Rutte: 'De onderste steen boven'

Nieuwsbericht | 18-07-2014 | 16:22

Rutte:

Dames en heren, de omvang van de dramatische gebeurtenissen van gisteren in Oekraïne ontvouwt zich vandaag, 1 dag na dato, in zijn steeds tragischer verschijning. Gisteravond laat kon ik spreken van zeker 154 Nederlandse slachtoffers. Op dit moment zijn het er in ieder geval 189. Vandaag ook komen de verhalen door over individuele reizigers: jongeren, een grote groep wetenschappers, soms hele gezinnen die gistermiddag aan boord zijn gegaan en nietsvermoedend hun kansloze lot tegemoet gingen. En ook steeds meer mensen horen in hun directe omgeving het verschrikkelijke nieuws van mensen die ook aan boord zaten. En dan blijkt weer hoe nauw we in ons kleine land met elkaar verbonden zijn.

Nederland is geschokt door deze dramatische gebeurtenis en leeft intens mee met nabestaanden en dierbaren van de slachtoffers. Festiviteiten worden versoberd en op social media is er een grote stroom aan blijken van medeleven.

Het lijkt erop dat de MH-17 is neergeschoten, maar over de precieze toedracht van de ramp hebben we nog geen duidelijkheid. Voor het kabinet staat daarom voorop dat door middel van onafhankelijk onderzoek duidelijkheid over de feiten wordt geschapen. Onderzoekers van de Nederlandse Onderzoeksraad voor Veiligheid reizen af naar de rampplek. Onbelemmerde toegang tot de plaats van de ramp en tot de gegevens van de zwarte dozen is daarbij absoluut noodzakelijk.

Die oproep heb ik met veel internationale collega's gedaan. Zoals gisteren met de Maleisische premier en de Oekraïense president en vandaag onder andere met bondskanselier Merkel, en president Hollande, president Obama en zojuist telefonisch met de Russische president Poetin. Ook hij heeft mij verzekerd dat Rusland aandringt op een volledig, internationaal en onafhankelijk onderzoek.

Dames en heren, laat 1 ding vanmiddag glashelder zijn. We willen de onderste steen boven krijgen. En als duidelijk wordt dat dit een aanslag was, dan zal ik mij er persoonlijk voor inzetten dat de daders worden opgespoord en hun gerechte straf krijgen. Eerder zullen wij niet rusten. Dat zijn wij de onschuldige slachtoffers en hun nabestaanden verplicht.

Ik zal straks eerst het condoleanceregister ondertekenen dat hier op het departement is geopend, na deze persconferentie, en ik geef nu het woord aan mijn collega Frans Timmermans.

Timmermans:

Dank. Heel kort een aanvulling op hetgeen de minister-president heeft gezegd. Voor mij ook vandaag en gisteren, sinds gisteravond, heel veel contact met collega's van over de hele wereld. Hartverwarmend om te merken hoezeer er wordt meegeleefd met Nederland. Hartverwarmend ook om te merken dat vanuit de hele wereld het aanbod van steun komt: hoe kunnen we jullie helpen? Hoe kunnen we samen ervoor zorgen dat er inderdaad een onafhankelijk onderzoek komt?

Ik zal later vanavond, samen met een team van, een forensisch team en van de onafhankelijke ongevallen Onderzoeksraad afreizen naar Oekraïne en ter plekke proberen te bewerkstelligen waar de minister-president op wees, namelijk dat er vrije toegang is tot het gebied. Dat de forensische experts hun onderzoek kunnen doen. Dat er onafhankelijk naar de kwestie wordt gekeken, zodat we ook vervolgens conclusies kunnen trekken die gestaafd kunnen worden door de feiten ter plekke. Ik kan daarbij goed samenwerken met het Internationaal Rode Kruis, met de OVSE, die daar een belangrijke rol te vervullen heeft, met mijn Oekraïense collega en met andere collega's die zich wellicht ook zullen vervoegen in Kiev. Ik geloof dat mijn Australische collega, die ik vannacht aan de telefoon had, die zei ook dat zij mogelijk voornemens was eveneens naar Oekraïne te gaan. Inderdaad allemaal in het kader van het ophelderen wat er precies is gebeurd en vervolgens verantwoording laten afleggen voor diegenen die mogelijk daar een verantwoordelijkheid bij dragen.

Op dit moment vergadert de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en daarin zal namens Nederland ambassadeur Van Oosterom ook een verklaring afleggen waarin wij aandringen op een besluit op het hoogste niveau dat we kennen, internationaal, namelijk in de Veiligheidsraad tot het instellen van een onafhankelijk, internationaal onderzoek naar het gebeuren. Dank u wel.