Aandacht voor arbeidsbelasting in zorg blijft nodig
De Inspectie SZW constateert dat de aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting (psa) in de zorg nodig blijft. Weliswaar ziet de Inspectie dat de aanpak van de werkdruk is verbeterd, maar het percentage instellingen met onvoldoende maatregelen tegen agressie is helaas toegenomen. In de sector zorg en welzijn veroorzaakt psa 50% van het arbeidsgerelateerde verzuim.
Onder psa wordt verstaan werkdruk, onregelmatige werktijden, agressie, pesten en (seksuele) intimidatie die leiden tot stress in het werk. Werkgevers zijn verplicht om werknemers hiervoor te beschermen. In de periode april 2013 tot februari 2014 heeft de Inspectie SZW bij 1264 locaties van 306 zorginstellingen geïnspecteerd. Het betrof instellingen in de jeugdzorg, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en verpleging, verzorging en thuiszorg.
Werkdruk
De Inspectie ziet dat de aanpak van de werkdruk binnen de zorg is verbeterd. Had 20% van de bezochte instellingen in 2012 voldoende maatregelen getroffen om werkdruk te voorkomen, bij de laatste inspectie is dit aantal ruim de helft van de instellingen. De jeugdzorg laat de grootste vooruitgang zien van 14% naar 60%. Wel ziet de Inspectie dat bij instellingen die niet aangesloten zijn bij een brancheorganisatie het beeld slechter is.
Aandacht voor agressie
Werden in 2012 bij 40% van de instellingen overtredingen geconstateerd op het terrein van agressie, nu is dit gestegen tot 60%. De Inspectie ziet hiervoor verschillende oorzaken. Zo vindt er een verschuiving plaats van de intramurale zorg naar extramurale zorg, en neemt de zorgzwaarte voor de werknemer toe. De werknemer kan daardoor vaker te maken krijgen met agressie. De risico-inventarisatie, procedures en maatregelen zijn daar veelal nog niet op aangepast. Daarnaast ziet de Inspectie dat voor een deel van de zorgtaken lager gekwalificeerd of tijdelijk personeel wordt ingezet, met over het algemeen minder ervaring in het omgaan met bijvoorbeeld dementerende ouderen, mensen met psychische problemen of het gebruik van hulpmiddelen.
De Inspectie vindt een belangrijk aandachtspunt voor de instellingen om meer aan voorlichting en training te doen. Het Actieplan Veilig Werken in de zorg ondersteunt instellingen bij de ontwikkeling en implementatie van anti-agressiebeleid (www.duidelijkoveragressie.nl).
Vervolgactiviteiten
Het ministerie van SZW en de Inspectie SZW gaan de komende 4 jaar extra aandacht besteden aan de aanpak van psa. Preventie van uitval door ziekte in verband met psa levert een belangrijke bijdrage aan de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. De Inspectie inspecteert dit jaar nog op psa bij ziekenhuizen, opvanghuizen en asielzoekerscentra. In 2015 controleert de Inspectie SZW nogmaals de instellingen waar in het verleden overtredingen zijn geconstateerd.