn doorzocht door teams van experts, met hulp van speurhonden. Wanneer de experts iets vonden, werd het gemarkeerd en volgens de vastgestelde procedures behandeld. Persoonlijke bezittingen zijn meegenomen als ze van belang waren voor de identificatie (op basis van forensische normen) en de inschatting of de bezittingen van emotionele waarde kunnen zijn voor de nabestaanden. Knuffels werden bijvoorbeeld wel meegenomen, tijdschriften en verspreide kledingstukken niet.
Wat was het resultaat?
Tijdens de zoekperiode zijn menselijke resten en persoonlijk bezittingen gevonden. Geen hele lichamen. Op plekken waar de lokale bevolking lichamen heeft geborgen werd niets meer gevonden. In de doorzochte gebieden werden persoonlijke bezittingen en bagage gevonden die geopend was en waaruit door onbekenden goederen zijn weggenomen. De bagage en goederen uit de wagon (die in Torez stond) leken ongeschonden. Net als de meeste spullen die door Oekraïners werden teruggegeven.
De lokale bevolking was erg behulpzaam. De missie heeft op 6 augustus flyers uitgereikt aan de lokale bevolking, waarin gevraagd werd om persoonlijke bezittingen en informatie alsnog over te dragen en te delen. Enkele mensen hebben daarna bezittingen teruggegeven. De forensische en rampenidentificatie-deskundigen van het internationale team dat ter plaatse onderzoek deed, achten de kans niet groot dat er in het gebied nog grotere stoffelijke resten worden aangetroffen. DNA-sporen kunnen overigens ook na langere tijd nog worden veiliggesteld.
Hoe nu verder?
De zoektocht is gestaakt, maar nog niet afgerond. Een kleine groep experts blijft achter in Kiev en Charkov. Zij moeten ervoor zorgen dat de spullen die de lokale bevolking de komende tijd nog vindt, of teruggeeft, naar Nederland komen. De achterblijvers moeten er ook voor zorgen dat de zoektocht snel hervat kan worden zodra de veiligheidssituatie het toelaat.