Toespraak Timmermans in VN Veiligheidsraad

Toespraak | 22-07-2014

Timmermans:

Voorzitter,

Wij zijn hier bijeen om een tragedie te bespreken: het neerhalen van een commercieel luchtvaartuig en de dood van 298 onschuldige mensen. Mannen, vrouwen en een verbijsterend aantal kinderen zijn om het leven gekomen, op weg naar hun vakantiebestemming, hun huis, hun geliefden, hun baan of internationale verplichtingen, zoals de belangrijke hiv/aids-conferentie in Australië. Sinds donderdag blijf ik denken: hoe gruwelijk moeten de laatste momenten van hun leven zijn geweest toen ze wisten dat het vliegtuig neerstortte. Hebben ze de hand van hun geliefde vastgeklampt, hebben ze hun kinderen dicht tegen zich aangedrukt, hebben ze elkaar voor de laatste keer in de ogen gekeken, elkaar zonder woorden vaarwel gezegd? We zullen het nooit weten.

De dood van bijna 200 van mijn landgenoten heeft een gat geslagen in het hart van Nederland en heeft verdriet, woede en wanhoop veroorzaakt. Verdriet om het verlies van geliefden, woede over het op schandalige wijze neerhalen van een burgerluchtvaartuig en wanhoop na het zien hoe tergend langzaam het veiligstellen van de rampplek en het bergen van de stoffelijke resten verloopt.

Het is passend dat deze geachte Raad stelling neemt in deze kwestie en ik verwelkom het aannemen van de resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties van vandaag, die door Australië met steun van Nederland is ingediend. Ik dank de landen die hier hun steun voor hebben uitgesproken. En ik wil met name Julie Bishop persoonlijk bedanken. Julie, we staan hier samen in.

Voorzitter,

Voor Nederland is er nu één duidelijke prioriteit: de stoffelijke resten van de slachtoffers moeten naar huis worden gebracht. Het is een kwestie van menselijk fatsoen dat de stoffelijke resten met respect worden behandeld en dat deze resten zonder vertraging worden geborgen.

De afgelopen dagen hebben we verontrustende berichten binnengekregen over lichamen waarmee werd rondgezeuld en waarvan de bezittingen werden geroofd. Stelt u zich eens voor, en ik spreek u nu niet aan als vertegenwoordigers van uw land, maar als echtgenoten en echtgenotes, als vaders als moeders, stelt u zich eens voor dat u eerst hoort dat uw echtgenoot om het leven is gekomen en dat u twee of drie dagen later een of andere schurk de trouwring van zijn hand ziet halen. Stelt u zich eens voor dat dat uw man of vrouw geweest was.

Ik zal tot op de dag van mijn dood niet kunnen begrijpen waarom het zo lang moest duren voordat reddingswerkers hun moeilijke werk konden doen en waarom menselijke resten gebruikt zijn bij een politiek spelletje. En iemand aan tafel heeft het hier over een politiek spel - dit is het politieke spel dat wordt gespeeld, met stoffelijke overschotten, en dat is walgelijk. Ik hoop dat de wereld dit nooit meer hoeft te aanschouwen.

Beelden van kinderspeelgoed waarmee wordt gesmeten, bagage die wordt geopend en paspoorten, zelfs die van kinderen, die worden getoond op televisie, het zorgt ervoor dat het verdriet en de rouw van alle Nederlanders omslaat in woede. We eisen onbelemmerde toegang tot het terrein. We eisen dat de rampplek met respect wordt behandeld. We eisen waardigheid voor de slachtoffers en de vele mensen die treuren om hun verlies.

Ik doe een beroep op de internationale gemeenschap, op de Veiligheidsraad, op iedereen die invloed op de situatie ter plekke kan uitoefenen: laat ons de stoffelijke resten van de slachtoffers zonder verdere vertraging naar huis brengen. Ze verdienen het thuis te zijn.

Nederland neemt momenteel het voortouw bij het forensisch onderzoek van de stoffelijke resten en ik beloof u dat wij alles in het werk zullen stellen om te verzekeren dat alle stoffelijke resten worden geïdentificeerd en naar huis worden gebracht, waar dat ook moge zijn.

We zullen intensief samenwerken met alle landen en betrokken internationale organisaties om dit zo snel mogelijk te bewerkstelligen.

Voorzitter,

Ik verwelkom ook het instellen van een gedegen onderzoek naar de oorzaak van de tragedie met de MH17, zoals in de resolutie van vandaag wordt voorzien. Nederland heeft zich bereid verklaard een leidende rol te spelen in een dergelijk onderzoek, in nauwe samenwerking met de betreffende landen, de Verenigde Naties en de ICAO. Ik ben mij terdege bewust van de grote verantwoordelijkheid die we nu op ons nemen en ik geef u persoonlijk de verzekering dat we ons naar beste kunnen van deze verantwoordelijkheid zullen kwijten. Wat de veiligheid en beveiliging van de rampplek en de internationale onderzoekers betreft, benadruk ik de verantwoordelijkheid die de Veiligheidsraad met de resolutie van vandaag op zich heeft genomen om aanvullende maatregelen te treffen indien de omstandigheden daarom vragen.

Zodra uit het onderzoek blijkt wie verantwoordelijk is voor het neerhalen van vlucht MH17, moet rekenschap worden afgelegd en moet het recht zijn beloop hebben. Dat zijn we de slachtoffers verschuldigd, dat zijn we de rechtvaardigheid verschuldigd, dat zijn we de mensheid verschuldigd. Ik vraag u volledig mee te werken zodat gerechtigheid kan geschieden. We zullen niet rusten voordat alle feiten bekend zijn en gerechtigheid is geschied.

Dank u mijnheer de voorzitter.